Wikipedia

Krwawnik pospolity: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
FixEnsn (dyskusja | edycje)
1 edycja
Dodano brakujące działanie krwawnika oraz dwie ciekawostki + źródło
Kenraiz (dyskusja | edycje)
Redaktorzy
104 405 edycji
m Anulowanie wersji 59876391 autorstwa FixEnsn (dyskusja), - informacje bez źródeł lub źródła nie spełniające WP:Wer_M
Znacznik: Anulowanie edycji
Linia 51:
=== [[Rośliny lecznicze|Roślina lecznicza]] ===
; Historia: O leczniczym działaniu krwawnika pomocnego w leczeniu hemoroidów wspominał już [[Hipokrates]], [[Dioskurydes]] natomiast zalecał go w walce z chorobą wrzodową. Na pierwsze wzmianki drukowane na temat krwawnika natknięto się w dziele z 1554 r., którego autorem był flamandzki botanik Carolus Clusius ([[Jules Charles de l'Écluse]])<ref>Kuźnicka B., Dziak M. 1987. Zioła i ich stosowanie. Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa.</ref>
; [[Surowiec zielarski]]: Ziele krwawnika (''Millefolii herba'') – całe lub rozdrobnione, wysuszone, kwitnące wierzchołki pędów o zawartości nie mniej niż 2 ml/kg olejku eterycznego oraz minimum 0,02% [[proazuleny|proazulenów]] w przeliczeniu na [[chamazulen]]<ref name="FPX">{{FPX|s=4276}}</ref>. {{fakt|data=2016-02|[[Olejek eteryczny]] (''Millefolii oleum'') zawiera związki [[azulen]]owe, ponadto roślina zawiera [[cholina|cholinę]], [[flawonoidy]], [[garbniki]], kwasy: mrówkowy, octowy, izowalerianowy, gorzki glikozyd achilleinę oraz [[sole mineralne]] (zwłaszcza [[cynk|sole cynku]] i [[magnez]]u).}}
 
; Zbiór i suszenie: Ziele zbiera się z roślin dziko rosnących. Ścina się je w okresie kwitnienia, na wysokości ok. 10 cm nad ziemią. Do suszenia rozkłada się pojedynczą warstwą na płachtach lub wiąże w cienkie pęczki i zawiesza w cienistym i przewiewnym miejscu. Suszyć w piekarniku w temperaturze do 35&nbsp;°C.
; Działanie: [[zapalenie|Przeciwzapalne]], przeciwkrwotoczne, [[Antybiotyk bakteriostatyczny|bakteriostatyczne]], nieznaczne przeciwskurczowe, zwiększa wydalanie moczu, lekko pobudza apetyt . Ziele pobudza również czynności wydzielnicze przewodu pokarmowego, wzmaga wydzielanie [[sok trawienny|soków trawiennych]] i [[żółć|żółci]]. Dawniej sporządzano napar na krwotoki wewnętrzne. Dziś ziele krwawnika stosuje się wewnętrznie głównie w zaburzeniach żołądkowo-jelitowych objawiających się brakiem apetytu, wzdęciami, kurczami jelit, niestrawnością oraz, ze względu na działanie przeciwzapalne, w chorobie wrzodowej. Krwawnik można też stosować zewnętrznie w celu łagodzenia stanów zapalnych skóry i błon śluzowych oraz na rany, aby przyspieszyć gojenie, stosuje się także w przypadku odmrożeń i w celu umorzenia świądu<ref name=":0">{{Cytuj |tytuł = Krwawnik pospolity zastosowanie i działanie |data dostępu = 2020-05-23 |opublikowany = Strefa Zdrowie Blog |url = https://www.strefa-zdrowie.com/krwawnk-pospolity |język = pl}}</ref>.
=== [[Rośliny ozdobne|Roślina ozdobna]] ===
Ogrodnicy wyhodowali wiele [[kultywar]]ów bardziej ozdobnych od typowej formy. Są uprawiane na rabatach kwiatowych.
=== [[Przyprawa]] ===
Przyprawą są młode liście o gorzkawosłonym, korzennym smaku. Można stosować jako dodatek do sosów i zup<ref>{{Cytuj | url=http://www.nawidelcu.pl/vademecum-smakosza/rozne-przysmaki/przyprawy-z-lak-i-lasow,1,1,494 | tytuł=Przyprawy z łąk i lasów - NaWidelcu<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=www.nawidelcu.pl | język=pl | data dostępu=2017-11-24}}</ref>.
 
