Wikipedia

Kędzierzyn (województwo wielkopolskie): Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
ort., lit., int., jęz., aktualizacja, linki zewnętrzne, poprawa linków, kat., wikizacja, drobne techniczne, infobox, ilustracja, witaj, odpowiedź, przywrócenie poprzedniej wersji
Anulowanie wersji 72092103 autorstwa 78.10.58.44 (dyskusja), eksperyment, bez źródła
Znacznik: Anulowanie edycji
Linia 1:
{{inne znaczenia|wsi w województwie wielkopolskim|[[Kędzierzyn]]}}
{{Polska miejscowość infobox
|nazwa = Kędzierzyn
Linia 11 ⟶ 12:
|miejscowość podstawowa =
|wysokość =
|liczba ludności = 209<ref>{{Cytuj |url=https://bdl.stat.gov.pl/bdl/metadane/cechy/4182 |tytuł=NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych |data=2022-09-19 |data dostępu=2022-10-06 |opublikowany=Bank Danych Lokalnych GUS}}</ref>
|liczba ludności = 463 dane z gminy
|rok = 20232022
|strefa numeracyjna = 61
|kod pocztowy = 62-220<ref>{{Poczta Polska|2022-10|s=453}}</ref>
Linia 22 ⟶ 23:
|www =
}}
[[Plik:Wyjście z Kościoła z procesją z okazji 700 lecie parafi.png|mały|Wyjście z Kościoła z procesją z okazji 700 lecie parafii]]
'''Kędzierzyn''' – [[wieś]] w [[Polska|Polsce]] położona w [[województwo wielkopolskie|województwie wielkopolskim]], w [[powiat gnieźnieński|powiecie gnieźnieńskim]], w [[Niechanowo (gmina)|gminie Niechanowo]]. We wsi znajduje się [[Kościół św. Andrzeja Apostoła w Kędzierzynie|kościół św. Andrzeja Apostoła]] z [[1840]] roku.
 
Linia 30:
'''Dawne nazwy''': ''Condrea, Candora, Kędzierza, Kadzyerzyno, Kędziora, Kendzierzyn''.
 
Wieś ta, podobnie jak inne miejscowości w pobliżu [[Gniezno|Gniezna]], istniała już zapewne co najmniej w [[XI wiek|XI]] wieku. Jednak w źródłach pisanych, najstarsza wzmianka o tej miejscowości pochodzi z 7 lipca [[1136]] roku, i zawarta jest w [[Bulla|bulii]] Ex commisso nobis a Deo ([[Bulla gnieźnieńska|bulli gnieźnieńskiej]]) papieża [[Innocenty II|Innocentego II]]. W dokumencie tym potwierdzone zostały prawa [[Archidiecezja gnieźnieńska|metropolitarne]] [[Gniezno|Gniezna]], oraz jej stan posiadania. Wśród wymienionych tam nazw topograficznych znalazł się również Kędzierzyn - Condrea.
 
W wiekach średnich właścicielami Kędzierzyna - wsi lokowanej na [[Prawo średzkie|prawie średzkim]] - byli [[Arcybiskupi gnieźnieńscy i prymasi Polski|arcybiskupi gnieźnieńscy]].
 
Jak wynika ze źródeł w roku [[1321]] arcybiskup gnieźnieński [[Janisław (arcybiskup)|Janisław]] erygował w Kędzierzynie parafię, nadając jej za patrona [[Andrzej Apostoł|św. Andrzeja Apostoła]]. Najstarszym odnotowanym na kartach historii proboszczem był Jakub, kurator Kędzierzyna w latach [[1413]] – [[1418]]. Do1521 roku w skład parafii wchodziły takie miejscowości jak Kędzierzyn, Szytniki, Żelazkowo, Wola Skąrzęcka, Trzuskołoń, Lubochnia, Goczałkowo po Wierzbiczany następnie po 1521 roku w granice parafii należały takie miejscowości jak Braunsfeld, Charlottenhof, Folwark, Jelonek, Kalina, Kujawki, Młynek, Piaski i zdroje. Do roku [[1869]] właścicielami dóbr tzw. klucza [[Szczytniki Duchowne|szczytnickiego]] (gnieźnieńskiego) w skład których wchodził także Kędzierzyn, byli arcybiskupi gnieźnieńscy.
 
W roku [[1719]] [[Stanisław Szembek (1650–1721)|Stanisław Szembek]], arcybiskup gnieźnieński ufundował dla Kędzierzyna nowy drewniany kościół. Został on wzniesiony w miejscu starej drewnianej świątyni, która spłonęła na początku [[XVIII wiek|XVIII]] wieku.
 
W [[1840]] roku ukończono budowę nowej, tym razem murowanej świątyni, a arcybiskup [[Marcin Dunin]] w tym samym roku dokonał jej konsekracji. Nieomal w tym samym czasie wyznaczono teren pod nowy cmentarz grzebalny. Zastąpił on stary, już nieużywany cmentarz zlokalizowany przy kościele.
 
