Henryk Gulbinowicz: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Pbk (dyskusja | edycje)
przeniesienie treści z upamiętnienia do krytyki, szerszy kontekst sprawy
Znacznik: Wycofane
Linia 104:
Udzielił [[sakra|sakry]] biskupom pomocniczym wrocławskim: [[Tadeusz Rybak|Tadeuszowi Rybakowi]] (1977){{r|catholic-hierarchy}}, [[Adam Dyczkowski|Adamowi Dyczkowskiemu]] (1978){{r|Prokop: Dyczkowski}}, [[Józef Pazdur|Józefowi Pazdurowi]] (1985), [[Jan Tyrawa|Janowi Tyrawie]] (1988) i [[Edward Janiak|Edwardowi Janiakowi]] (1996){{r|catholic-hierarchy}}, biskupowi pomocniczemu w Białymstoku{{r|Nitecki: Ozorowski}} [[Edward Ozorowski|Edwardowi Ozorowskiemu]] (1979) i biskupowi diecezjalnemu świdnickiemu [[Ignacy Dec|Ignacemu Decowi]] (2004){{r|catholic-hierarchy}}. Był także współkonsekratorem podczas święceń 11 biskupów{{r|catholic-hierarchy}}.
 
=== OskarżeniaKrytyka oi nadużycia seksualnenastępstwa ===
W maju 2019, po emisji filmu dokumentalnego ''[[Tylko nie mów nikomu]]'' Marka i Tomasza Sekielskich, został publicznie oskarżony o to, że w 1990 [[molestowanie seksualne|napastował seksualnie]] 16-letniego ucznia Niższego Seminarium Duchownego Franciszkanów w Legnicy{{r|Były uczeń seminarium duchownego oskarżył kardynała Gulbinowicza o molestowanie|Karol Chum złożył w kurii zeznania obciążające kard. Gulbinowicza}}. Wszczęte zostało kościelne postępowanie wyjaśniające{{r|Rzecznik archidiecezji wrocławskiej: pracujemy nad wyjaśnieniem sprawy kard. Gulbinowicza|Karol Chum złożył w kurii zeznania obciążające kard. Gulbinowicza}}, a następnie dochodzenie kanoniczne, prowadzone przez kardynała [[Kazimierz Nycz|Kazimierza Nycza]], arcybiskupa metropolitę warszawskiego{{r|Młyny przemieliły… Kard. Gulbinowicz nie zostanie pochowany w katedrze|Bohater wylany z kąpielą? Publiczny demontaż życiorysu kardynała Gulbinowicza}}. Złożone zostało również zawiadomienie do prokuratury we Wrocławiu, jednakże postępowanie umorzono z powodu przedawnienia karalności czynu{{r|Wrocław: prokuratura odmówiła wszczęcia postępowania przeciw kard. Gulbinowiczowi}}. Ponadto został poddany krytyce za wydanie [[poręczenie osobiste|poręczenia osobistego]] za księdza oskarżonego o napastowanie małoletnich i posiadanie dziecięcej pornografii{{r|Urbańska}} – poręczenie to zostało ocenione jako tuszowanie przypadków wykorzystywania seksualnego małoletnich przez księży{{r|Szostkiewicz|Sporniak}}.

6 listopada 2020 [[Nuncjatura Apostolska w Polsce]] w zdawkowym komunikacie poinformowała, że w wyniku dochodzenia w sprawie oskarżeń wysuwanych wobec hierarchy i innych zarzutów dotyczących jego przeszłości [[Stolica Apostolska]] zarządziła wobec niego: zakaz uczestnictwa w celebracjach i spotkaniach publicznych, zakaz używania insygniów biskupich, pozbawienie prawa do nabożeństwa pogrzebowego i pochówku w katedrze, a także wpłacenie darowizny na rzecz [[Fundacja Świętego Józefa Konferencji Episkopatu Polski|Fundacji św. Józefa]], powołanej przez Konferencję Episkopatu Polski w celu przeciwdziałania [[nadużycia seksualne w Kościele katolickim|nadużyciom seksualnym w Kościele katolickim]]{{r|Komunikat dotyczący kard. Henryka Gulbinowicza}}. W artykułach opublikowanych w mediach watykańskich doprecyzowano, że zarzuty sformułowane wobec kardynała dotyczyły molestowania, stosunków [[homoseksualizm|homoseksualnych]] i współpracy ze [[Służba Bezpieczeństwa (PRL)|Służbą Bezpieczeństwa]]{{r|Sanzioni disciplinari per il cardinale Gulbinowicz|Kard. Gulbinowicz został ukarany przez Stolicę Apostolską}}.
 
