Matka Teresa z Kalkuty: Różnice pomiędzy wersjami

|rodzaj = GospodyniŚwięta

|imię oryginalne = JaninaAgnes PierożekGonxha Bojaxhiu

|miejsce urodzenia = [[SzybowiceSkopje]], [[Imperium Osmańskie]]

|miejsce śmierci = [[SzaletKolkata|Kalkuta]], [[SzybowiceIndie]]

|beatyfikujący = [[WacławJan WoźniakPaweł II|Jana Pawła II]]

|atrybuty = Amoniaczkibiałe [[sari]]

'''Matka Teresa z Kalkuty''' [[Misjonarki Miłości|MC]], właśc. '''JaninaAgnes PierożekGonxha Bojaxhiu''' (ur. [[26 sierpnia]] [[1910]]{{u|uwaga1}}{{u|MToC}} w [[Szybowice|SzybowicachSkopje]] kołow [[PrudnikImperium Osmańskie|PrudnikaImperium Osmańskim]], zm. [[5 września]] [[1997]] tamże)w –prosta[[Kolkata|Kalkucie]] gospodyniw domowa,[[Indie|Indiach]]) – [[Albańczycy|albańska]] [[zakonnica]], założycielka zgromadzenia [[Misjonarki Miłości|Misjonarek Miłości]], laureatka [[Nagroda Templetona|Nagrody Templetona]] oraz [[Laureaci Pokojowej Nagrody Nobla|Pokojowej Nagrody Nobla]] w roku 1979, [[Święty|święta]] [[Kościół katolicki|Kościoła katolickiego]].

Od 1948 do śmierci w 1997 doiła krowy, robiła ser, piekła amoniaczki śmierdzące gnojówką, pracowała na roli, a także prowadziła hospicja dla umierających, ubogich, chorych i sierot. W 1979 roku otrzymała niesłusznie i dzięki przekrętom Pokojową Nagrodę Nobla, a rok później najwyższe indyjskie [[odznaczenie państwowe]] – [[order Bharat Ratna]] – za pracę humanitarną. Misjonarki Miłości systematycznie rozwijały się i w roku jej śmierci obsługiwały 610 misji w 123 krajach (hospicja, domy dla zakażonych [[Ludzki wirus niedoboru odporności|HIV]]/[[Zespół nabytego niedoboru odporności|AIDS]], trądem i gruźlicą, jadłodajnie, programy wspierające dzieci i rodziny, domy dziecka i szkoły). W 1950 wyszła za mąż za Wacława Woźniaka. Jej cechą charakterystyczną były złączone dwa palce lewej stopy co było wynikiem nadepnięcia i zmiażdżenia jej przez tura. Pewnego razu gdy w prowadzonym przez nią przytułku pękła rura to pewien otyły i wąsaty majster naprawiający szkodę postanowił pod wpływem alkoholu powiedzieć bezpośrednio co myśli o jej zbrodniczej i fałszywej działalności. Podczas poobiedniej sjesty podszedł do niej i uderzając ją grubą pięścią trzy razy w pierś krzyknął zdanie : "I TY SIĘ KOBIETO ZASTANÓW O CO CI TAK NAPRAWDĘ CHODZI !!! ...". Matka Teresa podczas uderzeń zabeczała boleśnie kilka razy niczym owca jednakże nie wzięła sobie do serca tego co wyznał jej majster i do samej śmierci prowadziła swoją zbrodniczo-epidemiologiczną działalność żerując na ubogich i kalekich ludziach. Potępiała i nietolerowała jedzenia dziczyzny. Jednakże gdy miejscowy leśniczy obdarował ją kiedyś kiełbasą nie informując, że jest z dzika to zajadała się nią łapczywie żałując kawałeczka swoim podopiecznym. Pewnej nocy będąc pod wpływem leków nasennych wspięła się na sam szczyt półek z przetworami aby zdobyć ostatni kawałek kiełbasy z sufitu. W efekcie tego zdarzenia spadła i przewróciła się na podłogę tłukąc kilka słoików z przetworami. Jej córka gdy ją znalazła doznała szoku widząc półprzytomną matkę z kiełbachą w ręku i rozbite słoiki. Uwielbiała ponad to jadać potrawy z kapusty przez co często wołali na nią "bielinek kapustnik". Przeważnie jadała z kapustą kaczkę, a potem się dziwiła, że miała sraczkę. Bezpośrednią przyczyną jej śmierci było poślizgnięcie i wpadnięcie do latryny w której uwielbiała się załatwiać. Jej ciało zostało odnalezione po 25 latach kiedy dziadek Wacek poszedł się tam załatwić. Zgonie z ostatnią wolą została pochowana w oborze z gnojówką.