Przed rokiem [[1869]], w Kędzierzynie istniała szkoła parafialna kształcąca miejscową ludność na poziomie elementarnym.
 
Terytorium parafii w omawianym czasie było stosunkowo rozległe i obejmowało tylko tereny wiejskie. W roku 1888 do parafii kędzierzyńskiej należały następujące wsie i osady: Braunsfeld, Charlottenhof, Folwark, Jelonek, Kalina, Kędzierzyn, Młynek, Piaski, Szczytniki, Szczytniki Huby, Trzuskołoń, Wierzbiczany, Wola Skórzewska, Zdroje, Żelazkowo. O rozległości parafii świadczą odległości pomiędzy wioskami granicznymi, wchodzącymi w okręg parafialny czyli np. Kalinę i Żelazkowo. Kalina położona jest 9 km na północny - wschód od Kędzierzyna, pomiędzy jeziorami Wierzbiczańskim i Jankowskim, przy drodze do Trzemeszna. Żelazkowo natomiast usytuowane jest w pobliżu Niechanowa, ok. 2,5 km na południowy - zachód od Kędzierzyna, przy drodze Gniezno - Witkowo. Tak więc odległość pomiędzy obu wioskami wynosi blisko 13 km. Jak wynika z danych statystycznych w roku 1887 parafię zamieszkiwało 2048 osób tylko narodowości polskiej. Populacja ludności zamieszkująca poszczególne wsie i osady parafii kędzierzyńskiej w omawianym okresie przedstawia się następująco:
{| class="wikitable"
|Kędzierzyn
|42
|232
|-
|Szczytniki
|51
|294
|-
|Żelazkowo
|42
|126
|-
|Wierzbiczany
|38
|221
|-
|Lubochnia
|29
|167
|-
|Trzuskołoń
|72
|395
|-
|Folwark
|24
|157
|-
|Szałatkowo
|8
|44
|-
|Jelonek
|3
| -
|-
|Piaski
|11
|61
|-
|Braunsfeld
|5
|57
|-
|Kujawki
|4
|30
|-
|Wola
|21
|258
|-
|razem
|350
|2048
|}
[[Plik:Msza z okazji 700 lecie parafii w Kędzierzynie.png|lewo|mały|Msza z okazji 700 lecie parafii w Kędzierzynie]]W roku 1869 Jan Siwka, mieszkaniec Kaliny zwrócił się do Konsystorza Generalnego z prośbą o przeniesienie do parafii w Trzemesznie. Decyzje swą motywował trudnościami z dojazdem do Kędzierzyna oraz odległością dwa razy dłuższą niż do Trzemeszna.
 
Terytorium parafii ponownie uległo zmianie w sierpniu 1869 i marcu 1870 roku. Wtedy to rolnicy z Wierzbiczan i Szczytnik Duchownych zwrócili się do Konsystorza Generalnego z prośbą o uwolnienie ziemi przekazanej pod budowę kolei żelaznej od płacenia opłat na rzecz parafii w Kędzierzynie.[[Plik:Procesja wokół kościoła z okazji 700 lecie parafii.png|lewo|mały|Procesja wokół kościoła z okazji 700 lecie parafii]]Następne zmiany terytorialne nastąpiły w listopadzie 1956 roku. Mieszkańcy Osińca nr. 7, 9, 10 przynależący nadal do Kędzierzyna zwrócili się z prośbą do Kurii Metropolitarnej w Gnieźnie o przyłączenie tych domostw do parafii Św. Trójcy w Gnieźnie. Ostatecznie do roku 1987 obszar parafii nie uległ większym zmianom a w jego skład wchodzi: Kędzierzyn, Szczytniki Duchowne, Wierzbiczany, Wola Skorzęcka, Lubochnia, Trzuskołoń, Żelazkowo
 
W 2021 roku odbyło się 700 lecie parafii.
 
