Narodowe Siły Zbrojne: Różnice pomiędzy wersjami

'''Narodowe Siły Zbrojne''' (NSZ) – polska konspiracyjna organizacja wojskowa [[Narodowa Demokracja|obozu narodowego]], utworzona we wrześniu 1942 r. z połączenia części [[Narodowa Organizacja Wojskowa|Narodowej Organizacji Wojskowej]] (NOW), [[Organizacja Wojskowa Związek Jaszczurczy|Związku Jaszczurczego]] (ZJ) i kilkunastu mniejszych organizacji narodowych{{odn|Leksykon historii Polski po II wojnie światowej 1944-1997|2003|s=130,131,}}, licząca w szczytowym okresie rozwoju około 75 tysięcy ludzi<ref name="słownik">Praca zbiorowa ''Słownik historii Polski i świata''. Katowice, 2001, s. 168</ref>. NSZ były trzecią co do wielkości formacją zbrojną polskiego podziemia niepodległościowego okresu II wojny światowej, po [[Armia Krajowa|Armii Krajowej]] i [[Bataliony Chłopskie|Batalionach Chłopskich]]<ref>{{Cytuj stronę | url = https://ipn.gov.pl/pl/aktualnosci/41742,Obchody-75-rocznicy-powstania-Narodowych-Sil-Zbrojnych-Warszawa-16-wrzesnia-2017.html | tytuł = Obchody 75. rocznicy powstania Narodowych Sił Zbrojnych – Warszawa, 16 września 2017 | opublikowany = ipn.gov.pl | data dostępu = 2022-03-07}}</ref>. W czasie [[Okupacja niemiecka ziem polskich (1939–1945)|okupacji niemieckiej]] walczyła z Niemcami i zwalczała polskie formacje komunistyczne: takie jak[[Gwardia Ludowa|Gwardię Ludową]], [[Armia Ludowa|Armię Ludową]] oraz, [[Partyzantka radziecka|partyzantkę radziecką]] ioraz

