Masakra w Malmedy: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
+ zdjęcia |
VampaVampa (dyskusja | edycje) uźródłowienie i przeredagowanie sekcji Proces, usunięcie fałszywych informacji powielających propagandę nazistowskich organizacji weteranów; główna część artykułu nadal przedstawia wydarzenia z perspektywy usprawiedliwiającej sprawców |
||
Linia 23:
Nacierająca w sektorze północnym, w kierunku zachodnim, grupa bojowa Peipera („[[Kampfgruppe]] Peiper”) utworzona z elementów [[1 Dywizja Pancerna SS „Leibstandarte SS Adolf Hitler”|1 Dywizji Pancernej SS „Leibstandarte SS Adolf Hitler”]] (LSSAH), wchodzącej z kolei w skład [[I Korpus Pancerny SS|I Korpusu Pancernego SS]], pod dowództwem SS-Obersturmbannführera [[Joachim Peiper|Joachima Peipera]], około godziny 12:30 w dniu 17 grudnia 1944 natknęła się na amerykański oddział z [[285 Polowy Batalion Obserwacyjny Artylerii Polowej (USA)|285 Polowego Batalionu Obserwacyjnego Artylerii Polowej]], który zmieniał miejsce dyslokacji. Amerykanie dostali w drodze do [[Sankt Vith]] wiadomość, że w okolicy działa silna jednostka niemiecka, ale postanowili zaryzykować i nie pojechali objazdem, który umożliwiłby im uniknięcie spotkania z „Kampfgruppe Peiper”. Siły niemieckie były wyposażone w czołgi (w tym ciężkie [[Panzerkampfwagen VI B Tiger II]]), Amerykanie natomiast poruszali się lekkimi samochodami terenowymi i ciężarówkami w liczbie około 30 pojazdów i nie posiadali broni przeciwpancernej. Wskutek niemieckiego ostrzału kolumna amerykańska została zatrzymana, zniszczone zostały jedynie cztery ciężarówki. W trakcie krótkiej walki, zginęło trzech żołnierzy amerykańskich.
Około 120 żołnierzy zostało rozbrojonych i ustawionych w otwartym polu w pobliżu skrzyżowania dróg, do pilnowania grupy pozostawiono kilkunastu niedoświadczonych wartowników<ref name=":0" />. W niejasnych okolicznościach celowniczy czołgu [[Panzerkampfwagen IV]] o numerze 731, rumuński [[Volksdeutsche|volksdeutsch]], SS-Rottenführer [[Georg Fleps]]<ref name="konflikty.pl" />, wychylił się z wieży przejeżdżającego czołgu i otworzył ogień z pistoletu do Amerykanów. Jeńcy rzucili się wówczas do ucieczki i zaczęli szarpać z wartownikami{{fakt}}, a wówczas przejeżdżający drogą żołnierze „Kampfgruppe Peiper”, otworzyli do nich ogień. Część Amerykanów zdołała uciec do lasu: od 43 do 56 z nich dotarło do linii [[alianci (II wojna światowa)|alianckich]], niektórzy z pomocą ludności belgijskiej. Niemcy ruszyli w pościg za uciekinierami. Kilku z nich ukryło się w kawiarni. Budynek został podpalony przez niemieckich żołnierzy w celu zmuszenia żołnierzy do ucieczki. Po opuszczeniu budynku Niemcy zastrzelili wszystkich, którym udało się tam ukryć<ref>Charles MacDonald (1984). ''A Time For Trumpets: The Untold Story of the Battle of the Bulge''. Bantam Books. {{ISBN|0-553-34226-6}}.</ref>.