[[Plik:Kędzierzyńscy strażacy z lat 50 xx wieku.jpg|mały|Kędzierzyńscy strażacy z lat 50 xx wieku]]
[[Plik:Strażacy z Kędzierzyna przy obrazie Matki Bożej Częstochowskiej z 8 lutego 1979 roku.jpg|lewo|mały|Strażacy z Kędzierzyna przy obrazie Matki Bożej Częstochowskiej z 8 lutego 1979 roku]]
[[Plik:Strażacy z Kędzierzyna z lat 50 xx wieku.png|mały|Strażacy z Kędzierzyna z lat 50 xx wieku]]
[[Plik:Książka komendanta straży pożarnej w Kędzierzynie.jpg|mały|Książka komendanta straży pożarnej w Kędzierzynie]]
W Kędzierzynie znajdowała się remiza straży pożarnej, która powstała już przed wojną choć niestety nie wiadomo kiedy dokładniej. Jednym z miejsc dzisiejszej wierzy alarmowej była stróżówka znajdująca się w centrum wsi na rynku a znajdowała się pomiędzy kuźnią a salą straży pożarnej. Stróżem w latach przed wojennych był Pankowski a powojnie Franciszek Burek.Uwcześni strażacy byli wyposażeni min. konny wóz strażacki z beczkowozem i wężem strażackim. Jednostka wiejskiej straży pożarnej była wtedy bardzo istotna co świadczy fakt o tym że większość budynków była budowana z drewna. Komendantem straży pożarnej w latach 50 xx wieku był Roman Juszczak a wśród strażaków byli min. Stanisław Solarek, Stefan Wiśniewski, Janusz Biskupski, Czesław Gładziszewski, Stanisław Nowakowski, Ryszard Nowakowski, Władysław Purol (kowal), Dominik Nowicki, Leonard Owczarski, Roman Prus, Piotr Hartwich, Roman Gadecki, Józef Konicki, Walenty Jędrzejczak, Antoni Wesołowski. Największa akcja straży pożarnej odbyła się w 1965 roku gdy podczas burzy piorun trafił w drewnianą stodołę, która była wypełniona zbożem i słomą co mogło doprowadzić do pożaru innych budynków. Ogień był wysoki co było trudne do ugaszenia. Gospodyni wtedy wyszła z obrazem Matki Boskiej ryzykując życiem ponieważ stała blisko płonącej stodoły. Po chwili przybyli strażacy z Kędzierzyńskiej straży pożarnej i wiele mieszkańców wsi Kędzierzyn co doprowadziło do szybkiego i skutecznego działaniu budynek został uratowany a ogień nie przeniósł się na budynek mieszkalny ani nie przeniósł się na sąsiednie budynki co było cudem co było spowodowane modlitwą do Matki Boskiej i wyniesieniem obrazu przed stodołę Matki Boskiej.
 
Wieś z przed 100 lat wyglądała zupełnie inaczej, największym problemem była komunikacja po Kędzierzynie i głównie transporcie do innych miejscowości co było wywołane drogami polnymi, które były często niedostępne do przejazdu w porach jesieni i zimy przez śniegi, grady, intensywne deszcze, błoto i mróz tym bardziej, że głównym środkiem komunikacji były wozy konne, bryczki, konie czy iście pieszo, jednak dzięki zaradności mieszkańców i postępowi gospodarczemu w 1893 roku zostało otwarte połączenie kolejki wąskotorowej do transportu ludzi i towarów dzisiaj już niestety połączenie nie działa do końca ponieważ teraz połączenie kursuje tylko po Gnieźnie a po Żelazkowie i Niechanowie nie kursuje od wykolejenia w latach 10 XXI wieku. Kolejka wąskotorowa miała najbliższy przystanek w Żelazkowie to 2 kilometry od Kędzierzyna więc osoby, które korzystały z transportu wąskotorowego musiały brać ze sobą drugą parę obuwia ponieważ droga prowadząca z Kędzierzyna do Żelazkowa była drogom polną, która przebiegała przez rejony bagniste i podmokłe.
[[Plik:Tablica przed kościołem w Kędzierzynie postawiona z okazji 700 lecie parafii.jpg|mały|Tablica przed kościołem w Kędzierzynie postawiona z okazji 700 lecie parafii]]
Mieszkańcy Kędzierzyna musieli zadbać o samowystarczalność w kwestii żywienia więc w Kędzierzynie znajdowały się 3 młyny jeden z nich był własnością rodzin Liberkowskich, który powstał w 1887 roku co zostało spisane w 1929 roku, który w latach 70 XX wieku kiedy to wiatraki straciły na wartości został sprzedany do Wielkopolskiego Parku Etnograficznego i Muzeum Pierwszych Piastów w Dziekanowicach (skansen w Dziekanowicach) gdzie stoi po dzisiejszy dzień na skansenie w Dziekanowicach. Drugi wiatrak stał w pobliżu rowu melioracyjnego przy drodze z Kędzierzyna do Niechanowa, który należał do rodziny Nowickich, którego dzierżawili Lemański (Lemański go używał a należał do Nowickich), po wojnie przez pośrednictwo Leonarda Owczarskiego uległ spaleniu w latach 70 XX wieku. Trzeci młyn, o którym mało osób pamięta o tym wiatraku. Młyn był zwany paltrakiem, który stał na ziemi należącej do rodziny Konieczki a ziemi graniczącej z Kędzierzynie (i tu kwestia sporna czy wiatrak należał do Kędzierzyna czy Niechanowa lub nikogo), niestety dzisiaj nie ma po nim śladu jednak w 2021 roku wnuk Ryszarda Konieczki, Kondrata Zybała odszukał mapę Kędzierzyna z 1893 roku gdzie jest pokazane, że wiatrak istniał na prawdę co oznacza, że powstał już przed 1893 rokiem.
 