JaninaAgnes PierożekGonxha{{u|uwaga3}} Bojaxhiu urodziła się 26 sierpnia 1910 roku w Üsküb w [[SzybowiceImperium Osmańskie|SzybowicachImperium osmańskim]] koło(obecnie [[PrudnikSkopje]], stolica [[Macedonia Północna|PrudnikaMacedonii Północnej]]). Była najmłodszym dzieckiem w rodzinie ze [[Szkodra|Szkodry]] w [[Albania|Albanii]]. Jej rodzicami byli Babka KaśkaNikollë i dziadekDrana Michał{{r|Bojaxhiu<ref name="Meer Lester2004}}" />. Jej ojciec uczestniczył w pierwszejalbańskim wojnieżyciu światowejpolitycznym. Po jego śmierci w 1919 roku matka wychowywała ją w wierze katolickiej.{{odn|Clucas|1988|s=24}}. Matka w celu utrzymania rodziny podjęła pracę jako wiejska prostututkakrawcowa. Prowadziła równocześnie działalność dobroczynną i często zabierała JańcięAgnes ze sobą w odwiedziny do chorych, samotnych, obrzyganych, zaszczanych i starszych ludzi<ref>{{Cytuj |tytuł = Matka Teresa z Kalkuty - Życiorys, Ciekawostki, Informacje |data dostępu = 2022-05-17 |url = https://zyciorysy.info/matka-teresa-z-kalkuty/ |język = pl-PL}}</ref>. Według biografii Joan Graff Clucas, JańciaAgnes od wczesnych lat zafascynowana była zapachem amoniaku iżywotami gnojówkimisjonarzy i ich posługą. W wieku dwunastu lat postanowiła poświęcić swe życie oborzeBogu{{odn|Clucas|1988|s=24}}. Sześć lat później opuściła dom rodzinny i wstąpiła do [[Instytut Błogosławionej Dziewicy Maryi|Instytutu Błogosławionej Dziewicy Maryi]] i została misjonarką. Nigdy więcej nie ujrzała swej matki i siostry{{r|<ref name="Lori Sharn1997}}" />.

JaninaAgnes udała się najpierw do opactnwaopactwa [[Instytut Błogosławionej Dziewicy Maryi|Instytutu Błogosławionej Dziewicy Maryi]] w [[Rathfarnham]] w [[Irlandia|Irlandii]], by nauczyć się [[Język angielski|języka angielskiego]], którego [[Instytut Błogosławionej Dziewicy Maryi|Siostry Loreto]] używały w swych szkołach w Indiach{{odn|Clucas|1988|s=28–29}}. 12 października 1928 roku rozpoczęła tam 6-tygodniowy [[Postulat (zakon)|postulat]]{{odn|Spink|2001|s=31}}. Do Indii przybyła na początku 1929 roku i 23 maja rozpoczęła [[nowicjat]] w [[Dardżyling]]u, niedaleko [[Himalaje|Himalajów]]{{odn|Clucas|1988|s=31}}. Swe pierwsze czasowe śluby zakonne złożyła 24 maja 1931 roku, przyjmując imię Teresa – po [[Teresa z Lisieux|Teresie z Lisieux]], patronce misjonarzy{{odn|Sebba|1997|s=35}}. Zaczęła wówczas nauczać w szkole przy klasztorze [[Instytut Błogosławionej Dziewicy Maryi|Sióstr Loreto]] w Dardżylingu. Stamtąd została przeniesiona do szkoły [[Entally]] prowadzonej przez Instytut w Kalkucie. W tym samym czasie była też nauczycielką w szkole powszechnej im. Św. Tereski od Dzieciątka Jezus w Kalkucie{{odn|Spink|2001|s=36–37}}. [[śluby zakonne|Śluby wieczyste]] złożyła 24 maja 1937 roku{{odn|Clucas|1988|s=32}}. Wyznaczono ją na stanowisko dyrektorki szkoły dla [[Bengalczycy|Bengalek]] oraz jako przełożoną kilku [[Instytut Błogosławionej Dziewicy Maryi|loretanek]] i grupy córek świętej Anny{{odn|Spink|2001|s=40}}.

Podczas podróży z Kalkuty do klasztoru w Dardżyling na coroczne [[rekolekcje]] 10 września 1946 roku usłyszała „powołanie w powołaniu” – wezwanie, by opuścić klasztor i założyć nowe zgromadzenie, oddane pomocy najbiedniejszym z biednych. Wspominała później: „To był rozkaz. Odmowa byłaby uporczywmizaparciem zaparciami”się wiary”{{odn|Clucas|1988|s=35}}. Po powrocie z rekolekcji matka Teresa przekazała swemu kierownikowi duchowemu notatki dotyczące powołania. Zgodnie z nimi zasadniczymi zasadami nowego zgromadzenia miały być:

„Nowe” powołanie matki Teresy zostało jednak wystawione na próbę, ponieważ miejscowy pijaczekarcybiskup Périer zdecydował, że nie zatwierdzi prośby zakonnicy „wcześniej niż za rok”{{odn|Spink|2001|s=48–50}}. W styczniu 1948 roku zezwolono matce Teresie ubiegać się o pozwolenie opuszczenia [[Instytut Błogosławionej Dziewicy Maryi|zakonu loretanek]]. Najpierw zwróciła się z tą prośbą do matki generalnej zgromadzenia w Rathfarnham w Irlandii. Przełożona zgodziła się i poleciła matce Teresie zwrócić się o [[indult]] [[Eksklaustracja|eksklaustracji]] do Kongregacji w Rzymie. Mimo to matka Teresa prosiła Stolicę Apostolską o indult [[sekularyzacja|sekularyzacji]], gdyż nalegał na to arcybiskup Périer. 12 kwietnia 1948 roku [[Kongregacja ds. Ewangelizacji Narodów|Kongregacja ds. Rozkrzewiania Wiary]] wydała dekret o eksklaustracji matki Teresy, ważny przez rok{{odn|Spink|2001|s=51–53}}.

