|
'''Przywilcz''' – [[wieś]] w [[Polska|Polsce]] położona w [[województwo mazowieckie|województwie mazowieckim]], w [[powiat ciechanowski|powiecie ciechanowskim]], w [[Grudusk (gmina)|gminie Grudusk]]{{r|teryt|roz}}.
[[Podział administracyjny Polski (1975–1998)|W latach 1975–1998]] miejscowość administracyjnie należała do [[województwo ciechanowskie|województwa ciechanowskiego]].1425 roku pochodzi następujący zapis w księgach sądowych: quandam porcionem in hereditate Dziarnow, Czechonouinsis districtus circa granices hereditatis dicte Prziwilcze iacentem. Wynika z tego, że określano ówcześnie granice w stosunku do wsi Przywilcze. Nazwę zapisywano w średniowieczu rozmaicie: Przewylcze, Przeuilcze, Przywilcze. Kiedyś stosowano nazwę Przywilcze, dopiero później zaczęto używać współczesnej nazwy. Co do jej pochodzenia to językoznawcy nie dali przekonujących odpowiedzi i zakwalifikowali ją jako nazwę niejasną.
Również Przywilcz został założony przez Wierzbowskich z Wierzbowa. W 1442 roku wymienia się tą miejscowość wśród wsi, które miały się rządzić prawem chełmińskim.
W następnych latach miejscowi rycerze pochodzący być może do Wierzbowskich herbu Lubicz nazwali się Nieborskimi, od nazwy pobliskiego Nieborzyna. Właśnie Nieborscy dziedziczyli w Nieborzynie oraz w tej wsi. Spis podatkowy z 1567 roku pokazuje, iż właścicielami byli: Jan, Walenty i Andrzej Nieborscy oraz pani Zajewska i Łopacka.
W następnych latach, gdy Nieborscy robili coraz większą karierę w Polsce pozbyli się, tych dóbr. Tą miejscowość przejęli rycerze z innych rodów, ale nie był to jeszcze zaścianek szlachecki. Według danych z końca XVIII wieku wieś podzielona była między dwóch właścicieli: Mokrskiego i Rolę, trudno więc mówić o zaścianku. Rola posiadał herb Rola, nie był to jakiś szczególnie znany ród. [[Koryciński]]natomiast był to jeden z najdawniejszych i historycznie znanych rodów (....). Począwszy od XVI stulecia, ta rodzina znacznie podupadła i rozsiedliła się w różnych stronach kraju. Jeden z nich był dziedzicem w tej wsi.
W XIX wieku własność uległa rozproszeniu. Było tu kilka majątków ziemskich. W 1827 roku nazwę wsi zapisano jako Przywileż, liczyła wtedy 16 domów i 117 mieszkańców.
W końcu XIX wieku miejscowość dzieliła się na wieś i folwark. Był tu wiatrak, 35 domów, 343 mieszkańców. Mieszkali tu drobni szlachcice posiadający 677 mórg ziemi oraz chłopi posiadający 388 mórg.
Wieś Przywilcz w 1921 roku liczyła 41 domów i 298 mieszkańców. Należała do gminy Grudusk.
Przed II wojną światową działał tu zakład kowalski A. Wełny, szewcem był Władysław Stanowski, wiatrak należał do Władysława Kalinowskiego.
== Przypisy ==
| 