'''Wykaz Proboszczy w parafii'''
 
* 1413-1418-ks. Jakób (to nie błąd)
* [[Plik:Książka wydana z okazji 700 lecie parafii w Kędzierzynie.jpg|mały|Książka wydana z okazji 700 lecie parafii w Kędzierzynie]]1434-nie wiadomo ks. Stanisław Rogoziński
* 1451-1468-ks. Piotr Bardzki
* nie wiadomo-1520 ks. Maciej Dryzia
* 1718-1740-ks. Jan Jasiński
* [[Plik:Tablica znajdująca się w kościele poświęcona ks. Michalowi Eichstaedtowi.jpg|mały|Tablica znajdująca się w kościele poświęcona ks. Michalowi Eichstaedtowi]]1740-nie wiadomo-ks. Nowacki
* 1768-nie wiadomo-ks. Wojciech Madaliński
* nie wiadomo-1811-ks. Jan Ryczywolski
* 1812-1848-ks. Stanisław Jaroszewski
* 1848-1849-ks. Reichert (zamordowany)
* 1849-1856-ks. Buske
* 1856-1868-ks. Michal Eichstaedt
* 1869-1891-ks. Teodor Neumann
* 1892-1915-ks. Walenty Roesler
* 1915-1935-ks. Witold Nowakowski
* 1935-1937-ks. Brunon Stuger (zamordowany)
*1937-1987-ks. Mieczysław Figas
*1987-2022-ks. Henryk Sobierejski
*2022-nadal-ks. Tomasz Zakrzewski <br />
[[Plik:Kościół w Kędzierzynie w latach 90.jpg|alt=Kościół w Kędzierzynie w latach 90|mały|347x347px|Kościół w Kędzierzynie w latach 90|lewo]]
 
 
 
 
 
 
== Tajemnica ==
Po śmierci księdza Witolda Nowakowskiego proboszczem został ksiądz Brunon Stuger, który z pochodzenia był Niemcem. W nocy przed 1 lipcem szedł do Żelazkowa z niewyjaśnionego powodu. Na kolejny dzień nie wrócił na plebanie po czym rozpoczęły się bezskuteczne poszukiwania. Najprawdopodobniej został zamordowany na bagnie w Żelazkowie z powodu, że był Niemcem i przeciwnicy niemieccy chcieli go zabić by Niemiec nie był proboszczem w Kędzierzynie. Wiele źródeł bardzo często pomija go że był proboszczem w Kędzierzynie do czego przyczynili się sprawcy poparci przez komunistów gzie jest też błąd polegający na tym że ksiądz Mieczysław Figas był już proboszczem od 1935 co było nie prawdą. Po latach wrócił prawdziwy spis proboszczów Kędzierzyna z Brunonem Stugerem. Do dziś nic nie wiadomo co się naprawdę wtedy stało w nocy 1937 roku.
 
== Ksiądz Teodor Neumann ==
Ks. Teodor Neumann urodził się w 1820 roku. W 1847 przyjął święcenia kapłańskie. W grudniu 18689 roku, będąc jeszcze proboszczem parafii w Tarnowie, został powołany przez władze duchowną na probostwo w Kędzierzynie. Miał on zastąpić tam niedawno zmarłego ks. Michal Eichstaedta. Miesiąc później ks. Neumann objął poleconą mu parafię, zawiadamiając o tym dziekana i Konsystorza Generalnego. Na miejscu zapoznał się ze stanem majątkowym beneficjum a braki i zaniedbania dotyczące spraw gospodarczych i finansowych zawarł w protokół tradycji. Od razu też przystąpił do pracy w powierzonym mu majątku. Zaplanował renowację wnętrza i wyposażenia świątyni, zakupy niezbędnych , brakujących sprzętów liturgicznych, a z zasobów kasy kościelnej uregulował wszelkie wcześniejsze kary nałożone na parafię. Wszystkie te inwestycje nadwerężyły miejscowy budżet do tego stopnia, że proboszcz był zmuszony prosić arcybiskupa o dotację. Kolejną sprawą, która wymagała szybkiego uregulowania była kwestia sprzedaży domów w Gnieźnie należących do parafii. Ks. Neumann zajął się również sprawami administracyjnymi i kasą kościelną. Po ich uporządkowaniu część posiadanych dochodów przekazał na Msze św. i wymienianki. Mając na względzie możliwie dobrą kondycję finansową kasy kościelnej, doprowadził do końca sprawę dzierżawy gruntów plebańskich. Dalszą pracę w parafii przerwała mu choroba. W 1873 roku zwrócił się do arcybiskupa o wydanie pozwolenia na wyjazd do uzdrowiska celem poratowania zdrowia. Zgodę tę otrzymał z zastrzeżeniem wykonania w parafii powinności duszpasterskich związanych z okresem wielkanocnym i przyjęciem dzieci do I Komunii św. Stan zdrowia jednak pogorszył się, cierpiącemu na zaćmę prawego oka proboszczowi groziło oślepnięcie mogące całkowicie uniemożliwić mu prace duszpasterską. Niezrażony tymi problemami już rok później zmodyfikował opracowany przez ks. Stanisława Jankowskiego statut miejscowego bractwa św. Rocha. W roku 1882 zrealizował pierwotny plan przeprowadzenia renowacji świątyni. Pięć lat później reumatyczna, nerwowa kolka na którą zapadł uniemożliwiła mu dalszą pracę w parafii do tego stopnia, że był zmuszony zwrócić się do konsystorza o przysłanie mu do pomocy wikariusza na odpust św. Rocha. Mimo ciężkiej choroby nadal wykonywał swoje obowiązki. Dbał o odpowiedni poziom życia sakramentalnego i religijnego swoich parafian, co spotykało się ze sprzeciwem wiernych szukających poparcia dla swych argumentów w Konsystorzu. Nieustannie pogarszający się stan zdrowia uniemożliwił mu dalszą pracę. Nie mając innej możliwości w maju 1891 roku złożył rezygnację z pełnionego urzędu. Zmarł 23 grudnia 1891r. o godz. 14.00 w Kędzierzynie. Pochowany został na cmentarzu przykościelnym w Kędzierzynie, pośród kilku grobów od strony południowej kościoła.
 