=== Kontakty ze Służbą Bezpieczeństwa ===
Kontakty ze Służbą Bezpieczeństwa utrzymywał w latach 1969–1985{{r|Łatka}}. Rozmowy prowadził z wysokimi rangą funkcjonariuszami [[Departament IV MSW|Departamentu IV MSW]]{{r|Łatka 142}} z zachowaniem pełnej dyskrecji{{r|Łatka 158...}}, również w tajemnicy przed prymasem [[Stefan Wyszyński|Stefanem Wyszyńskim]] i członkami [[Konferencja Episkopatu Polski|Episkopatu Polski]]{{r|Łatka 169...}}. Podjęcie przez niego tych kontaktów miało wynikać z chęci ułożenia bezkonfliktowych relacji z władzami wojewódzkimi w związku z objęciem rządów w diecezji w Białymstoku, a także istnienia podejrzeń o utrzymywaniu przez niego kontaktów [[homoseksualizm|homoseksualnych]] z pełnoletnimi osobami w młodym wieku{{r|Łatka 148}}. Dalsze rozmowy odbywał z zamiarem uzyskania korzyści dla zarządzanych diecezji, szczególnie w zakresie otrzymania zgód na budowę budynków sakralnych i kurialnych{{r|Łatka 187}}. Spotkania były prowadzone w miłej i serdecznej atmosferze{{r|Łatka 154...}}, w ich trakcie hierarcha kilkukrotnie niechętnie przyjmował drobne upominki{{r|Łatka 158}}. Funkcjonariusze aparatu bezpieczeństwa uzyskiwali od niego wartościowe informacje{{r|Łatka 188...}}. Rozmowy miały formę dialogu operacyjnego{{r|Historyk IPN komentuje ukaranie kard. Gulbinowicza. Ten zbieg terminów nie jest przypadkowy}}, duchowny był traktowany jako kandydat na [[tajny współpracownik|tajnego współpracownika]], a przez pewien czas także [[kontakt operacyjny (osobowe źródło informacji)|kontakt operacyjny]]{{r|Łatka 142}}. Wątpliwość, co do dyskrecji w utrzymywaniu kontaktów, a także kontaktów homoseksualnych jako przyczyny podjęcia rozmów wyrazili [[Włodzimierz Suleja]] i [[Wojciech Polak (historyk)|Wojciech Polak]], stawiając przy tym hipotezę, że podtrzymując rozmowy, mógł on maskować sprawy dla niego ważniejsze, związane z misją Kościoła na terenach ówczesnego ZSRR<ref>[https://apcz.umk.pl/DN/article/view/DN.2021.1.13/28930 Wojciech Polak, Włodzimierz Suleja ''Pytania, które nie zostały zadane... „Dialog należy kontynuować...” Rozmowy operacyjne Służby Bezpieczeństwa z ks. Henrykiem Gulbinowiczem z lat 1969–1985. Studium przypadku, wybór, wstęp, oprac. Rafał Łatka, Filip Musiał, Warszawa–Kraków 2020, Instytut Pamięci Narodowej, ss. 262'', ''Dzieje Najnowsze'', nr 1/2021, s. 330-331, 333]</ref>.
 
== Śmierć i pogrzeb ==
Zmarł 16 listopada 2020 w [[Wojewódzki Szpital Specjalistyczny we Wrocławiu|Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym we Wrocławiu]] z powodu niewydolności krążeniowo-oddechowej, wynikającej z ostrego zapalenia płuc{{r|Zmarł Kardynał Henryk Gulbinowicz|Kardynał Henryk Gulbinowicz nie żyje. Znamy dokładną przyczynę śmierci duchownego}}. 20 listopada 2020 w [[kościół Imienia Jezus we Wrocławiu|kościele Najświętszego Imienia Jezus we Wrocławiu]] została odprawiona msza żałobna pod przewodnictwem arcybiskupa metropolity wrocławskiego [[Józef Kupny|Józefa Kupnego]]{{r|We Wrocławiu odprawiono mszę żałobną w intencji kardynała Gulbinowicza}}. 23 listopada 2020 został pochowany w grobowcu rodzinnym na [[cmentarz komunalny w Olsztynie|cmentarzu komunalnym w Olsztynie]]{{r|Kardynał Henryk Gulbinowicz spoczywa w Olsztynie – jest oficjalne potwierdzenie}}. Do wiadomości publicznej nie podano z wyprzedzeniem informacji o czasie i miejscu pogrzebu{{r|Kuria Metropolitalna Wrocławska zawiadamia}}.
 
