Żelbet: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
→‎Etymologia: drobne redakcyjne
m Poprawa co do najstarszego mostu żelbetonowego na terenie Polski
Znaczniki: Wycofane VisualEditor Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej)
Linia 37:
[[Plik:BGPŁ.jpg|thumb|[[Biblioteka Politechniki Łódzkiej|BGPŁ]] – dawny magazyn zakładów Towarzystwa Akcyjnego Wyrobów Wełnianych [[Fryderyk Wilhelm Schweikert|Fryderyka Wilhelma Schweikerta]] z 1912 roku – jeden z pierwszych budynków żelbetowych w Europie.]]
[[Plik:Le Corbusier Marseille Paris Match 1952.jpg|thumb|Praktyczne zastosowanie żelazobetonu ([[brutalizm]]) w [[Unité d’habitation|bloku marsylskim]] przez [[Le Corbusier]]a w 1952 roku]]
Historia żelbetu rozpoczęła się w XIX w. Jako pierwszy, beton ze [[zbrojenie]]m, połączył [[Joseph-Louis Lambot]], który w roku 1848 z tego materiału zbudował [[Barka|barkę]] zaprezentowaną na wystawie w [[Paryż]]u w 1855 r. W 1867 [[Francja|francuski]] ogrodnik [[Joseph Monier]] wykonał z betonu zbrojonego siatką doniczki na kwiaty. Gdy zauważył, że nie popękały na mrozie, pomysł [[Patent|opatentował]]. W 1890 roku powstał pierwszy żelbetonowy most w Polsce w [[Cementownia (Wejherowo)|Cementowni Wejherowo]]. Koncepcję zbrojenia betonu uzasadnił naukowo w 1892 roku francuski [[inżynier]] [[François Hennebique|Francois Hennebique]], w 1894 powstał w oparciu o jego teorię i jego projekt pierwszy żelbetowy most w [[Viggen]] w [[Szwajcaria|Szwajcarii]], w tym samym roku wybudowano najstarszy most żelbetowy w północnej Polsce na [[Kanał Elbląski|Kanale Elbląskim]], na drodze [[Drulity]] – [[Lepno]]. Elementy sprężone jako pierwszy zastosował w 1920 roku [[Eugène Freyssinet]].
 
W Polsce pionierem zastosowania żelbetu w budownictwie był polski wynalazca oraz inżynier [[Marian Lutosławski]], który w 1902 roku w [[Warszawa|Warszawie]] założył biuro projektowo-konstrukcyjne. Jako pierwszy w kraju opracował naukowo i praktycznie zagadnienia konstrukcji żelbetowej, a także był pionierem zastosowania tych technologii w praktyce{{odn|Marian Lutosławski|1914}}. Zaprojektował stropy żelbetowe pierwszego domu zbudowanego z użyciem tej techniki przy ul. Solec w Warszawie oraz elementy konstrukcji nośnej w kościele św. Zbawiciela w [[Wilno|Wilnie]]. W latach 1908–1909 zaprojektował i zbudował dwa pierwsze żelbetowe mosty w [[Lublin]]ie{{odn|Bogdan Klukowski|1998|s=92}}{{odn|Kazimierz Dopierała|2005|s=135}}.