== Ksiądz Walenty Roesler ==
Ks. Walenty Roesler urodził się 25 stycznia 1846r. w Śremie. Był synem Franciszka Roeslera i Zuzanny. Po ukończeniu nauki w gimnazjum św. Marii Magdaleny w Poznaniu wstąpił do miejscowego Seminarium Duchownego. Tam zobowiązał się, że po uzyskaniu święceń przynajmniej przez 3 lata bez przerwy będzie wikariuszem w diecezji gnieźnieńskiej lub poznańskiej. Święcenia kapłańskie przyjął 11 sierpnia 1872 roku. Zanim swe kroki skierował do Kędzierzyna, pełnił służbę w diecezji poznańskiej. Przechodząc do diecezji gnieźnieńskiej i w roku 1892 objął probostwo w Kędzierzynie. Od razu przystąpił do wykonania niezbędnych prac remontowych - zarówno w kościele jak i na plebanii. Dopiero 3 lata później, 18 sierpnia 1895 roku, w dzień odpustu św. Rocha odbyła się uroczysta inrodukcja ks. Walentego Roeslera na urząd rządcy i pasterza kościoła w Kędzierzynie. Po otrzymaniu stosownych dokumentów odprawił uroczystą Mszę św., po czym został wprowadzony na plebanię. Sporym problemem z jakim przyszło mu się borykać w parafii było sprawowanie sakramentów chrztu, małżeństwa oraz przyjęcia I Komunii św. Wydawane przez niego rozporządzenia spotykały się z dezaprobatą ze strony parafian do tego stopnia, że rozwiązanie tych sporów nastąpiło dopiero po interwencji Konsystorza. Pewne nieporozumienia powstały również przy okazji poświęcenia nowej figury we wsi Wierzbiczany. Proboszcz nie zgodził się na to, by ludzie prowadzący się niemoralnie, byli fundatorami tego miejsca kultu. I ta sprawa znalazła swój epilog u Konsystorza, który nakazał proboszczowi spełnić prośbę darczyńców. W roku 1910 po śmierci biskupa Floriana Stablewskiego, ks. Walenty Roesler zwrócił się do nowego biskupa z prośbą o pozwolenie dalszego słuchania spowiedzi. Wymóg ten musiał spełnić, gdyż na mocy prawa kościelnego poprzednie zezwolenie wygasało wraz ze śmiercią biskupa. Kilka lat później proboszcz obawiając się coraz częstszych pogłosek o wybuchu wojny postanowił zabezpieczyć parafię i kasę kościelną. Dokonał inwentaryzacji majątku, a Bank Związku Spółek Zarobkowych w Poznaniu upoważnił do wywozu osobistego majątku do Berlina. Znać dała o sobie również choroba. Przez cały okres pracy w Kędzierzynie cierpiał na reumatyzm, kilkakrotnie na zapalenie płuc wraz z infekcją oraz rozszerzenie żył. Obarczony tymi trudnościami złożył 10 lipca 1914 roku rezygnację z funkcji proboszcza w Kędzierzynie, a swe dalsze losy postanowił związać z Poznaniem. Zmarł w Poznaniu w 1921 roku, gdzie został pochowany na cmentarzu św. Jana Jerozolimskiego.
 