Nie jest znana dokładna liczba zabitych – Niemcy podali liczbę 20 zabitych, belgijscy cywile – 30–35, Amerykanie zaś – 84<ref name="konflikty.pl">{{Cytuj stronę | url = http://www.konflikty.pl/historia/druga-wojna-swiatowa/masakra-w-malmedy/ | tytuł = Masakra w Malmedy | opublikowany = Konflikty.pl | data dostępu = 2015-08-15}}</ref>. Odnaleziono łącznie 86 ciał na miejscu masakry i w pobliżu: 74 znalezione 14–15 stycznia 1945 (do tej pory teren ten stanowił [[ziemia niczyja|ziemię niczyją]]) oraz 12 kolejnych znajdywane w ciągu następnych tygodni, jednakże Amerykanie podliczyli jako ofiary jeńców zmarłych z ran i odmrożeń w szpitalach<ref name="konflikty.pl" />.
Pierwsi jeńcy zostali odnalezieni przez amerykańskie patrole [[291 Inżynieryjny Batalion Bojowy (USA)|291 Inżynieryjnego Batalionu Bojowego]] już dwie godziny po masakrze. Wieczorem tego samego dnia członkowie wywiadu [[VIII Korpus (USA)|VIII Korpusu]] poinstruowali pierwszych 21 ocalałych jeńców, jakie mają złożyć zeznania. Relacje miały dowieść, że Niemcy z rozmysłem dokonali mordu na amerykańskich jeńcach, a następne ograbili ich zwłoki<ref name=":0">{{Cytuj książkę | nazwisko = Zbiegniewski |imię = Andre | tytuł = Ostatnia Ofensywa |rok = 2004 | wydawca = Kagero | miejsce = |strony = 56 |isbn = 978-83-60445-94-5}}</ref>. W styczniu 1945 stwierdzono, że odnalezione ciała kilkudziesięciu zamordowanych mają rany postrzałowe głowy dokonane bronią krótką z bliskiej odległości lub czaszki rozbite kolbami karabinów<ref name="autonazwa1">{{Cytuj stronę | url = http://wiekdwudziesty.pl/masakra-malmedy/ |tytuł = Masakra pod Malmedy | data dostępu = 2015-08-15}}</ref>. Autopsja wykazała, że czterem ofiarom wykłuto oczy przed śmiercią; wielu żołnierzy próbowało w momencie śmierci chronić twarz przed uderzeniem bądź strzałem z bliskiej odległości{{odn|Remy|2017|s=19}}.
== Inne zbrodnie ==
Linia 91:
W kwietniu 1946 odbył się w [[Dachau]] przed amerykańskim sądem wojskowym proces dowódcy dywizji LSSAH [[Josef Dietrich|Josefa „Seppa” Dietricha]], dowódcy „Kampfgruppe Peiper” Joachima Peipera i ich podkomendnych ujętych przez siły alianckie. Peipera i 42 oskarżonych skazano na karę śmierci przez powieszenie.
Po przegranym procesie i nieskutecznej apelacji do [[Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych|Sądu Najwyższego]] w 1948 amerykański adwokat esesmanów Willis Everett uruchomił kampanię prasową i polityczną, która przy poparciu m.in. senatora [[Joseph McCarthy|McCarthy'ego]], sędziego Edwarda Van Rodena, [[kwakrzy|kwakierskiej]] organizacji National Council for Prevention of War (NCPW), magazynu ''The Progressive'', dwóch niemieckich biskupów i środowisk byłych nazistów podważała sprawiedliwość wyroku{{odn|Remy|2017|s=128–131, 146–147, 159–160, 181, 243}}{{odn|Smelser|Davies|2008|s=168–169}}. Sam Peiper nie przyłączył się do rozpatrzonych w procesie skarg podkomendnych na rzekome maltretowanie w śledztwie i skomentował je prywatnie jako zdradę{{odn|Remy|2017|s=87, 135}}. Choć żadna z komisji sądowych nie znalazła wystarczających dowodów, by unieważnić śledztwo, a kolejni dowódcy [[EUCOM]] podtrzymywali słuszność werdyktu z 1946, kara dla Peipera została w 1951 z pobudek politycznych (ocieplenie stosunków z [[Republika Federalna Niemiec (1949–1990)|RFN]] w okresie [[wojna koreańska|wojny koreańskiej]]) zamieniona na [[Kara dożywotniego pozbawienia wolności|dożywotne więzienie]]{{odn|Remy|2017|s=217–218, 263–264}}, a następnie skrócona. W zabiegi o złagodzenia wyroku dla Peipera zaangażowany był [[Heinz Guderian]], główny twórca [[Mit czystego Wehrmachtu|mitu czystego Wehrmachtu]]{{odn|Smelser|Davies|2008|s=110–111}}.
