Mała epoka lodowa: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
przyczyny: badania dotyczące aktywności wulkanicznej na podstawie tekstu średniowiecznych kronikarzy
Linia 19:
* Zmiany [[stała słoneczna|stałej słonecznej]] wynikające z cyklów aktywności [[Słońce|Słońca]] oraz związana z tym interakcja między [[wiatr słoneczny|wiatrem słonecznym]], [[promieniowanie kosmiczne|promieniowaniem kosmicznym]] a procesami [[atmosfera|atmosferycznymi]]. Najzimniejszy okres MEL przypada na najmniejszą aktywność Słońca zwaną [[minimum Maundera]] 1645–1715. Awans w latach 1820 i 1850 pokrywa się z [[Minimum Daltona]].
* [[Cyrkulacja termohalinowa]], której ogrzewający wpływ na rejon Północnego [[Ocean Atlantycki|Atlantyku]] był słabszy, powodując m.in. zwiększenie zalodzenia oraz zasięgu paku lodowego na oceanie.
* Aktywność wulkaniczna, która miała oziębiający wpływ na klimat szczególnie intensyfikowała efektyEfekty minimów aktywności słonecznej: Wolfa, Maundera i [[Minimum Daltona|Daltona]]{{fakt}}. Na to ostatnie minimum przypada wybuch wulkanu [[Tambora]] w 1815 r., co jest uważane za bezpośredni powód znaczących anomalii klimatycznych na całej Ziemi. Kolejny 1816 r. nazywany jest [[rok bez lata|rokiem bez lata]]{{fakt}}.
* Badania tekstów z okresu średniowiecza dotyczących zaćmienia księżyca wskazują na aktywność wulkaniczną przed początkiem MEL, co mogło być przyczyną ochłodzenia klimatu. Ciemny kolor księżyca podczas zaćmienia, odnotowany przez chrześcijańskich kronikarzy, wskazuje na obecność aerozoli wulkanicznych pochodzących z erupcji wulkanicznych<ref>{{Cytuj pismo | url=https://www.nature.com/articles/d41586-023-00850-3 | tytuł=The medieval Moon unveils volcanic secrets | autor=Seim, A., & Zorita, E.|rok=2023 | czasopismo=Nature |oznaczenie=616(7955), 38-40 | doi=10.1038/d41586-023-00850-3}}</ref>.
* W 2011 grupa geochemików z Uniwersytetu Stanforda wysunęła teorię, że [[odkrycie Ameryki]] przez Krzysztofa Kolumba mogło być ważną współprzyczyną wystąpienia MEL. W tamtym okresie w wyniku kolonizacji mogło szybko wyginąć 90% rdzennych mieszkańców Ameryki Północnej, którzy wypalali tereny leśne pod pola uprawne. Na pozostawionych nieużytkach roślinność regenerując się pochłonęła 2–17 miliardów ton dwutlenku węgla, przez co osłabł [[efekt cieplarniany]]{{r|twojapogoda|sciencenews}}.