Linia 126 ⟶ 128:
 
Bohater filmów dokumentalnych: ''Henryk milczący'' Teresy Gordon (2006), ''Opowieść o życiu godziwym'' Stanisława Chomickiego (2006), ''Po stronie Boga jest zwycięstwo!'' Jędrzeja Lipskiego i Piotra Mielecha oraz ''[[Gulbinowicz (film)|Gulbinowicz]]'' Jolanty Krysowatej i Krzysztofa Kunerta (2014){{r|filmpolski}}. W 2011 został wyprodukowany film Waldemara Krzystka ''[[80 milionów]]'', opowiadający historię podjęcia przez działaczy dolnośląskiej „Solidarności” związkowych pieniędzy z wrocławskiego banku, które następnie zostały przechowane w siedzibie arcybiskupa Gulbinowicza{{r|80 milionów}}.
 
Jeden z negatywnych bohaterów filmu [[Tylko nie mów nikomu]] Tomasza Sekielskiego (2019). Kardynał został przedstawiony jako osoba chroniąca księdza, który był oskarżany o pedofilię<ref>{{Cytuj |autor = Adam Szostkiewicz |tytuł = Kardynał Henryk Gulbinowicz dalej honorowy |data = 2019-07-4 |data dostępu = 2024-04-14 |opublikowany = www.polityka.pl |url = https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/kraj/1799224,1,kardynal-henryk-gulbinowicz-dalej-honorowy.read |cytat = Wątek ochraniania księdza pedofila Pawła K., m.in. przez kard. Gulbinowicza, pojawił się w tym dokumencie. |język = pl}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Artur Sporniak |tytuł = Kardynał osądzony. To pierwszy i przełomowy wyrok w polskim Kościele w sprawie tuszowania pedofilii przez hierarchów. A ławka oczekujących jest długa. |data = 2020-11-6 |data dostępu = 2024-04-14 |opublikowany = tygodnikpowszechny.pl |url = https://www.tygodnikpowszechny.pl/kardynal-osadzony-165537 |cytat = Film braci Sekielskich „Tylko niemów nikomu” ujawnił, że ks. Paweł Kania, u którego w 2005 r. policjanci znaleźli pornografię dziecięcą, uniknął aresztu dzięki poręczeniu kard. Gulbinowicza. |język = pl}}</ref>.
 