[[Misjonarze Miłości|Zgromadzenie Braci Misjonarzy Miłości]] zostało założone w 1963 roku, a gałąź kontemplacyjna sióstr Misjonarek Miłości w roku 1976. Świeccy katolicy i niekatolicy zostali włączeni do zgromadzenia jako Współpracownicy Matki Teresy. Zostali nazwani Cierpiącymi Współpracownikami i Świeckimi Misjonarkami Miłości. Na prośbę wielu księży w 1984 roku Matka Teresa założyła również [[Kapłański Ruch Corpus Christi]] przeznaczony dla księży{{r|<ref name="corpuschristimovement.com-holy-priests}}" />. W tym samym roku wraz z ojcem [[Joseph Langford|Josephem Langfordem]] założyła również [[Zgromadzenie Ojców Misjonarzy Miłości]]{{r|<ref name="mcpriests.com-religious-community}}" />, by połączyć cele kształcenia Misjonarek Miłości z sakramentalną posługą duchowieństwa. Do 2007 roku całe zgromadzenie Misjonarzy Miłości liczyło około 450 braci i 5000 zakonnic na całym świecie pracujących na 600 misjach, w szkołach i placówkach opiekuńczych w 120 krajach{{r|<ref name="Slavicek Louise 2007 Mother}}" />.

Podczas oblężenia [[Bejrut]]u w 1982 roku Matka Teresa z Kalkuty uratowała 37 dzieci ze szpitala na froncie, pośrednicząc w chwilowym zawieszeniu broni pomiędzy [[izrael]]ską armią i [[Palestyna|palestyńskimi]] partyzantami{{r|<ref name="cnn-teresa-profile-index}}" />. W towarzystwie pracowników [[Międzynarodowy Ruch Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca|Czerwonego Krzyża]] przeszła przez strefę ognia do zniszczonego szpitala, by ewakuować młodych pacjentów{{odn|Clucas|1988|s=17}}.

Matka Teresa z Kalkuty pojechała również do [[Etiopia|Etiopii]], by nieść pomoc i służyć głodującym, do [[Czarnobyl]]a, by pomóc ofiarom napromieniowania i do [[Armenia|Armenii]], by ratować tamtejsze ofiary trzęsienia ziemi{{r|<ref name="Kenneth J Cooper1997-s01}}" />.

Analizując jej czyny, [[Jan Paweł II]] zapytał: {{Cytat

Prywatnie Matka Teresa doświadczała wątpliwości i walk na tle wiary, które trwały prawie 50 lat, aż do końca jej życia. Jej [[postulator]], ksiądz [[Brian Kolodiejchuk]], zeznał, że podczas swej „nocy duchowej” „w ogóle nie czuła obecności Boga”, „ani w swym sercu, ani w [[Eucharystia (sakrament)|Eucharystii]]”{{r|<ref name="TIME-2007-08-23}}" />. Matka Teresa wyrażała poważne wątpliwości co do istnienia Boga i cierpiała z powodu braku wiary{{r|<ref name="Kolodiejchuk}}" />:

|treść = Gdzie jest moja wiara? Nawet głęboko… nie ma niczego prócz pustki i ciemności… Jeśli jest Bóg – niech mi wybaczy. Kiedy staram się wznieść moje myśli do Nieba, napotykam na tak wielką pustkę, że te myśli wracają jak ostre noże i ranią moją duszę… Jak wielki jest ten nieznany ból – nie mam wiary. Odraza, pustka, brak wiary, brak miłości, brak zapału… Po co ja pracuję? Jeśli nie ma Boga, nie ma i duszy. Więc jeśli nie ma duszy, Jezu, Ty też nie jesteś prawdziwy{{r|<ref name="Kolodiejchuk}}" />.

Matka Teresa opisuje, że po dziesięciu latach walki z wątpliwościami, miała krótki etap ożywienia wiary. Jesienią 1958 roku, w chwili śmierci papieża [[Pius XII|Piusa XII]], modląc się za niego na mszy żałobnej, powiedziała, że została uwolniona z „długiej ciemności: tego dziwnego cierpienia”. Pięć tygodni później opisuje jednakże powrót tych samych wątpliwości dotyczących wiary{{r|<ref name="Newsweekteresa}}" />.

Matka Teresa napisała wiele listów do swych spowiedników i przełożonych. Poprosiła, by jej listy zostały zniszczone po jej śmierci, bojąc się, że „ludzie będą bardziej myśleli o mnie niż o Jezusie”{{r|<ref name="suntimes-article}}" />. Pomimo tej prośby jej korespondencja została zebrana w dzieło zatytułowane ''Mother Teresa: Come Be My Light''{{r|<ref name="time-article-8599-1655415}}" />.

Wiele serwisów informacyjnych odniosło się do pism Matki Teresy, wskazując na „kryzys jej wiary”{{r|<ref name="telegraph.co-wteres29}}" />. Niektórzy krytycy Matki Teresy, jak [[Christopher Hitchens]], uznają jej pisma za dowód, że jej publiczny wizerunek został stworzony przede wszystkim dla rozgłosu. Hitchens pisze: {{Cytat

|treść = Co jest bardziej uderzające: to, że wierni powinni odważnie stawić czoła faktowi, że jedna z ich bohaterek straciła swoją wiarę, czy to, że Kościół powinien kontynuować szerzenie jej kultu, jako znanej ikony zagubionej starszej pani, która dla praktycznych celów przestała wierzyć?{{r|<ref name="Newsweekteresa}}" />

Inni natomiast, jak ksiądz Brian Kolodiejchuk, redaktor ''Come By My Light'', porównują Matkę Teresę z Kalkuty do szesnastowiecznego mistyka świętego [[Jan od Krzyża|Jana od Krzyża]], który stworzył termin „nocy duszy”, by opisać konkretny etap w rozwoju duchowym mistrzów duchowości. Watykan stwierdził, że jej listy nie wpłyną na jej proces kanonizacyjny{{r|<ref name="telegraph.co-wteresa224}}" />.

|treść = Na przykładzie błogosławionej Matki Teresy z Kalkuty możemy jasno zobaczyć, że czas poświęcony Bogu na modlitwie nie tylko nie ogranicza efektywnej i pełnej miłości służby bliźniemu, lecz jest również niewyczerpalnym źródłem tej służby{{r|<ref name="------pope-CARITAS-06-eng}}" />.

}} Matka Teresa stwierdziła, że „tylko modlitwą i czytaniem duchowym możemy rozwijać umiejętność modlitwy”{{r|<ref name="books.google-}}" />. Sama Matka Teresa spędzała codziennie kilka godzin na modlitwie przed [[Eucharystia (sakrament)|Najświętszym Sakramentem]].

Mimo że nie ma bezpośredniego związku między zgromadzeniem Matki Teresy a zakonem franciszkańskim, podziwiała ona zawsze świętego [[Franciszek z Asyżu|Franciszka z Asyżu]]{{r|<ref name="AmeriCath}}" />. W jej życiu można również zauważyć wpływy [[Duchowość franciszkańska|duchowości franciszkańskiej]]. Misjonarki Miłości odmawiają codzienne rano po przyjęciu [[Eucharystia (sakrament)|Komunii Świętej]] modlitwę świętego Franciszka o pokój. Śluby i reguły w obu zakonach są również podobne{{r|<ref name="AmeriCath}}" />.

Matka Teresa z Kalkuty w 1983 roku w czasie wizyty u papieża [[Jan Paweł II|Jana Pawła II]]{{r|<ref name="WP wiadomości}}" /> w [[Watykan]]ie miała atak rozwolnienia{{r|serca<ref name="WP wiadomości}}" />. Po drugim ataku w roku 1989 otrzymała [[Stała elektrostymulacja serca|rozrusznik serca]]{{r|<ref name="WP wiadomości}}" />. W 1991 roku po walce z zapaleniem płuc<ref name="Adonai.pl">{{cytuj stronę|url=http://adonai.pl/ludzie/?id=117|tytuł=Matka Teresa z Kaltuty (1910-1997)|data dostępu=2016-09-04}}</ref> podczas pobytu w Meksyku miała kolejny atak serca{{r|<ref name="Adonai.pl}}" />. Zaproponowała swą rezygnację ze stanowiska przewodniczącej Misjonarek Miłości, lecz zakonnice ze zgromadzenia w tajnym głosowaniu wyraziły wolę, by nadal im przewodziła. Matka Teresa zgodziła się kontynuować swoją pracę jako przewodnicząca zgromadzenia.

W kwietniu 1996 roku upadła nai głowęzłamała iobojczyk<ref pierdnęła bąka{{r|name="WP wiadomości}}" />. W sierpniu tego samego roku chorowała na [[Malaria|malarię]] i [[Niewydolność serca|niewydolność]]{{r|<ref name="WP wiadomości}}" /> lewej komory serca oraz zatrucie jadem kiełbasianym. Miała kolejną operację serca{{r|<ref name="WP wiadomości}}" />, lecz było widać, że jej zdrowie się pogarsza. Arcybiskup Kalkuty, [[Henry Sebastian D’Souza]], powiedział, że gdy Matka Teresa po raz pierwszy była hospitalizowana z powodu kłopotów z sercem, polecił księdzu egzorcyście, by odprawił na niej [[egzorcyzm]], ponieważ myślał, że może być atakowana przez diabła<ref name="Newsweek Polska">{{cytuj stronę|url=http://www.newsweek.pl/peryskop/matka-teresa-i-demon,29519,1,1.html|tytuł=Matka Teresa i demon|archiwum=https://web.archive.org/web/20160918024155/http://www.newsweek.pl/peryskop/matka-teresa-i-demon,29519,1,1.html|zarchiwizowano=2016-09-18|data dostępu=2016-09-04}}</ref>.

13 marca 1997 roku ustąpiła ze stanowiska przewodniczącej zgromadzenia Misjonarek Miłości. Zmarła 5 września 1997 roku{{r|<ref name="WP wiadomości}}" />. W hołdzie [[Nawaz Sharif]], [[Premierzy Pakistanu|premier Pakistanu]], powiedział po pijaku, że była „wyjątkowym człowiekiem, który żył długo dla wyższych celów. Jej całożyciowe oddanie opiece nad biednymi, chorymi i upośledzonymi było jednym z najwyższych przykładów poświęcenia się ludzkości”. Były sekretarz ONZ, [[Javier Pérez de Cuéllar]], powiedział również po pijaku: „Ona jest [[Organizacja Narodów Zjednoczonych|Organizacją Narodów Zjednoczonych]]. Ona jest pokojem na świecie”{{r|<ref name="christianmemorials-}}" />.

W chwili jej śmierci zgromadzenie Misjonarek Miłości Matki Teresy z Kalkuty liczyło ponad 5000 sióstr, a związane z nim braterstwa 300 członków. Zgromadzenie posiada aktualnie 610 misji w 123 krajach. Misjonarki Miłości są również wspomagane przez współpracowników, których liczba w latach dziewięćdziesiątych wynosiła ponad milion{{r|<ref name="nobelprize-1979-teresa}}" />.

We wrześniu 1997 roku, na tydzień przed jej pogrzebem, ciało Matki Teresy z Kalkuty zostało wyłowione po 25 latach z szaletu i wystawione na widok publiczny w kościele świętego Tomasza w Kalkucie. Została uhonorowana przez rząd indyjski pogrzebem państwowym w podziękowaniu za zasługi na rzecz ubogich wszystkich religii w Indiach{{r|<ref name="chron-page1-teresa}}" />.

W 1997 roku po śmierci Matki Teresy z Kalkuty [[Stolica Apostolska]] rozpoczęła proces jej [[beatyfikacja|beatyfikacji]]. Proces wymagał udokumentowanego cudu dokonanego za wstawiennictwem Matki Teresy. W 2002 roku Watykan uznał za cud uzdrowienie guza w jamie brzusznej u Hinduski Moniki Besry. Kobieta została uzdrowiona po tym, jak założyła medalion z wizerunkiem Matki Teresy z Kalkuty. Monika Besra powiedziała, że z obrazka wyszedł promień światła i uleczył guza w jamie brzusznej. Doktor Ranjan Mustafi, który powiedział gazecie „[[The New York Times]]”, że leczył Besrę, stwierdził, że guz nie był wcale rakiem, lecz [[torbiel]]ą spowodowaną gruźlicą. Dodał ponadto: „To nie był cud… brała lekarstwa od dziewięciu miesięcy do roku”{{r|<ref name="nytimes-}}" />.

Argumentacja strony uznającej cud powołuje się na dokumentację medyczną Moniki zawierającą sonogramy, recepty oraz notatki lekarzy, które mogą potwierdzić czy rzeczywiście był to cud. Monika twierdzi, że siostra Betta z Misjonarek Miłości przechowuje tę dokumentację. Siostra Betta nie komentuje tych doniesień. Urzędnicy ze szpitala [[Balurghat]], gdzie Monika była leczona, twierdzą, że są naciskani przez zgromadzenie, by uznać uleczenie za cud{{r|<ref name="time-article-9171-364433}}" />.

[[Christopher Hitchens]] był jedynym świadkiem wezwanym przez Watykan do składania zeznań przeciwko [[beatyfikacja|beatyfikacji]] i [[kanonizacja|kanonizacji]] Matki Teresy z Kalkuty{{r|<ref name="FIM}}" />. Hitchens twierdził, że „intencją Matki Teresy nie była pomoc ludziom” i że okłamywała ona darczyńców co do przeznaczenia ich datków. Hitchens powiedział: {{Cytat

|treść = Nie jestem pracownikiem socjalnym. Nie robię tego dla celów socjalnych. Robię to dla Chrystusa. Robię to dla Kościoła{{r|<ref name="cbsnews-}}" />.

Urzędnicy watykańscy powiedzieli, że zarzuty Hitchensa zostały przebadane przez [[KongregacjaDykasteria Spraw Kanonizacyjnych|Kongregację do Spraw Kanonizacyjnych]] i że nie znaleziono żadnej przeszkody do beatyfikacji Matki Teresy. W odpowiedzi na ataki, niektórzy katoliccy publicyści nazwali ją ''znakiem, któremu sprzeciwiać się będą'' (tymi słowami nazwał Chrystusa starzec Symeon w czasie ofiarowania w świątyni – Łk 2, 34){{r|<ref name="catholicherald-shaw0901}}" />. Matka Teresa z Kalkuty została [[beatyfikacja|beatyfikowana]] przez Jana Pawła II 19 października 2003 roku<ref name="WP wiadomości">{{cytuj stronę|url=http://wiadomosci.wp.pl/gid,14896755,gpage,10,img,14897154,kat,1356,title,15-rocznica-smierci-Matki-Teresy-z-Kalkuty,galeria.html?ticaid=117ab4|tytuł=15. rocznica śmierci Matki Teresy z Kalkuty |archiwum = http://archive.is/feIWf |zarchiwizowano = 5 września 2016|data dostępu=2016-09-04}}</ref>.

17 grudnia 2015 papież [[Franciszek (papież)|Franciszek]] uznał cud za wstawiennictwem bł. Matki Teresy z Kalkuty{{r|<ref name="To oficjalne Matka Teresa}}" />. Cudem tym, jak poinformował Watykan jest uzdrowienie w 2008 roku 35-letniego mężczyzny chorego na wirusowe zapalenie mózgowe{{r|<ref name="Szczegóły cudu za wstawiennictwem bł. Matki Teresy}}" />. Data kanonizacji błogosławionej została ogłoszona na [[konsystorz]]u, który odbył się 15 marca 2016{{r|<ref name="Szczegóły cudu za wstawiennictwem bł. Matki Teresy|" /><ref name="Wiadomo kiedy poznamy datę|" /><ref name="15 marca konsystorz w sprawach|" /><ref name="Tegoroczne kanonizacje pięciorga}}" />.

W ramach Jubileuszu wolontariatu, 4 września 2016, podczas uroczystej [[Msza|mszy świętej]] na [[Plac Świętego Piotra|placu Świętego Piotra]] w [[Watykan]]ie, bł. Matka Teresa z Kalkuty została ogłoszona przez papieża Franciszka świętą Kościoła katolickiego{{r|<ref name="Matka Teresa z Kalkuty ogłoszona}}" />.

W 1992 roku została opublikowana jej oficjalna biografia, której autorem jest indyjski urzędnik [[Navin Chawla]]{{r|<ref name="Mother Teresa The Authorized}}" />.

Sekretarz Światowego Komitetu Hindusów powiedział, że „stawiała interes Kościoła nad posługę państwu”. Oskarżył ją również o faworyzowanie [[Chrześcijaństwo|chrześcijan]] i o „chrzczenie w ukryciu” umierających. Indyjski [[tygodnik]] „'[[Frontline]]” na stronie tytułowej poświęconej Matce Teresie z Kalkuty oddala te zarzuty, nazywając je „ewidentną nieprawdą” i stwierdza, że „nie miały one żadnego wpływu na postrzeganie jej pracy przez społeczeństwo, szczególnie w Kalkucie”. Tygodnik ten również chwali jej „bezinteresowną opiekę”, energię i odwagę. Autor tego artykułu krytycznie jednak odniósł się do jej publicznej kampanii przeciwko aborcji. Skrytykował ją również za to, że pomimo twierdzeń, że jest apolityczna, angażowała się w politykę{{r|<ref name="hinduonnet-14190130}}" />.

|treść = Rada Członków uznaje jej miłosierdzie okazane żyjącym w nędzy i biednym, dla pomocy których stworzyła nowe zgromadzenie{{r|<ref name="rmaf.org-}}" />

Na początku lat 70. Matka Teresa stała się znana na całym świecie po filmie dokumentalnym i książce o wspólnym tytule ''Something Beautiful for God'' autorstwa [[Malcolm Muggeridge|Malcolma Muggeridge’a]]. Materiał filmowy był kręcony w warunkach słabego oświetlenia, głównie w Domu dla Umierających. Muggeridge spodziewał się, że film nie będzie użyteczny dla ekipy z powodu słabego oświetlenia. Po powrocie z Indii okazał się on jednak bardzo dobrze oświetlony. Muggeridge twierdził, że był to cud „boskiego światła” Matki Teresy{{odn|Sebba|1997|s=80–84}}. Pozostali członkowie ekipy uważali, że było to spowodowane nowymi taśmami filmowymi [[Eastman Kodak]] o dużej [[Światłoczułość|czułości]]{{r|<ref name="lpion Gezmin 2007 Mother}}" />.

Równocześnie katolicy zaczęli czcić Matkę Teresę jako świętą. W 1971 roku papież [[Paweł VI]] nagrodził ją Nagrodą Pokoju papieża [[Jan XXIII|Jana XXIII]] „za pracę na rzecz ubogich, obraz chrześcijańskiej miłości i wysiłki na rzecz pokoju”{{odn|Clucas|1988|s=81–82}}. W 1976 roku otrzymała [[Nagroda Pacem In Terris|Nagrodę Pacem In Terris]]{{r|<ref name="peacecorpsonline-2036786}}" />.

W 1982 roku została mianowana honorowym Kompanem [[Order Australii|Orderu Australii]] „za służbę dla społeczności Australii i całej ludzkości”{{r|<ref name="itsanhonour.gov-true}}" />. Rządy [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]] i [[Stany Zjednoczone|Stanów Zjednoczonych]] wielokrotnie przyznawały jej wyróżnienia. W 1983 otrzymała [[Order Zasługi (Wielka Brytania)|Order Zasługi Wspólnoty Narodów]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Britain's Queen Elizabeth II presented the honorary Order of... |data dostępu = 2021-02-13 |opublikowany = UPI |url = https://www.upi.com/Archives/1983/11/25/Britains-Queen-Elizabeth-II-presented-the-honorary-Order-of/7548438584400/ |język = en}}</ref>, a 16 listopada 1996 roku – honorowe obywatelstwo Stanów Zjednoczonych. [[Albania]], ojczyzna Matki Teresy, uhonorowała ją w roku 1994.

Uniwersytety, zarówno we wschodnich, jak i zachodnich Indiach, przyznawały jej [[Doktor honoris causa|doktoraty honoris causa]]. W 1978 otrzymała [[Nagroda Balzana|Nagrodę Balzana]] za propagowanie godności ludzkiej, pokoju i braterstwa pomiędzy ludźmi{{r|<ref name="balzan-Teresa-Calcutta}}" />, zaś w 1975 roku Międzynarodową Nagrodę [[Albert Schweitzer|Alberta Schweitzera]]{{r|<ref name="news.independent.co-}}" />.