== Ksiądz Witold Nowakowski ==
Ks. Witold Nowakowski urodził się 12 lutego 1875 roku. 25 listopada 1900 r. przyjął święcenia kapłańskie. Zanim skierował swe kroki do Kędzierzyna pełnił posługę kapłańską w Solcu Kujawskim, gdzie swe wysiłki skoncentrował przede wszystkim na pracach konserwatorskich tamtej świątyni. Wiosną 1915 roku stawił się przed Konsystorzem Generalnym, gdzie po wyznaniu wiary i złożeniu prawnie nakazanej przysięgi otrzymał pod opiekę beneficjum w Kędzierzynie. Niestety przeprowadzka na nową placówkę nie odbyła się bez przeszkód. Kędzierzyńską plebanię zajmował jeszcze poprzedni proboszcz ks. Roesler, który ociągał się z opuszczeniem dotychczasowego miejsca zamieszkania. W związku z tym nowo mianowany zarządca mógł przystąpić do pracy dopiero po opuszczeniu tegoż beneficjum przez poprzednika. Dopiero 12 XII 1915 r. o godz. 11.30, w obecności kapłanów przybyłych z Gniezna odbyło się uroczyste wprowadzenie proboszcza na jego urząd. Ks. Nowakowski rozpoczął swoją posługę nadzorowaniem niezbędnych prac remontowych w świątyni i na plebani. Ciężkie lata wojny, w czasie których przyszło mu kierować parafią kędzierzyńską zmusiły go do zabezpieczenia kapitałów kościelnych i zdeponowania ich na wypadek zbliżających się działań frontowych. Operacje te ostatecznie doprowadziły do zamrożenia finansów parafii. Tymczasem budynki plebańskie wymagały dość znacznych prac remontowych. Aby rozpocząć kolejne prace konserwatorskie proboszcz zwrócił się do konsystorza i województwa o pomoc w ich przeprowadzeniu. Niestety prace te opóźniały się. Główną tego przyczyną był brak poparcia ze strony parafian w przedsięwzięciach swojego proboszcza. W tym też czasie na ręce konsystorza parafianie przesłali skargi i zażalenia pod adresem proboszcza. Zarzucano mu zbytni fiskalizm i brak wyrozumiałości w stosunku do ubogiej części wiernych. Pojawiły się kolejne trudności. Wśród parafian narastała niechęć do parafian i jego siostry zamieszkującej wraz z nim w Kędzierzynie. Obarczony tymi problemami i wcześniejszymi nieporozumieniami złożył na ręce biskupa rezygnację z powierzonego mu urzędu. Metropolita gnieźnieński ustosunkował się negatywnie do tej prośby i pozostawił ks. Nowakowskiego w Kędzierzynie. Uzyskawszy poparcie władzy zwierzchniej proboszcz z zaangażowaniem poświęcił swą dalszą misję pasterską umocnieniu życia religijnego parafian. Szczególny nacisk położył na podniesienie poziomu religijno - moralnego wiernych, oraz zwiększeniu aktywności w życiu liturgiczno - sakramentalnym. Swą opieką otoczył również ubogich i sieroty udzielając im z funduszów parafialnych niezbędnej pomocy. Zadbał również o odpowiedni poziom wiedzy religijnej wśród parafian, prowadząc nauki przed sakramentalne czy też propagowanie prasy katolickiej, szczególnie „Przewodnika Katolickiego”, do którego sam pisał używając pseudonimu „Wingolf”. Pod koniec swojego pobytu w Kędzierzynie rozbudował zamieszkiwaną przez siebie plebanie, niestety kosztem modernizacji pozostałych budynków parafialnych. Został pochowany na cmentarzu przykościelnym po stronie południowej kościoła. Jego następcą został ksiądz Brunon Stuger.
[[Plik:60 lecie święcenia kapłańskiego ks. Mieczysława Figasa.jpg|mały|60 lecie święcenia kapłańskiego ks. Mieczysława Figasa]]
[[Plik:Komunia z 1987 roku ostatni rok służby ks. Mieczysława Figasa.jpg|mały|Pierwsza Komunia z 1987 roku ostatni rok służby ks. Mieczysława Figasa]]
 
== Ksiądz Mieczysław Figas ==
[[Plik:70 lecie święcenia kapłańskiego ks. Mieczysława Figasa.jpg|lewo|mały|70 lecie święcenia kapłańskiego ks. Mieczysława Figasa]]
[[Plik:Msza pogrzebowa księdza Mieczysława Figasa z 19 listopada 2002 roku.jpg|mały|240x240px|Msza pogrzebowa księdza Mieczysława Figasa z 19 listopada 2002 roku[[Plik:Pochowanie księdza Mieczysława Figasa.jpg|mały|237x237px|Pochowanie księdza Mieczysława Figasa z 19listopada 2002 roku]]]]
[[Plik:Ksiądz Mieczysław Figas w latach 60 xx wieku.jpg|lewo|mały|Ksiądz Mieczysław Figas w latach 60 xx wieku]]
[[Plik:Ksiądz Mieczysław Figas.jpg|mały|Ksiądz Mieczysław Figas]]
[[Plik:Groby trzech wielkich proboszczy z Kędzierzyna.jpg|mały|Groby trzech wielkich proboszczy z Kędzierzyna z lewej grób ks. Teodora Neumanna, po środku grób ks. Witolda Nowakowskiego, po prawej grób ks. Mieczysława Figasa]]
[[Plik:Ks. Henryk Sobierejski.jpg|mały|ks. Henryk Sobierejski]]
 
