Rzeź humańska: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m drobne techniczne
Usunięto ze względu na brak podania źródła.
Znaczniki: VisualEditor Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej)
Linia 19:
}}
'''Rzeź humańska''' lub '''rzeź w Humaniu''' – wymordowanie 20<ref name=OK143>Ольга Ковалевська, ''Проблема іконографії І. Ґонти в контексті політик пам'яті та сучасних досліджень'', s. 143.</ref> lub 21 czerwca 1768 roku<ref name="Słownik geograficzny Królestwa Polskiego' 1882">''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego'' Warszawa 1882, t. III s. 214</ref> przeważnie<ref name=OK143/> [[Polacy|Polaków]] i [[Żydzi|Żydów]], którzy schronili się w [[Humań|Humaniu]] podczas buntu [[Kozacy|Kozaków]] i [[Czerń (ruskie chłopstwo)|ruskich chłopów]] (tzw. [[koliszczyzna|koliszczyzny]]). Wśród ofiar znalazło się wiele kobiet i dzieci.
 
== Tło wydarzeń ==
{{osobny artykuł|Koliszczyzna}}Rzeź humańska miała miejsce podczas [[Koliszczyzna|koliszczyzny]]. Rebelia ta, według różnych źródeł, została wywołana przez prowokację władz [[Imperium Rosyjskie]]go, które wykorzystując antyszlacheckie i antypolskie nastroje [[hajdamacy|hajdamaków]] i miejscowych chłopów cierpiących z powodu ucisku [[pańszczyzna|pańszczyźnianego]], posłużyły się nimi do walki z [[konfederacja barska|konfederacją barską]] i szlachtą polską wspierającą konfederację. Wśród innych przyczyn wystąpienia wymienia się zaostrzenie pańszczyzny, narzucanie obrządku [[unia brzeska|unickiego]] w miejsce [[prawosławie|prawosławia]], czy też podsycanie nienawiści do polskiej i żydowskiej ludności przez [[Cerkiew prawosławna|Cerkiew prawosławną]].
== Przebieg rzezi ==
Zarządcą i obrońcą Humania, który należał do [[wojewodowie kijowscy|wojewody kijowskiego]] [[Franciszek Salezy Potocki|Franciszka Salezego Potockiego]], był Rafał Mładanowicz, który przewodził 2500 zbrojnym żołnierzom. Wśród nich znajdował się [[Iwan Gonta]] – [[setnik]] kozacki (dowódca dworskiej [[milicja|milicji]] Potockiego), który został wysłany jako mediator naprzeciw nadciągającym na miasto zbuntowanym chłopom. Gonta zdradził Potockiego i połączył się z rebeliantami, którzy po kilkunastogodzinnym zaciekłym szturmie na miasto zdobyli je 20 czerwca. Dalsze wydarzenia przedstawiały się następująco: