Baobab: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Anulowanie wersji 70270387 autorstwa 85.221.144.102 (dyskusja)
Znacznik: Anulowanie edycji
Poprawione podwojne zaprzeczenie
Znaczniki: Wycofane Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej)
Linia 32:
'''Baobab''', palczara (''Adansonia'' [[Karol Linneusz|L.]]) – [[rodzaj (biologia)|rodzaj]] roślin z rodziny [[ślazowate|ślazowatych]]. Obejmuje 8 gatunków<ref name=pow/><ref name="mabb">{{Mabberley2017 |s = 14}}</ref>. Sześć gatunków z tego rodzaju to [[endemit]]y [[Madagaskar]]u. Jeden – [[baobab afrykański]] ''A. digitata'' rośnie w [[Afryka|Afryce]] kontynentalnej z wyjątkiem jej północnych i południowych krańców. Także jeden gatunek – [[baobab australijski]] – występuje w północno-zachodniej [[Australia|Australii]]<ref name=mabb/><ref name=pow/>. Drzewa o olbrzymich pniach gromadzących wodę (jedno drzewo może zmagazynować w pniu wodę w ilości 120 tys. l<ref>{{cytuj stronę| url=http://www.senegal-online.com/flore-du-senegal/le-baobab/|tytuł=The Baobab tree in Senegal |data dostępu=2008-10-01}}</ref>) i zrzucające liście w czasie zimowej suszy<ref name="slownik">{{Cytuj książkę | autor = Alicja i Jerzy Szweykowscy (red.) | tytuł = Słownik botaniczny | wydawca = Państwowe Wydawnictwo "Wiedza Powszechna" | miejsce = Warszawa | data = 2003 | strony = 62 | isbn = 83-214-1305-6}}</ref>. Są charakterystyczne dla [[sawanna|sawann]]<ref name=ency>{{cytuj książkę |tytuł=Wielka Encyklopedia Przyrody. Rośliny kwiatowe 2 |rok=1998 |wydawca= Muza SA |miejsce=Warszawa |strony=143-144 |isbn = 83-7079-779-2}}</ref>, ich kwiaty otwierają się o zmierzchu i zapylane są przez [[nietoperze]] (zwłaszcza [[baobab afrykański]]), [[ptaki]] ([[miodojady]] są głównym zapylaczem baobabu australijskiego), [[galagowate]] i [[lemurowate]] (te ostatnie zwłaszcza w przypadku [[baobab Grandidiera|baobabu Grandidiera]]), ale też [[owady]]. Do zwierząt przyczyniających się do rozsiewania się tych drzew należą [[Słoniowate|słonie]] i [[pawian]]y, poza tym nasiona rozprzestrzeniane są przez wodę<ref name=mabb/>.
 
Drzewa te są wszechstronnie wykorzystywane, przy czym akurat ich [[drewno (technika)|drewno]], mimoz powodu ogromnej miąższości ma niewielkie znaczenie – jest miękkie, gąbczaste<ref name=slownik/> i ulega szybkiemu rozkładowi<ref name=ency/>. Z tego powodu niebezpiecznie jest przebywać w sąsiedztwie obumarłych drzew – łatwo można wpaść w puste przestrzenie powstające po szybko rozkładanych korzeniach<ref name=ency/>. Pnie baobabu australijskiego są ważnym źródłem wody dla [[Aborygeni australijscy|Aborygenów]] i ptaków<ref name=mabb/>. Ogromne pnie po wydrążeniu lub suche bywają wykorzystywane jako domostwa, spichlerze, zbiorniki wody lub grobowce<ref name=slownik/>. Z [[Łyko|łyka]] baobabu afrykańskiego wytwarza się liny, sieci rybackie i tkaniny<ref name=ency/><ref name=slownik/>. Jadalne są młode liście spożywane jak [[warzywa|warzywo]] (bogate w [[kwas askorbinowy|witaminę C]]), korzenie siewek, owoce i nasiona. Z tych ostatnich wyrabia się olej. Słodki miąższ owoców ma smak cytrynowy i służy do wyrobu orzeźwiających napojów<ref name=ency/><ref name=slownik/>. Drzewa te są także wszechstronnie wykorzystywane w lecznictwie<ref name=slownik/>. Z kory uzyskuje się alkaloid [[Adansonina|adansoninę]] wykorzystywany jako odtrutka dla toksyn z roślin z rodzaju ''[[Strophantus]]'', którymi truje się strzały<ref name=ency/>.
 
== Morfologia ==