Wikipedia

Antoni Szacki: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Poszerzyłem treść
Znaczniki: Wycofane Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej) Link do ujednoznacznienia
m Wycofano edycję użytkownika 2A00:F41:90A1:F214:FBE:42B5:164C:5DF9 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Lelek 2v.
Znacznik: Wycofanie zmian
Linia 26:
|wikicytaty =
}}
'''Antoni Szacki''', [[Pseudonim|ps]]. „Bohun”, „Dąbrowski” (ur. [[1 marca]] [[1902]] w [[Wilno|Wilnie]], zm. [[2 lipca]] [[1992]]<ref>Niektóre źródła podają jako datę śmierci dzień [[3 lipca]].</ref> w [[Costa Mesa]]) – polski wojskowy, [[kapitan]] [[Wojsko Polskie (II RP)|Wojska Polskiego]], [[pułkownik]] [[Narodowe Siły Zbrojne|NSZ]], dowódca [[Brygada Świętokrzyska|Brygady Świętokrzyskiej]], [[Zbrodnia wojenna|zbrodniarz wojenny]]{{odn|Weker|s=144}}.
 
== Życiorys ==
Linia 37:
Na początku [[kampania wrześniowa|kampanii wrześniowej]] w 1939 r. trafił do sztabu [[Armia „Prusy”|Armii „Prusy”]]. Po jej rozbiciu przez wojska niemieckie znalazł się we [[Lwów|Lwowie]]. Tutaj został wzięty do niewoli niemieckiej, z której zbiegł i przedostał się do [[Kraków|Krakowa]]. Ostatecznie osiadł w [[Zagnańsk]]u.
 
W 1940 r. wstąpił do [[Organizacja Wojskowa Związek Jaszczurczy|Związku Jaszczurczego]], a następnie do [[Narodowe Siły Zbrojne|Narodowych Sił Zbrojnych]]. Pełnił funkcję szefa sztabu Okręgu V Kielce NSZ. PoOd rozłamie,sierpnia do1944 jakiegor. doszłobył wdowódcą [[Brygada Świętokrzyska|Brygady Świętokrzyskiej]] NSZ. wPod kwietniujego 1944dowództwem 17 stycznia 1945 r. jednostka ta wycofała się przed nacierającą [[Armia Czerwona|Armią Czerwoną]] z Kielecczyzny przez [[Śląsk]] do [[Czechy|Czech]], opowiedziałgdzie 5 maja 1945 r. wyzwoliła hitlerowski obóz koncentracyjny dla kobiet w [[Holýšov|Holisovie]] k. [[Pilzno|Pilzna]], a następnie połączyła się poz stronieamerykańską frakcji3 wywodzącejArmią gen. [[George Patton|George’a Pattona]]{{odn|Nowak|2015|s=60–74}}.
się ze Związku Jaszczurczego (NSZ-ZJ), która nie zgodziła się na podporządkowanie [[Armia Krajowa|Armii Krajowej]]. Od sierpnia 1944 roku był dowódcą [[Brygada Świętokrzyska|Brygady Świętokrzyskiej]] NSZ-ZJ. Pod jego dowództwem 17 stycznia 1945 r. jednostka ta wycofała się przed nacierającą [[Armia Czerwona|Armią Czerwoną]] z Kielecczyzny przez [[Śląsk]] do [[Czechy|Czech]], gdzie 5 maja 1945 r. wyzwoliła hitlerowski obóz koncentracyjny dla kobiet w [[Holýšov|Holisovie]] k. [[Pilzno|Pilzna]], a następnie połączyła się z amerykańską 3 Armią gen. [[George Patton|George’a Pattona]]{{odn|Nowak|2015|s=60–74}}. We wrześniu 1945 roku został dowódcą utworzonych z byłych członków brygady [[Polskie Kompanie Wartownicze|Polskich Kompanii Wartowniczych]]. Ze stanowiska tego został usunięty w marcu 1946 r.
 