bandy rabunkowe<ref name="Marek Jan Chodakiewicz Narodowe" />. W okresie powojennym brała udział w [[Działania zbrojne podziemia antykomunistycznego w Polsce|walkach]] przeciwko [[Armia Czerwona|Armii Czerwonej]], [[NKWD]], formacjom [[Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego|Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego]] ([[Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego]] i in.) i [[Ludowe Wojsko Polskie|ludowego Wojska Polskiego]]. NSZ nigdy nie stanowiły jednolitej struktury. W marcu 1944 r. doszło do scalenia NSZ z AK, ale nie objęło ono całości struktur NSZ. Niektóre jednostki NSZ nie podporządkowały się [[Rząd Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie|legalnym władzom RP na uchodźstwie w Londynie]] i nie weszły w skład [[Polskie Państwo Podziemne|Polskiego Państwa Podziemnego]], prowadząc bratobójcze walki z innymi polskimi formacjami partyzanckimi<ref name=":0" /><ref>{{Cytuj stronę | url = http://www.rp.pl/artykul/934743.html | tytuł = Najbardziej wyklęci z wyklętych | autor = [[Wojciech Muszyński]] | data = 2012-09-20 | opublikowany = rp.pl | strony = 1 | data dostępu = 2014-08-27 | archiwum = https://web.archive.org/web/20140830004622/http://www.rp.pl/artykul/934743.html | zarchiwizowano = 2014-08-30}}</ref>. Obok właściwego NSZ po marcu 1944 istniała więc druga organizacja używająca nazwy NSZ. Ponieważ wywodziła się ona z dawnego Związku Jaszczurczego, a jej zaplecze polityczne z dawnego [[Obóz Narodowo-Radykalny|Obozu Narodowo-Radykalnego]], dla odróżnienia ta część nazywana jest '''NSZ-ZJ''' lub '''NSZ-ONR''', zaś część scalona '''NSZ-AK'''<ref name="pietka" />. Gdy w styczniu 1945 r. działacze Stronnictwa Narodowego powołali nową organizację: [[Narodowe Zjednoczenie Wojskowe]] (NZW), w jej skład weszły oddziały NOW-AK i NSZ-AK. Poszczególne jednostki terenowe NZW często używały jednak dawnej nazwy – NSZ. Dlatego dziś trudno jest czasem ustalić, o którą organizację faktycznie chodzi. NSZ są często oskarżane o współpracę z Niemcami w końcowej fazie wojny<ref>{{Cytuj |autor = [[Adam Leszczyński]] |tytuł = Jak walczyło NSZ: próby współpracy z Niemcami, rabunki, ataki na AK. Publikujemy dokumenty |data = |data dostępu = 2019-10-03 |opublikowany = oko.press |url = https://oko.press/walczylo-nsz-wspolpraca-niemcami-rabunki-ataki-ak-publikujemy-dokumenty/}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Łukasz Gajda |tytuł = Co z Brygadą Świętokrzyską jest nie tak? |data = |data dostępu = 2019-10-03 |opublikowany = Kurier Historyczny |url = https://kurierhistoryczny.pl/artykul/co-z-brygada-swietokrzyska-jest-nie-tak,282}}</ref><ref name="pietka">{{Cytuj |autor = Bohdan Piętka |tytuł = Brygada świętokrzyska. Hitlerowscy kolaboranci na sztandarach prawicy |data = 2017-10-02 |data dostępu = 2019-10-03 |opublikowany = tygodnikprzeglad.pl |url = https://www.tygodnikprzeglad.pl/brygada-swietokrzyska-hitlerowscy-kolaboranci-sztandarach-prawicy/ |język = pl}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Waldemar Kowalski |tytuł = Walczyli o Polskę bez komunizmu i... zawarli układ z Niemcami. Dla Brygady Świętokrzyskiej to było "mniejsze zło" |data = |data dostępu = 2019-10-03 |opublikowany = naTemat.pl |url = http://natemat.pl/151239,walczyli-o-polske-wolna-od-komunizmu-dlatego-zawarli-uklad-z-niemcami-dla-brygady-swietokrzyskiej-to-bylo-mniejsze-zlo |język = pl}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = [[Mirosław Maciorowski]] |tytuł = IPN tłumaczy kolaborację 'taktyką'. Uparte kłamstwa o Brygadzie Świętokrzyskiej |data = |data dostępu = 2019-10-03 |opublikowany = wyborcza.pl |url = http://wyborcza.pl/alehistoria/7,162654,23075368,ipn-tlumaczy-kolaboracje-taktyka-uparte-klamstwa-o-brygadzie.html |język = pl}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Morawiecki upamiętnił Brygadę Świętokrzyską, która kolaborowała z III Rzeszą |data = |data dostępu = 2019-10-03 |opublikowany = wyborcza.pl |url = http://wyborcza.pl/7,75399,23037784,morawiecki-upamietnil-brygade-swietokrzyska-ktora-kolaborowala.html?disableRedirects=true}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Maciej Orłowski |tytuł = Sejm uczcił Narodowe Siły Zbrojne. W uchwale znalazła się Brygada Świętokrzyska, która kolaborowała z III Rzeszą |data = |data dostępu = 2019-10-03 |opublikowany = wyborcza.pl |url = http://wyborcza.pl/7,75398,22376743,sejm-uczcil-narodowe-sily-zbrojne-nacjonalistyczna-organizacje.html |język = pl}}</ref>, co wynika z działań niektórych ugrupowań, sprzecznych jednak z rozkazem komendanta głównego NSZ<ref name="Piotr Gontarczyk Polska Partia4" /> i za taką działalność Komenda Główna NSZ wydała wyrok śmierci<ref name="Leszek Żebrowski Narodowe" />. Oskarżane są również o [[antysemityzm]]<ref name="JTB">J. Tokarska-Bakir, ''Sprawiedliwi z Giebułtowa. NSZ w walce z Żydami'', Instytut Slawistyki PAN, s. 1</ref><ref name=":0">{{Cytuj |autor = Adam Leszczyński |tytuł = PiS i opozycja wreszcie zgodne. Chwalą NSZ. Czyli antysemityzm, kolaborację, bratobójstwo |data = |data dostępu = 2019-10-03 |opublikowany = oko.press |url = https://oko.press/pis-opozycja-wreszcie-zgodne-chwala-nsz-czyli-antysemityzm-kolaboracje-bratobojstwo/}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Szymon Rudnicki |tytuł = Mogą żyć, byle nie u nas... Propaganda NSZ wobec Żydów |data = |data dostępu = 2019-10-03 |opublikowany = Więź |url = http://wiez.com.pl/2017/09/20/moga-zyc-byle-nie-u-nas-propaganda-nsz-wobec-zydow/ |język = pl}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = [[Grzegorz Motyka (historyk)|Grzegorz Motyka]] |tytuł = Lekcja historii dla premiera Morawieckiego, czyli jak Brygada Świętokrzyska NSZ trzech Żydów spotkała |data = |data dostępu = 2019-10-03 |opublikowany = wyborcza.pl |url = http://wyborcza.pl/7,75968,23104117,jak-brygada-nsz-trzech-zydow-spotkala.html |język = pl}}</ref>.

[[Zygmunt Zaremba]], działacz socjalistyczny z PPS, określił NSZ jako organizację wyznającą „ideologię faszystowską, wrogą demokracji i postępowi społecznemu”<ref>Zygmunt Zaremba, ''Polska nie będzie się wstydzić swojego Podziemia'', „Światło”, zeszyt 3-4, Paryż, kwiecień 1948.</ref>.