== Przypisy ==
Linia 189:
* <ref name="Rzecznik archidiecezji wrocławskiej: pracujemy nad wyjaśnieniem sprawy kard. Gulbinowicza">{{cytuj stronę|url=https://kair.ekai.pl/depesza/569902/show|tytuł=Rzecznik archidiecezji wrocławskiej: pracujemy nad wyjaśnieniem sprawy kard. Gulbinowicza|opublikowany=ekai.pl|data=2019-05-24|data dostępu=2020-11-11}}</ref>
* <ref name="Sanzioni disciplinari per il cardinale Gulbinowicz">{{cytuj pismo|tytuł=Sanzioni disciplinari per il cardinale Gulbinowicz|url=https://www.osservatoreromano.va/it/pdfreader.html/quo/2020/11/QUO_2020_258_0811.pdf.html|czasopismo=[[L’Osservatore Romano]]|wolumin=R. CLX, nr 258 (48582)|strony=11|język=it|data=2020-11-07|data dostępu=2020-11-10}}</ref>
* <ref name="Sporniak">{{cytuj stronę|url=https://www.tygodnikpowszechny.pl/kardynal-osadzony-165537|tytuł=Kardynał osądzony|autor=A. Sporniak|opublikowany=tygodnikpowszechny.pl|data=2020-11-06|data dostępu=2024-04-14}}</ref>
* <ref name="Szostkiewicz">{{cytuj stronę|url=https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/kraj/1799224,1,kardynal-henryk-gulbinowicz-dalej-honorowy.read|tytuł=Kardynał Henryk Gulbinowicz dalej honorowy|autor=[[Adam Szostkiewicz|A. Szostkiewicz]]|opublikowany=polityka.pl|data=2019-07-04|data dostępu=2024-04-14}}</ref>
* <ref name="Tytuły honorowe">{{cytuj stronę|url=https://bip.um.olawa.pl/m,202,tytuly-honorowe.html|tytuł=Tytuły honorowe|opublikowany=bip.um.olawa.pl|data dostępu=2020-11-27}}</ref>
* <ref name="Uchwała Nr II/5/2010 Rady Miejskiej w Ząbkowicach Śląskich">{{cytuj stronę|url=http://archiwum.zabkowiceslaskie.pl/BIP/2005/D/u0903101.pdf|tytuł=Uchwała Nr II/5/2010 Rady Miejskiej w Ząbkowicach Śląskich|opublikowany=zabkowiceslaskie.pl|data=2010-02-26|data dostępu=2013-09-14}}</ref>
Linia 200 ⟶ 202:
* <ref name="Uchwała Nr XLII/282/2021 Rady Miejskiej Ząbkowic Śląskich">{{cytuj stronę|url=https://bip.zabkowiceslaskie.pl/uchwala/5628/uchwala-nr-xlii-282-2021|tytuł=Uchwała Nr XLII/282/2021 Rady Miejskiej Ząbkowic Śląskich|opublikowany=bip.zabkowiceslaskie.pl|data=2021-03-25|data dostępu=2021-07-28}}</ref>
* <ref name="Uchwała Nr XLVII/364/10 Rady Miejskiej w Ornecie">{{cytuj stronę|url=http://orneta-umig.bip-wm.pl/public/get_file_contents.php?id=207145|tytuł=Uchwała Nr XLVII/364/10 Rady Miejskiej w Ornecie|opublikowany=orneta-umig.bip-wm.pl|data=2010-10-26|data dostępu=2013-09-14}}</ref>
* <ref name="Urbańska">{{cytuj stronę|url=https://wroclaw.wyborcza.pl/wroclaw/7,35771,24515947,obronca-skazanego-za-gwalt-i-molestowanie-ksiedza-kani-broni.html?fbclid=IwZXh0bgNhZW0CMTAAAR2oTnsIxHH_olu76ict_9ma69HKBxXy37eX24pDMI9ZtC5JhzKdecP-gRQ_aem_AdVi-dJkvufxOMUzFEw7KBm5ZLxcNdeofZUt8B1II-tgKoDKQeDRhH_-esu7RNOm7LYsKGamfzJsa9uVi4uk6bT4|tytuł=Obrońca skazanego za gwałt księdza Kani broni kardynała Gulbinowicza: Nie ukrywał pedofilów|autor=J. Urbańska|opublikowany=wroclaw.wyborcza.pl|data=2019-03-04|data dostępu=2024-04-17}}</ref>
* <ref name="Wiadomości Prowincji św. Jadwigi Zakonu Braci Mniejszych">{{cytuj pismo|czasopismo=Wiadomości Prowincji św. Jadwigi Zakonu Braci Mniejszych|wolumin=nr 8, 35 (2005)|strony=4}}</ref>
* <ref name="We Wrocławiu odprawiono mszę żałobną w intencji kardynała Gulbinowicza">{{cytuj stronę|url=https://www.wroclaw.pl/we-wroclawiu-odprawiono-msze-zalobna-w-intencji-kardynala-gulbinowicza|tytuł=We Wrocławiu odprawiono mszę żałobną w intencji kardynała Gulbinowicza|opublikowany=wroclaw.pl|data=2020-11-20|data dostępu=2020-11-21}}</ref>
* <ref name="Wojciechowski">{{cytuj książkę|autor=E. Wojciechowski|autor2=H. Grzybowski|tytuł=Z biegiem dni… Z biegiem lat… Z kart historii Polanicy-Zdroju. Ludzie i wydarzenia 1347–2016|autor r=E. Wojciechowski|rozdział=Zasłużeni dla Polanicy-Zdroju|wydawca=Towarzystwo Miłośników Polanicy|miejsce=Polanica-Zdrój|data=2017|strony=61|isbn=978839220720|oclc=1036700098}}</ref>