Urodził się 27 października 1907 r. w Trzemesznie. W 1915 przeprowadził się z rodziną do Gniezna W latach 1919-1927 uczęszczał do Gimnazjum typu staroklasycznego im. Bolesława Chrobrego w Gnieźnie.27 maja 1927 r. wstąpił do Seminarium Duchownego w Poznaniu. Z powodu rozbudowy budynków seminaryjnych rozpoczął w nim naukę dopiero w 1928 r. Święcenia kapłańskie otrzymał z rąk kard. Augusta Hlonda 12 czerwca 1932 r. w katedrze poznańskiej. Pierwszą placówką duszpasterską, na którą został posłany, była parafia pw. św. Mikołaja w Witkowie jako wikariusz a jego wikariat trwał tam 5 lat. 1 lipca 1937 r. objął probostwo w Kędzierzynie, które okazało się również pierwszym i jedynym trwającym 50 lat. Pod czas okupacji został aresztowany i do przewiedziony do policji w Niechanowa zabrała go z domu 26 sierpnia 1940 r. W Niechanowie spotkał się z Ks. Dziekanem Janem Szlachtą (nie przeżył) i razem zostali zawiezieni na Gestapo do Gniezna. Od poniedziałku do czwartku aresztowanych kapłanów przetrzymywano w Szczeglinie pod Mogilnem. Następnie wagonami pulmanowskimi zostali wywiezieni do Berlina a stamtąd ciężarówkami zostali przewiezieni do obozu w Sachsenhausen-Oranienburg. Tam ks. Mieczysław Figas przebywał 3 i pól miesiąca a 12 grudnia 1940r. został przewieziony do głównego obozu w Dachau. Aresztowanych polskich księży umieszczono w blokach 28 i 30, a kapłanów niemieckich w baraku 26. Hitlerowcy umożliwili niemieckim duchownym odprawienie w prowizorycznej kaplicy Mszy św. W następstwie kapłańskiej solidarności i pomocy Polakom udawało się w niedzielę po południu sprawować Najświętszą Ofiarę na zaimprowizowanym ołtarzu między pryczami. Przywileju tego dostąpił również ks. Figas Tutaj otrzymał numer 22440 i został poddany próbom doświadczalnym na malarię. Dzięki życzliwości i poświęceniu niemieckiego pielęgniarza (który był Niemcem), przetrwał malarię i otrzymał lżejszą pracę w pończoszarni. Tak doczekał się niedzieli 29 kwietnia 1945 r. - dnia wyzwolenia obozu przez armię USA. Opuściwszy dotychczasowe miejsce pobytu ks. Figas wraz z innymi kapłanami przeniósł się pod Monachium, gdzie w poniemieckich koszarach oczekiwał powrotu do kraju. Drogę powrotną przebył najpierw na pokładzie angielskiego okrętu a następnie już w Polsce drogą lądową do Gniezna i przez Żelazkowo do Kędzierzyna gdzie powitała go rodzina i parafianie Do parafii powrócił 20 stycznia 1946 r. W niedzielę nastąpiło powitanie przez parafian swego proboszcza. Wówczas Ks. Figas wygłosił pierwsze kazanie po powrocie. Wielu parafian nie mogło powstrzymać łez wzruszenia. Do dzisiaj tę niedzielę i to kazanie starsi parafianie ciągle pamiętają. Po powrocie ksiądz Mieczysław Figas musiał podjąć się pracy remontowej świątynie ponieważ przez okupacje kościół służył jako magazyn niemieckich zdobyczy. W roku 1957 nagle zachorował. Dolegliwość była na tyle dokuczliwa, że uniemożliwiła mu prowadzenie normalnych zajęć duszpasterskich. Powróciwszy do zdrowia ponownie przystąpił do pracy. W swoich naukach ganił pijaństwo, częste opuszczanie niedzielnych Mszy św. a także grzechy małżeńskie, nie zapominał także o najuboższych, których wspierał doraźną pomocą i chorych nawiedzanych przez proboszcza z posługą sakramentalną. 1 sierpnia 1961 roku zwrócił się z prośbą do Kurii Metropolitarnej w Gnieźnie o pozwolenie erygowania na plebanii półpublicznej kaplicy. W tym czasie dokonał wielu zmian w wyglądzie i wyposażeniu świątyni. Od zewnątrz nakazał uzupełnić tynki a wnętrze wyposażyć w nowe obrazy i figury. Ponadto stare, wysłużone naczynia liturgiczne nakazał oznaczyć w celu ich łatwiejszej identyfikacji. Sporo swej pracy duszpasterskiej poświęcił katechezie. Zajęcia z dziećmi i młodzieżą podzielono na trzy grupy wiekowe, prowadził sam w kaplicy lub kościele po nabożeństwie. Szczególny nacisk w nauczaniu położył na prawidłowe rozumienie pokuty, przy czym wskazywał konieczność zadośćuczynienia i naprawy wyrządzonych krzywd. W roku 1970, po 37 latach posługi kapłańskiej otrzymał tytuł Honorowego Radcy Duchownego. Do roku 1983 ks. Radca dokonał jeszcze wielu zmian w świątyni, dodatkowo wyposażając ją w sprzęty liturgiczne i modernizując jej wnętrze.W roku 1970 otrzymał godność Radcy Duchownego. 31 lipca 1987 r. przeszedł w stan spoczynku po 50 latach pracy w parafii i 55 latach kapłaństwa jego miejsce proboszcza zajął ks. Henryk Sobierejski. Jego domem stał się Dom Księży Emerytów, najpierw w Wągrowcu potem w Gnieźnie. Parafia w Kędzierzynie nie zapomniała o swoim duszpasterzu. Ksiądz Mieczysław Figas doczekał rocznic 50, 55, 60, 65, 70 święcenia kapłańskiego. 19 listopada 2002 r. o godz. 10.00 w Kędzierzynie odbyła się msza pogrzebowa teraz spoczywa w pokoju na cmentarzu przy kościelnym obok ks. Witolda Nowakowskiego i ks. Teodora Neumanna. Ksiądz Mieczysław Figas żył 95 lat i stał się najstarszym księdzem w archidiecezji gnieźnieńskiej. Księdzu Mieczysławowi Figasowi został poświęcony skwer w Kędzierzynie 15 sierpnia 2021 roku.
[[Plik:Pożegnalna msza ks. Henryk Sobierejski w 2022 roku.png|lewo|mały|Pożegnalna msza ks. Henryk Sobierejski w 2022 roku]]
[[Plik:Pierwsza Komunia z 1988 już z ks. Henrykiem Sobierejskim.jpg|lewo|mały|Pierwsza Komunia z 1988 już z ks. Henrykiem Sobierejskim]]
 