=== Roślina kosmetyczna ===
Wyciąg z krwawnika dodawany jest do łagodzących i regenerujących maseczek, kremów i płynów do twarzy. Bywa także składnikiem szamponów i past do zębów<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Hlava | imię = Bohumír. | tytuł = Rośliny kosmetyczne | data = 1984 | wydawca = Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne | miejsce = Warszawa | isbn = 83-09-00765-5 | strony = 26}}</ref>, a także jako jeden z wielu składników służy do przygotowania kąpieli relaksacyjnych<ref>{{cytuj stronę| url = http://web.archive.org/web/20140714063553/http://www.kosmetyki.naturalne.info/kosmetyki-do-twarzy/krwawnik-pospolity/| tytuł = Kosmetyki Naturalne| data dostępu = 2010-02-12}}</ref>.
 
== Uprawa ==
Roślina całkowicie wytrzymała na mróz ([[strefy mrozoodporności]] 3-10)<ref name=E>{{Cytuj książkę |nazwisko=Geoff Burnie i inni |tytuł=Botanica. Rośliny ogrodowe |wydawca=Könemann |data=2005 |isbn=3-8331-1916-0}}</ref>. Łatwa w uprawie, rośnie na każdej glebie, ale preferuje stanowiska słoneczne i suche. Wytwarza kłącza, za pomocą których szybko się rozrasta. Najłatwiej rozmnaża się przez podział bryły korzeniowej bardzo wczesną wiosną. Można też przez wysiew nasion, ale nie wszystkie odmiany powtarzają cechy organizmu rodzicielskiego. Po przekwitnięciu należy usuwać kwiatostany. Pędy można zostawić na zimę, ale wiosną należy je silnie przyciąć. W ogrodzie za pomocą kłączy szybko się rozrasta i może zagłuszyć inne rośliny, należy więc kontrolować rozrastanie{{fakt}}.
[[Plik:Achillea millefolium Paprika.jpg|mały|'Paprika']]
[[Plik:Achillea millefolium cv2.jpg|mały|Odmiana czerwonokwitnąca]]
Linia 73:
* 'Red Beauty' – liście srebrzyste, kwiaty różowoczerwone,
* 'Rosea' – nazwa zbiorcza dla siewek ww. odmian, kwiaty od różowych do lila fioletowych.
== Ciekawostki ==
* Łacińska nazwa rośliny (''Achillea'') pochodzi od imienia [[Achilles]]a, który miał używać tego ziela do leczenia ran (uleczył nim ponoć [[Telefos]]a, którego uprzednio zranił [[włócznia|włócznią]])<ref>Kopaliński W. 1991. Słownik mitów i tradycji kultury. PIW, Kraków, {{ISBN|83-06-02157-6}}, str. 14.</ref>.
* Krwawnik jest jedną z roślin niesionych w pęku do kościoła w święto Matki Boskiej Zielnej.
*W ezoteryce uważa się, że: wpływa ochronnie i wspomagająco; pobudza świadomość, przyspiesza gojenie się ran tak fizycznych, jak i psychicznych, chroni dom i otoczenie.
*Krwawnik był używany w browarnictwie zamiast chmielu, jednak jego smak nie był, tak dobry jak ten nadawany przez chmiel<ref name=":0" />.
 
== Przypisy ==
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Krwawnik_pospolity”