Wikipedia

Uwolnienie: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
m MalarzBOT: WP:CHECK#3: wstawiam brakujący szablon {{Przypisy}}
OGPawlis (dyskusja | edycje)
3608 edycji
aktualizacja
Linia 1:
{{Film infobox
|tytuł = Uwolnienie<br><small>lub</small><br>Wybawienie
|oryginalny tytuł = Deliverance
|grafika =
|opis grafiki =
|alt grafiki =
|gatunek = [[Dramat filmowydreszczowiec|dramatthriller]], [[dreszczowiecDramat filmowy|thrillerdramat]]
|rok produkcji =
|data premiery = 30 lipca 1972
|kraj produkcji = [[Stany Zjednoczone]]
|język = [[angielski]]
|czas trwania = 109 min
|reżyseria = [[John Boorman]]
|scenariusz = [[James Dickey]]
|główne role = [[Jon Voight]]<br />[[Burt Reynolds]]<br />[[Ned Beatty]]<br />[[Ronny Cox]]
|muzyka = [[Eric Weissberg]]
|zdjęcia = [[Vilmos Zsigmond]]
|scenografia = Fred Harpman
|kostiumy = Bucky Rous
|montaż = Tom Priestley
|produkcja = John Boorman
|wytwórnia = [[Warner Bros. Pictures]]<br />[[Elmer Enterprises]]
|dystrybucja = [[Warner Bros.]]
|budżet =
|przychody brutto =
|poprzednik =
|kontynuacja =
|nagrody =
|commons =
|wikicytaty =
|www =
}}
'''''Uwolnienie'''''{{#tag:ref|Alternatywny polski tytuł – ''Wybawienie''<ref name="sfp">{{cytuj stronę| tytuł = Uwolnienie (Deliverance) | data dostępu = 2024-04-05 | opublikowany = Stowarzyszenie Filmowców Polskich | url = https://www.sfp.org.pl/film,1728,1,Uwolnienie-.html}}</ref><ref name="telemagazyn">{{cytuj stronę|tytuł=Wybawienie (1972)|data dostępu=2024-04-05|opublikowany=Telemagazyn.pl|url = https://www.telemagazyn.pl/film/wybawienie-29199/}}</ref>|group="uwaga"}} ([[ang.]] ''Deliverance'') – [[Kinematografia amerykańska|amerykański]] [[dreszczowiec]] z 1972 roku w reżyserii [[John Boorman|Johna Boormana]] i z scenariuszem [[James Dickey|Jamesa Dickeya]] na podst. jego powieści ''Wybawienie''<ref name="sfp" /><ref name="Film.org.pl">{{cytuj stronę| tytuł = Uwolnienie. 50 lat od premiery jednego z najdoskonalszych thrillerów survivalowych | data = 2022-07-30 | data dostępu = 2024-04-05 | opublikowany = Film.org.pl | url = https://film.org.pl/r/uwolnienie-50-lat-od-premiery-jednego-z-najdoskonalszych-thrillerow-survivalowych |autor=Mariusz Czernic}}</ref><ref name="filmowo">{{Cytuj stronę| autor = Piotr Szczepankiewicz | tytuł = Uwolnienie / Deliverance (1972) | url = https://filmowo.net/recenzja-filmu/uwolnienie-deliverance-1972/ | data dostępu = 2024-04-05|opublikowany=Filmowo.net|język=pl}}</ref>. lubW '''''Wybawienie'''''<ref2008 name="sfp"roku /><refzostał name="telemagazyn">{{cytujwprowadzony |do tytuł[[National =Film Wybawienie (1972)Registry|Narodowego dataRejestru dostępuFilmowego]] =Stanów 2024-04-05Zjednoczonych |jako opublikowanyfilm =„znaczący kulturowo, historycznie Telemagazynbądź estetycznie”.pl |Debiut Neda Beatty’ego i Ronny’ego Coxa<ref>{{Cytuj stronę|url = https://www.telemagazynloc.plgov/filmitem/wybawienieprn-2919908-237/|tytuł=Cinematic }}</ref>Classics, (oryg.Legendary ''Deliverance'')Stars, –Comedic filmLegends zand [[1972Novice wFilmmakers filmie|1972]]Showcase rokuthe w2008 reżyseriiFilm [[JohnRegistry|data Boormandostępu=2024-04-14|Johna Boormana]] na podstawie powieści opublikowany=[[JamesLibrary Dickey|Jamesaof DickeyaCongress]]|język=en|data=2008-12-30}}</ref>.
 
== Opis fabuły ==
Czwórka biznesmenów z [[Atlanta|Atlanty]] – Lewis, Ed, Bobby i Drew – organizuje wyprawę w puszczańskie tereny [[Appalachy|Appalachów]], zanim nie zostanie tu zbudowana zapora niszcząca [[Las pierwotny|pierwotny]] charakter miejsca. Pragną na jakiś czas uciec od cywilizacji i przeżyć prawdziwą męską przygodę. Charyzmatyczny Lewis będący liderem i cichy Ed są doświadczeni w takich wyprawach, zaś Bobby i Drew są nowicjuszami. Na lokalnej stacji benzynowej Drew ze swoją [[Gitara|gitarą]] wdaje się w muzyczny pojedynek z chłopakiem grającym na [[banjo]]. Pojedynek sprawia u obu przyjemność, a niektórzy miejscowi na jego dźwięk zaczynają tańczyć. Biznesmeni zauważają u zacofanych miejscowych oznaki chowu wsobnego i widoczną niechęć wobec miastowych<ref name=":0">{{Cytuj stronę|url=https://www.filmsite.org/deli.html|tytuł=Deliverance (1972) {{!}} Plot Synopsis|data dostępu=2024-04-14|opublikowany=Filmsite|język=en}}</ref>.
{{sekcja stub}}
 
Eda niepokoi wywyższanie się Lewisa przed tutejszymi. Docierając nad rzekę Cahulawasee, gdzie odbywają [[Rafting|spływ]] [[Kanadyjka (łódź)|kajakowy]]. Nocą rozbijają obóz, gdzie słyszą niepokojące odgłosy. Rankiem Ed udaje się na samotne polowanie z [[Łuk bloczkowy|łukiem]], jednak nie ma odwagi zabić [[Mulak białoogonowy|mulaka]]. Ponownie płynąc kajakami Ed i Bobby na brzegu natrafiają na dwóch wrogich [[Człowiek gór|ludzi gór]] ze strzelbą. Jeden z nich gwałci Bobby’ego i zamierzają zrobić to samo z Edem, ale w ostatniej chwili ratują go dopływający Lewis i Drew. Gwałciciel zostaje zabity przez Lewisa z łuku, a jego bezzębny kompan po utracie strzelby ucieka w las. Przerażony Drew sugeruje zgłosić wszystko na policję, ale reszta czując, że będą mieli niekorzystny proces sądowy decyduje o zakopaniu zwłok<ref name=":0" /><ref name=":1">{{Cytuj stronę|url=https://www.filmsite.org/deli2.html|tytuł=Deliverance (1972) {{!}} Plot Synopsis (continued)|data dostępu=2024-04-14|opublikowany=Filmsite|język=en}}</ref>.
 
Mężczyźni w popłochu kontynuują spływ rzeką, lecz roztrzęsiony Drew zapomina o założeniu [[Kamizelka ratunkowa|kapoka]] i na niebezpieczny odcinku [[Bystrze|bystrza]] wpada do wody. Jedna z kanadyjek rozbija się o skały i wszyscy lądują u brzegu. Lewis ciężko ranny w nogę czuje, że Drew nie żyje i stoi za tym bezzębny, który śledził ich z ukrycia. Ed z wielkim trudem idzie na szczyt skał, by dopaść bezzębnego. W końcu udaje mu się zastrzelić uzbrojonego w strzelbę bezzębnego z łuku, jednak w afekcie upada do tyłu, dźgając się przy tym jedną ze swoich strzał. Po pozbyciu się zniszczonego łuku i strzelby Ed z Bobbym zrzucają obciążone zwłoki bezzębnego, aby mieć pewność, że nigdy nie zostaną znalezione. Robią to samo z martwym ciałem Drew, które odkrywają w dole rzeki. robią to samo<ref name=":1" />.
 
Płynąc ocalałą kanadyjką z nieruchomym Lewisem Ed i Bobby docierają do miasteczka Aintry, które wkrótce ma zniknąć pod powierzchnią wody od zapory. Tam Lewis i Ed trafiają do szpitala, a Bobby przedstawia lokalnym władzom ustaloną przez wszystkich spreparowaną wersję wydarzeń. Wkrótce zostaje znaleziony fragment rozbitej kanadyjki. Szeryf Bullard niespecjalnie wierzy w historię mężczyzn, ale puszcza ich wolno z braku dowodów. Opowiada, że w tym samym czasie słuch zaginął o szwagrze zastępcy Queena. Lewis mogący mieć amputowaną nogę przysięga z kompanami, by zachować prawdziwą historię w tajemnicy do końca życia. Szeryf mówi wyjeżdżającym Edowi i Bobby’emu, by nigdy tu nie wracali. Chce, by Aintry umarło w spokoju. Po powrocie do domu Eda nękają koszmary, w którym z jeziora unosi się wzdęta dłoń<ref name=":1" />.
 