== ksiądz Henryk Sobierejski ==
[[Plik:Pocztówka z Kędzierzyna z 2002 roku.jpg|alt=Pocztówka z Kędzierzyna z 2002 roku|mały|246x246px|Pocztówka z Kędzierzyna z 2002 roku]]
 
Ksiądz Henryk Sobierejski urodził się 1 października 1948 roku w Bydgoszczy. Po zdaniu matury w 1966 roku wstąpił do Prymasowskiego Seminarium Duchownego w Gnieźnie gdzie w 1972 roku otrzymał święcenie kapłańskie od z rąk [[Stefan Wyszyński|Błogosławionego Prymasa Kardynała Stefana Wyszyńskiego]]. 1 sierpnia 1987 roku po wikariacie i 15 latach probostwa został proboszczem w Kędzierzynie. W 2017 roku został obdarzony przez [[Franciszek (papież)|Papieża Franciszka]] godnością [[Kapelan honorowy Jego Świątobliwości|kapelana Jego Świątobliwości]].
 
 
W wiekach średnich właścicielami Kędzierzyna - wsi lokowanej na [[Prawo średzkie|prawie średzkim]] - byli [[Arcybiskupi gnieźnieńscy i prymasi Polski|arcybiskupi gnieźnieńscy]].
 
Jak wynika ze źródeł w roku [[1321]] arcybiskup gnieźnieński [[Janisław (arcybiskup)|Janisław]] erygował w Kędzierzynie [[Parafia św. Andrzeja Apostoła w Kędzierzynie|parafię, nadając jej za patrona św. Andrzeja Apostoła]]. Najstarszym odnotowanym na kartach historii proboszczem był Jakub, kurator Kędzierzyna w latach [[1413]] – [[1418]].
 
Do roku [[1869]] właścicielami dóbr tzw. klucza [[Szczytniki Duchowne|szczytnickiego]] (gnieźnieńskiego) w skład których wchodził także Kędzierzyn, byli arcybiskupi gnieźnieńscy. W roku [[1719]] [[Stanisław Szembek (1650–1721)|Stanisław Szembek]], arcybiskup gnieźnieński ufundował dla Kędzierzyna nowy drewniany kościół. Został on wzniesiony w miejscu starej drewnianej świątyni, która spłonęła na początku [[XVIII wiek|XVIII]] wieku. W [[1840]] roku ukończono budowę nowej, tym razem murowanej świątyni, a arcybiskup [[Marcin Dunin]] w tym samym roku dokonał jej konsekracji. Nieomal w tym samym czasie wyznaczono teren pod nowy cmentarz grzebalny. Zastąpił on stary, już nieużywany cmentarz zlokalizowany przy kościele. Przed rokiem [[1869]], w Kędzierzynie istniała szkoła parafialna kształcąca miejscową ludność na poziomie elementarnym.
 
== Bibliografia ==
* [http://www.niechanowo.pl/ Strony Gminy Niechanowo]
* Tanaś Marek: Dzieje parafii pod wezwaniem św. Andrzeja Apostoła w Kędzierzynie, Gniezno, 1997
* Gazeta Twoja Gmina Niechanowo
* Książka Jubileusz 700 lecia
* Zbiory prywatne
* Wioska Kędzierzyn facebook
* Zbiory prywatne mieszkańców
* Moje Gniezno
 
== Zobacz teżPrzypisy ==
{{Przypisy}}
[[Kędzierzyn]], [[Kędzierzyn-Koźle]], [[Kędzierzynka]]
 
{{Gmina Niechanowo}}
== Przypisy ==
{{Przypisy}}{{Gmina Niechanowo}}
 
[[Kategoria:Kędzierzyn (województwo wielkopolskie)| ]]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Kędzierzyn_(województwo_wielkopolskie)”