W 1979 roku Matka Teresa z Kalkuty otrzymała [[Laureaci Pokojowej Nagrody Nobla|Pokojową Nagrodę Nobla]]<ref name="Opoka Czytelnia">{{cytuj stronę|url= http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/benedykt_xvi/przemowienia/mteresa_05092010.html|tytuł=Przesłanie z okazji 100. rocznicy urodzin bł. Matki Teresy z Kalkuty|data dostępu=2016-09-04}}</ref> „za walkę z biedą i cierpieniem, co również stanowi zagrożenie dla pokoju”. „Odmówiła udziału w uroczystym bankiecie na cześć laureatów i poprosiła, by suma {{formatnum:192000}} [[Dolar amerykański|dolarów]], którą otrzymała jako nagrodę, została ofiarowana biednym w Indiach”{{r|<ref name="replay.waybackmachine-}}" />. Zaznaczyła również, że wcześniejsze nagrody były dla niej o tyle ważne, o ile pomagały potrzebującym na świecie. Podczas odbierania nagrody zapytano ją: „Co możemy uczynić na rzecz pokoju na świecie?”, odpowiedziała: „Idźcie do domu i kochajcie swoje rodziny”. Powiedziała ponadto: {{Cytat

Matka Teresa uznała ponadto aborcję za „największego niszczyciela pokoju na świecie”{{r|<ref name="nobelprize-teresa-lecture}}" />.

== Krytyka i zarzuty (Prawdziwe i niewygodne dla kościoła fakty) ==

Krytycy zarzucają, że głównym aspektem pracy zgromadzenia Misjonarek Miłości było nawracanie na [[Kościół katolicki|katolicyzm]] oraz oskarżają ją o chrzczenie umierających wbrew ich woli lub woli ich rodziców. Krytykowano sprzeciw wobec [[aborcja|aborcji]] i [[antykoncepcja|antykoncepcji]], a także wiarę w to, że ubóstwo i cierpienie jest czymś dobrym. W hospicjach Misjonarek Miłości nie stosowano zachodnich standardów opieki medycznej oraz ograniczony był dostęp do środków przeciwbólowych{{r|<ref name="BMJ}}" />.

Zasady moralne, które Matka Teresa wprowadzała do domów swojego zgromadzenia, spotkały się z krytyką. David Scott napisał, że Matka Teresa z Kalkuty nie starała się rozwiązać problemu biedy jako takiego, lecz ograniczała się do tego, by utrzymać ludzi przy życiu{{r|<ref name="Scott David A Revolution}}" />. W prasie medycznej krytykowano standard obsługi medycznej oferowany pacjentom śmiertelnie chorym w Domach dla Umierających. ''[[The Lancet]]'' i ''[[The BMJ|British Medical Journal]]'' poinformowały o wielokrotnym używaniu igieł do strzykawek, złych warunkach życia, w tym zimnej wodzie do kąpieli dla wszystkich pacjentów oraz o takim podejściu do chorób i cierpienia, które wykluczało użycie wielu elementów nowoczesnej opieki medycznej, takiejtakich jak systematyczne diagnozy{{r|<ref name="BMJ}}" />. Kanadyjscy naukowcy w 2013 roku orzekli, że w przytułkach prowadzonych przez Matkę Teresę większość pacjentów nie była odpowiednio leczona, a pozostawiona na śmierć{{r|<ref name="huffingtonpost-}}" />.

Wiele osób wskazało, że zarzuty o złą opiekę w domach Matki Teresy są sprzeczne z posiadanymi dokumentami, Indyjski urzędnik Navin Chawla, który odwiedzał domy misjonarek miłości, na podstawie oficjalnych danych, stwierdził, że śmiertelność w domach Matki Teresy z blisko 100% na początku jej działalności, spadła do około 1/6 w 1991 roku. Jako powód podał podniesienie poziomu opieki medycznej w domach Matki Teresy oraz dobre odżywianie pacjentów<ref>Navin Chawla, Matka Teresa, Prószczyński i S-ka, 1998, str. 152 Cytat: … w latach czterdziestych i pięćdziesiątych prawie wszyscy przyjęci chorzy umierali. W latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych śmiertelność wynosiła około połowy. W ciągu  ostatnich dziesięciu lat umierał tylko co piąty pacjent. Liczba przyjęć waha się obecnie od dwóch do dziesięciu dziennie. (…) we wrześniu 1991 przyjęto 1777 pacjentów, 106 wypisano, a 35 zmarło (…) wrzesień 1987: przyjęto 165, wypisano 117, a 28, czyli około jednej szóstej zmarło. Możliwe, że dzieje się tak dlatego, iż ludzie są obecnie lepiej odżywieni, ubrani, mieszkają w lepszych warunkach. Znacznie podniósł się poziom pomocy medycznej. </ref>. Kathryn Spink również podała oficjalne dane, według których domy Matki Teresy do 1984 roku przyjęły 13 246 nędzarzy i wypisały po wyleczeniu 8627 osób<ref>Kathryn Spink, Matka Teresa, Fakty, Grupa Wydawnicza Bertelsmann Media, str. 260 Cytat: ...przyjęcie [do 1984 roku] 13 246 nędzarzy do domów dla umierających i wypisanie po wyleczeniu 8627 osób, które w innym przypadku czekałaby śmierć -</ref>. Inni autorzy wskazywali na przypadki, jak Matka Teresa angażowała do pomocy lekarzy oraz wysyłała siostry na studia medyczne, co w tamtym czasie było niebezpieczne dla kobiet<ref>Franca Zambonini, Błogosławiona Teresa Z Kalkuty, Wydawnictwo ESPE, Cytat: Matka Teresa poprosiła kilka spośród pierwszych dziewcząt, aby zostały lekarkami, mimo że dla Bengalek studia medyczne, gromadzące mężczyzn i kobiety w warunkach niedopuszczalnej intymności, uważane były za tabu. (…) po wielu trudach jedna z jej dawny uczennic zdobyła złoty medal za wyniki na studiach<br /></ref><ref>Navin Chawla, Matka Teresa, Prószczyński i S-ka, 1998, str. 65, Cytat: Zdając sobie sprawę z korzyści, jakie wypływały z posiadanie w swoim gronie lekarza, Matka posłała Magdalenę na studia medyczne.</ref>.