W kampanię propagandową rozpętaną przez Everetta, McCarthy'ego i Van Rodena wpleciony był motyw [[antysemityzm|żydowskiego spisku]] odwetowego przeciw pokonanym Niemcom wśród śledczych armii USA{{odn|Remy|2017|s=110, 131, 134, 150, 159, 178, 181, 232}}. Prowodyrzy kampanii krytykowali proces jako przejaw sprawiedliwości dyktowanej przez zwycięzców. Według fałszywego oskarżenia przekazanego do prasy przez Van Rodena podsądni z Waffen-SS byli torturowani kopniakami w jądra{{odn|Remy|2017|s=154}}, jednak żadne oświadczenie o tej treści nigdy nie wpłynęło do obrony{{odn|Remy|2017|s=232}}. W świetle relacji ocalałego z masakry amerykańskiego żołnierza w ten właśnie sposób ludzie z oddziału Peipera sprawdzali, kogo z postrzelonych jeńców należy dobić{{odn|Parker|2012|s=191–192}}. W niemieckich zeznaniach nadsyłanych do amerykańskiego sądu wojskowego przypisywano ponadto śledczym charakterystyczne groźby: "jeśli nie będziecie pisać, zmiażdżymy wam jądra tak jak w obozach koncentracyjnych"{{odn|Remy|2017|s=178–179}}. Końcowy raport komisji senatu USA w 1949 stwierdzał, że traktowanie niepotwierdzonych oskarżeń pochodzących od zbrodniarzy wojennych i byłych nazistów jak faktów podkopało autorytet Stanów Zjednoczonych w Niemczech i zaszkodziło sprawie pokoju{{odn|Remy|2017|s=245}}.
Peiper został przedterminowo zwolniony z więzienia w 1956<ref name="autonazwa1" />, a w 1972 później zabity został w swoim domu we [[Francja|Francji]] przez nieznanych sprawców, prawdopodobnie byłych członków [[Francuski ruch oporu|francuskiego ruchu oporu]]<ref>David T. Zabecki Ph.D. (2014) ''Germany at War: 400 Years of Military History'', s. 1000.</ref>.
== W filmie ==
Linia 106 ⟶ 108:
* [[Andre Zbiegniewski]]: ''Ostatnia ofensywa'', Wydawnictwo Kagero, Warszawa 2007.
* [[Charles Whiting]]: ''Ostatni kontratak Hitlera'', Wydawnictwo Amber, Warszawa 2007.
* {{cytuj |autor=Ronald Smelser, Edward Davies |tytuł=The Myth of the Eastern Front: The Nazi-Soviet War in American Popular Culture |wydawca=Cambridge University Press |miejsce=Nowy Jork |data=2008 |odn=tak}} <small>([[:en:The Myth of the Eastern Front|en]])</small>
* {{cytuj |autor=Steven P. Remy |tytuł=The Malmedy Massacre: The War Crimes Trial Controversy |miejsce=Cambridge, MA |wydawca=Harvard University Press |data=2017 |isbn=9780674971950 |odn=tak}}
* {{cytuj |autor=Danny S. Parker |tytuł=Fatal Crossroads: The Untold Story of the Malmédy Massacre at the Battle of the Bulge |miejsce=Boston |wydawca=Da Capo Press |data=2012 |isbn=9780306811937}}
{{Kontrola autorytatywna}}
| |||