== Obsada ==
* [[Jon Voight]] – Ed Gentry
* [[Burt Reynolds]] – Lewis Medlock
* [[Ned Beatty]] – Bobby Trippe
* [[Ronny Cox]] – Drew Ballinger
* [[EdBill RameyMacKinney]] -– Starzecczłowiek gór
* [[BillyHerbert ReddenCoward]] -– Lonniebezzębny
* [[James Dickey]] – szeryf Bullard
* Ed Ramey – starzec
* [[Billy Redden]] – Lonnie
* Macon McCalman – zastępca szeryfa Queen
* John Fowler – lekarz
* Seamon Glass – Griner
* Randall Deal – Griner
* Belinha Betty – Martha Gentry
* [[Charley Boorman]] – Charlie Gentry
 
== Nagrody i wyróżnienia ==
 
'''[[45. ceremonia wręczenia Oscarów|Oscary za rok 1972]]'''
{| class="wikitable sortable"
* Najlepszy film - [[John Boorman]] (nominacja)
!Nagroda
* Najlepsza reżyseria - [[John Boorman]] (nominacja)
!Kategoria
* Najlepszy montaż - [[Tom Priestley]] (nominacja)
!Nominowani
'''[[31. ceremonia wręczenia Złotych Globów|Złote Globy 1973]]'''
!Wynik
* Najlepszy dramat (nominacja)
!Źródło
* Najlepsza reżyseria - [[John Boorman]] (nominacja)
|-
* Najlepszy scenariusz - [[James Dickey]] (nominacja)
! rowspan="3" |[[45. ceremonia wręczenia Oscarów|Nagroda Akademii Filmowej]]
* Najlepszy aktor dramatyczny - [[Jon Voight]] (nominacja)
|Najlepszy film
* Najlepsza piosenka - ''Duelling Banjos'' - muz. [[Arthur Smith]]; adaptacja: [[Steve Mandel]], [[Eric Weissberg]] (nominacja)
| rowspan="2" |[[John Boorman]]
'''[[27. ceremonia wręczenia nagród Brytyjskiej Akademii Filmowej|Nagrody BAFTA 1973]]'''
| style="background:pink" |Nominacja
* Najlepsze zdjęcia - [[Vilmos Zsigmond]] (nominacja)
| rowspan="3" |<ref>{{Cytuj stronę|url=https://www.oscars.org/oscars/ceremonies/1973|tytuł=The 45th Academy Awards {{!}} 1973|data dostępu=2024-04-14|opublikowany=[[Amerykańska Akademia Sztuki i Wiedzy Filmowej]]|język=en}}</ref>
* Najlepszy dźwięk - [[Jim Atkinson]], [[Walter Goss]], [[Doug E. Turner]] (nominacja)
|-
* Najlepszy montaż - [[Tom Priestley]] (nominacja)
|Najlepsza reżyseria
| style="background:pink" |Nominacja
|-
|Najlepsza montaż
|[[Tom Priestley]]
| style="background:pink" |Nominacja
|-
! rowspan="3" |[[27. ceremonia wręczenia nagród Brytyjskiej Akademii Filmowej|Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej]]
|Najlepszy zdjęcia
|[[Vilmos Zsigmond]]
| style="background:pink" |Nominacja
| rowspan="3" |<ref>{{Cytuj stronę|url=https://awards.bafta.org/award/1973/film|tytuł=Film in 1973|data dostępu=2024-04-14|opublikowany=[[BAFTA]]|język=en}}</ref>
|-
|Najlepszy dźwięk
|Jim Atkinson, Walter Goss, Doug E. Turner
| style="background:pink" |Nominacja
|-
|Najlepszy montaż
|[[Tom Priestley]]
| style="background:pink" |Nominacja
|-
! rowspan="5" |[[31. ceremonia wręczenia Złotych Globów|Złote Globy]]
| colspan="2" |Najlepszy dramat
| style="background:pink" |Nominacja
| rowspan="5" |<ref>{{Cytuj stronę|url=https://goldenglobes.com/film/deliverance/|tytuł=Deliverance|data dostępu=2024-04-14|opublikowany=[[Golden Globes]]|język=en}}</ref>
|-
|Najlepsza reżyseria
|[[John Boorman]]
| style="background:pink" |Nominacja
|-
|Najlepszy scenariusz
|[[James Dickey]]
| style="background:pink" |Nominacja
|-
|Najlepszy aktor w dramacie
|[[Jon Voight]]
| style="background:pink" |Nominacja
|-
|Najlepsza piosenka
|''Dueling Banjos'' ([[Eric Weissberg]])
| style="background:pink" |Nominacja
|-
!Directors Guild of America Awards
|Najlepsze osiągnięcie reżyserskie w filmie fabularnym
|[[John Boorman]]
| style="background:pink" |Nominacja
|<ref>{{Cytuj stronę|url=https://www.dga.org/Awards/History/1970s/1972.aspx?value=1972|tytuł=25th Annual DGA Awards {{!}} Honoring Outstanding Directional Achievement for 1972|data dostępu=2024-04-14|opublikowany=DGA Awards|język=en}}</ref>
|-
!Writers Guild of America Awards
|Najlepsza adaptacja innego medium (dramat)
|[[James Dickey]]
| style="background:pink" |Nominacja
|<ref>{{Cytuj stronę|url=http://www.wga.org/awards/awardssub.aspx?id=1551|tytuł=Writers Guild Awards|data dostępu=2024-04-14|opublikowany=Writers Guild of America|język=en}}</ref>
|}
 
== Uwagi ==
{{Uwagi}}
 
== Przypisy ==
Linia 64 ⟶ 136:
 
== Linki zewnętrzne ==
* {{IMDb|tytuł|0068473}}
* {{Filmweb|tytuł|4982}}
 
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Uwolnienie”