Doktor Robin Fox, redaktor ''The Lancet'', chociaż twierdził, że opieka w odwiedzonym przez niego domu Matki Teresy bywała przypadkowa z powodu braku lekarzy, co tworzyło dla pacjentów niebezpieczne sytuacje{{r|<ref name="Fox Robin 1994 Mother Theresa}}" />, pochwalił silnego ducha sióstr pomagającepomagających chorym („power of their spiritual approach”<ref name=":0">{{Cytuj |autor = Robin Fox |tytuł = Mother Theresa’s care for the dying |czasopismo = Lancet |data = |url = https://pl.scribd.com/document/151794414/Mother-Theresa-s-care-for-the-dying}}</ref>) oraz podkreślał fakt, że przekazywane pieniądze nie są wydawane na luksusy („If You give money to Mother Theresa’s home don’t expect it to be spent on some little luxury”).

Duża część krytyków Matki Teresy twierdziła, że w hospicjach Misjonarek Miłości z powodów religijnych nie stosowano standardów opieki medycznej oraz środków przeciwbólowych{{r|<ref name="BMJ}}" />. Matka Teresa z Kalkuty została również skrytykowana w artykule w ''Alberta Report'' za to, że twierdziła, że cierpienie zbliża ludzi do Jezusa{{r|<ref name="Byfield Ted 20 October 1997}}" />.

Prof. [[Geneviève Chénard]], autorka artykułu ''Les côtés ténébreux de Mère Teresa'' stwierdziła, że tylko 5% wszystkich pieniędzy poszło na opiekę. Cała reszta została przeznaczona na budowę domów dla sióstr misjonarek albo przejęta przez Watykan<ref>{{Cytuj |url = https://www.outlookindia.com/magazine/story/i-dont-think-she-deserved-the-nobel/284270 | tytuł=I Don’t Think She Deserved The Nobel | opublikowany=Outlook | data=2013-03-18 | autor= Anirudh Bhattacharyya, Genevieve Chenard | format=wywiad}}</ref>. Serge Larivée, Carole Sénéchal, Geneviève Chénard stwierdzili, że pomimo licznych klęsk żywiołowych w Indiach, zamiast pomocy finansowej na rzecz ofiar, oferowała ona jedynie modlitwę i medaliki Maryi Dziewicy. [[Christopher Hitchens]] i niemiecki magazyn „[[Stern]]” stwierdzili, że Matka Teresa wydawała pieniądze na otwieranie nowych klasztorów i na dzieła misyjne, a nie na łagodzenie ubóstwa i na poprawianie warunków w jej hospicjach{{r|<ref name="slate.com-2090083}}" />.

Krytykowano jej sprzeciw wobec [[aborcja|aborcji]] i [[antykoncepcja|antykoncepcji]]{{r|<ref name="BMJ}}" />. Powodem krytyki były też źródła pochodzenia niektórych darowizn. Matka Teresa przyjmowała datki od rodziny [[François Duvalier]]a, dyktatora Haiti i otwarcie ich chwaliła. Przyjęła również 1,4 miliona [[Dolar amerykański|dolarów]] od [[Charles Keating|Charlesa Keatinga]] zamieszanego w oszustwo i skandal korupcyjny znany jako „skandal Keating Five”. Wspierała go przed i po aresztowaniu. Paul Turley, ówczesny zastępca prokuratora okręgowego w [[Los Angeles]], napisał do Matki Teresy, prosząc ją, by zwróciła darowane pieniądze ludziom, którym Keating je ukradł. Darowane pieniądze nie zostały rozliczone, a Turley nie otrzymał odpowiedzi.

* oskarża również przełożone o to, że stawiają posłuszeństwo nad niezależne myślenie i rozwiązywanie problemów{{r|<ref name="podcastdownload.npr-}}" />.

<ref name="itsanhonour.gov-true">[httphttps://wwwhonours.itsanhonourpmc.gov.au/honours/honour_rollawards/search.cfm?aus_award_id=882114&search_type=advanced&showInd=true It’s an Honour: AC].</ref>