Po przekształceniu Brygady w [[Polskie Kompanie Wartownicze|kompanie wartownicze]] (1946 r.) i usunięciu go z funkcji ich dowódcy przebywał w [[Niemcy|Niemczech]] do 1949 r., a następnie we [[Francja|Francji]]. Zajął się prowadzeniem gospodarstwa rolnego. {{fakt|data=2022-02|W 1950 r. komunistyczne władze polskie wystąpiły do władz francuskich z wnioskiem o jego ekstradycję, oskarżając go o kolaborację. Do odrzucenia wniosku przyczyniły się m.in. świadectwa Żydówek–więźniarek z obozu koncentracyjnego Holleischen (''Aussenlager Holleischen'') w obecnym [[Holýšov|Holiszowie]], które zaświadczyły przed sądem, że Szacki jako dowódca Brygady Świętokrzyskiej uratował im życie. Po fiasku starań o ekstradycję komuniści podjęli próbę porwania Szackiego przez grupę terrorystów-dywersantów, ale akcja nie powiodła się}}.
W styczniu 1947 r. United Nations War Crime Commission wpisała go na listę [[Zbrodnia wojenna|zbrodniarzy wojennych]]{{odn|Weker|s=144}}, na której figuruje do dziś<ref>{{Cytuj stronę |url = https://www.tygodnikprzeglad.pl/odbiora-generalowi-zaslug/ |tytuł = Nie odbiorą Generałowi zasług |autor = Jerzy Domański |opublikowany = tygodnikprzeglad.pl |data = 2018-03-05 |data dostępu = 2023-10-05}}</ref>. Mimo nieprzychylnej postawy Amerykanów, we wrześniu 1947 r. komunistycznym władzom polskim udało się uzyskać nakaz [[Ekstradycja|ekstradycji]] Szackiego{{odn|Weker|s=151-152}}. Do ekstradycji nigdy jednak nie doszło, najprawdopodobniej z powodu bliskiej współpracy środowiska Brygady z kontrwywiadem armii amerykańskiej. Do lutego 1949 r. przebywał w Niemczech i mieszkał w okolicach [[Monachium]]. Następnie przeniósł się do [[Francja|Francji]], gdzie zajął się prowadzeniem gospodarstwa rolnego. W 1956 r. wyjechał do [[Stany Zjednoczone|Stanów Zjednoczonych]]<ref>S. Żerko, ''Biograficzny leksykon II wojny światowej'', Poznań 2013, s. 396.</ref>. Zmarł 2 lipca 1992 roku w Costa Mesa, w Kalifornii.
 
W 1956 r. przeniósł się do [[Stany Zjednoczone|Stanów Zjednoczonych]]<ref>S. Żerko, ''Biograficzny leksykon II wojny światowej'', Poznań 2013, s. 396.</ref>. Zmarł 2 lipca 1992 r. w Costa Mesa, w Kalifornii.
 
Po 1992 został odznaczony [[Krzyż Narodowego Czynu Zbrojnego|Krzyżem Narodowego Czynu Zbrojnego]]<ref>{{Cytuj stronę |url = http://nsz.com.pl/index.php/wykazy/125-odznaczeni-krzyem-narodowego-czynu-zbrojnego |tytuł = Odznaczeni Krzyżem Narodowego Czynu Zbrojnego |opublikowany = nsz.com.pl |data dostępu = 2015-11-17 |archiwum = https://web.archive.org/web/20141208093958/http://nsz.com.pl/index.php/wykazy/125-odznaczeni-krzyem-narodowego-czynu-zbrojnego |zarchiwizowano = 2014-12-08 }}</ref>, choć wcześniej posiadał już od 1944 Krzyż Srebrny z Mieczami pierwotnego odznaczenia o tej samej nazwie<ref name="lz">{{Cytuj książkę |autor = [[Leszek Żebrowski]] |tytuł = Narodowe Siły Zbrojne. Dokumenty, struktury, personalia. Tom 3 |wydawca = Burchardt Editions |miejsce = Warszawa |data = 1996 |strony = 103–107}}</ref>.
Linia 59 ⟶ 60:
* {{Cytuj książkę | nazwisko = Rybka | imię = Ryszard | nazwisko2 = Stepan | imię2 = Kamil | tytuł = Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935-1939 | wydawca = Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego | miejsce = Kraków | rok = 2003 | isbn = 83-7188-691-8 | odn = tak}}
* {{cytuj książkę|nazwisko = Szacki |imię =Antoni|tytuł = Byłem dowódcą Brygady Świętokrzyskiej |wydawca =Mireki |miejsce = Warszawa-Kraków |rok = 2014 |isbn =978-83-64452-12-3|oclc=907743272|odn=tak}}
* {{Cytuj pismo | nazwisko = Weker | imię = Władysław | tytuł = Próby ekstradycji Antoniego
Szackiego, dowódcy Brygady
Świętokrzyskiej Narodowych Sił
Zbrojnych, z amerykańskiej strefy
okupacyjnej Niemiec w latach
1945-1949 | url = https://bazhum.muzhp.pl/media/files/Niepodleglosc_i_Pamiec/Niepodleglosc_i_Pamiec-r2014-t21-n3_4_(47_48)/Niepodleglosc_i_Pamiec-r2014-t21-n3_4_(47_48)-s123-156/Niepodleglosc_i_Pamiec-r2014-t21-n3_4_(47_48)-s123-156.pdf | czasopismo = Niepodległość i Pamięć | numer = 3-4 (47-48) | data = 2014 | wydawca = Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego | miejsce = Warszawa | odn = tak}}
 
{{Kontrola autorytatywna}}
Linia 78 ⟶ 73:
[[Kategoria:Oficerowie 76 Lidzkiego Pułku Piechoty]]
[[Kategoria:Oficerowie Narodowych Sił Zbrojnych]]
[[Kategoria:Polscy kolaboranci III Rzeszy]]
[[Kategoria:Polscy zbrodniarze wojenni]]
[[Kategoria:Polscy zesłańcy do Tomska]]
[[Kategoria:Uczestnicy walk przewrotu majowego 1926 (strona rządowa)]]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Antoni_Szacki”