Hades: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej) Zaawansowana edycja mobilna
Nie podano opisu zmian
Znaczniki: Wycofane VisualEditor Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej)
Linia 25:
|wikisłownik = Hades
}}
'''Hades''' (także '''Pluton'''; [[język grecki|gr.]] {{grc|Ἅιδης}}/{{grc|ᾍδης}} ''Háidēs'', {{grc|Ἀίδης}} ''Áidēs'', {{grc|Ἀΐδης}} ''Aḯdēs'' ‘niewidzialny’, [[łacina|łac.]] ''Pluto'') – w [[mitologia grecka|mitologii greckiej]] bóg podziemnego świata zmarłych. Z czasem zaczęto również nazywać jego krainę Hadesem. Hades był bogiem świata podziemnego i zmarłych; nazywany był także '''[[Pluton (mitologia rzymska)|Plutonem]]''' (gr. {{grc|Πλούτων}} ''Ploútōn'', od wyrazu {{grc|πλοῦτος}} ''ploûtos'' – „bogactwo”) i pod tym imieniem występował w [[mitologia rzymska|mitologii rzymskiej]] ([[łacina|łac.]] ''Pluto''). Imię to nadane mu zostało ze względu na niezmierzone bogactwa świata podziemnego. Nazywano go także '''Agesandros''' ({{grc|Ἀγήσανδρος}} ''Agḗsandros'' –Kupa– „prowadzący ludzi”<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.04.0057%3Aentry%3D*%29agh%2Fsandros|tytuł=Ἀγήσανδρος|autor=Henry George Liddell, Robert Scott: ''A Greek-English Lexicon''|opublikowany=perseus.tufts.edu|język=en|data dostępu=2013-08-15}}</ref>).
 
Hades czasami jest zaliczany do grona [[Bogowie olimpijscy|bogów olimpijskich]], mimo że nie uczestniczył w biesiadach olimpijskich. Starożytni Grecy nie uważali Hadesa za siłę zła, w przeciwieństwie do późniejszej koncepcji [[szatan]]a w [[chrześcijaństwo|chrześcijaństwie]]. Niewątpliwie był to bóg surowy i budzący strach, ale przy tym bardzo sprawiedliwy. Czczony był w całej [[Grecja|Grecji]], jednak starano się to robić w trwodze i milczeniu. Zazwyczaj [[Grecy]] starali się nie wypowiadać jego [[imię|imienia]], a hołdy składano mu na kolanach (odniesienie do tego, że bóg ten żył w podziemiu), w przeciwieństwie do hołdów składanych na stojąco z wyciągniętymi rękami do [[bogowie olimpijscy|bogów olimpijskich]].
Linia 31:
[[świątynia|Świątyń]] raczej mu nie stawiano – wiadomo o jednej, wzniesionej dla niego przez [[Elida|Elejczyków]] w podzięce za obronę [[Pylos]] przed [[Herakles]]em i kilku przybytkach Plutona. Hades rzadko pojawiał się na [[ziemia|Ziemi]]. Jeżeli już tam przebywał, to zazwyczaj miał na sobie [[Hełm Hadesa|czapkę z psiej skóry]], która czyniła go niewidzialnym. Hades był dobrym [[Małżonkowie|mężem]] i [[brat]]em. Raczej nie buntował się przeciwko [[Zeus]]owi. Częste ataki i próby zdobycia [[tron]]u niebios podejmował natomiast [[Posejdon]], który nie mógł pogodzić się z tym, że to jego młodszemu bratu przypadło [[niebo]]. W [[kinematografia|kinematografii]] pokutuje jednak wizerunek Hadesa jako władcy krnąbrnego i spiskującego przeciwko Zeusowi, co jest dalekie od wyobrażeń starożytnych. Jak już wspomniano, Hades był wiernym mężem – nie miał wielu kochanek, jak to w zwyczaju mieli inni bogowie. Raz tylko zakochał się w [[Nimfy|nimfie]] [[Minte]]. Gdy [[Persefona]] dowiedziała się o tym, zazdrosna zamieniła nimfę w [[mięta|miętę]]<ref>Czasami uważa się, że Hades porwał także nimfę [[Leuke (nimfa)|Leuke]], ale po jej śmierci w Hadesie zamienił ją w [[Topola biała|topolę białą]] – to właśnie w koronę z liści tego drzewa miał był odziany [[Herakles]] wychodzący z Podziemi.</ref>.
 
Hades był synem [[Tytani|tytana]] [[Kronos]]a i tytanidy [[Reja (mitologia)|Rei]] oraz bratem [[Zeus]]a, [[Posejdon]]a, [[Demeter]], [[Hestia|Hestii]] i [[Hera|Hery]]. Uprowadził z ziemi [[Persefona|Persefonę]], córkę Demeter, która później została jego małżonką. Ze związku tego nie zrodziło się żadne [[potomstwo]]<ref>Czasami jednak za dzieci Hadesa i Persefony uważa się [[Erynie]], [[Zagreus|Zagreusa]]a i [[Melinoe]].</ref>. Jego atrybutami były [[berło]] i klucze, które symbolizowały jego władzę nad światem umarłych, ale jest też pokazywany z rogiem obfitości (który symbolizował władzę nad surowcami) i psią czapką (gr. {{grc|κυνέη}} ''kynéē''<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.04.0057%3Aentry%3Dkune%2Fh|tytuł=κυνέη|autor=Henry George Liddell, Robert Scott: ''A Greek-English Lexicon''|opublikowany=perseus.tufts.edu|język=en|data dostępu=2013-08-15}}</ref>), darem od cyklopów. Przy boku zawsze miał [[Cerber]]a – trójgłowego psa.
 
== Kraina Hadesa ==