|
żbik to małe zwierzę, podobne do [[Kot domowy|kota zwykłego]] jest to mały kot z rodziny kotowatych.{{przekierowanie|żbik}}żbik to kot.
{{przekierowanie|żbik}}
a dokładniej to dziki kot.
żbiki to małe koty z rodziny kotowatych.
ten mały zwierzak, jest urodzonym [[Zoofag|mięsożercą]].
żbik to zwierzę [[Drapieżnictwo|mięsożerne]], a nie [[Fitofag|roślinożerne]].
{{Zwierzę infobox
|nazwa zwyczajowa = Żbik europejski
|wikisłownik = żbik
}}
'''Żbik europejski'''{{r|Cichocki&inni}}, żbik{{r|pwn|msz}}, żbik szkocki{{r|Cichocki&inni}}, europejski żbik (''(łac. Felis silvestris'') –to [[Gatunek (biologia)|gatunek]] [[drapieżne|mięsożerne]]go [[Ssaki|ssaka]] z [[Rodzina (biologia)|podrodzinyrodziny]] [[Koty|kotów]] (Felinaekotowatych) w obrębie [[Rodzina (biologia)|rodziny]] [[Kotowate|kotowatych]] (Felidae), po raz pierwszy opisany przez [[Karol Linneusz|Karola Linneusza]] w 1758 roku (pod nazwą ''Felis catus''), na podstawie wyglądu [[Kot domowy|kotazwykłego domowegokota]]. Obecną nazwę nadał żbikowi w 1775 roku [[Niemcy|niemiecki]] przyrodnik [[Johann Christian Daniel von Schreber|Schreber]], który w Niemczech obserwował zwierzę w naturze.
== Taksonomia ==
* ''F. silvestris silvestris'' – '''[[żbik europejski (podgatunek)|żbik europejski]]''' – Europę na wschód do [[Karpaty|Karpat]] i rzeki [[Dniepr]] na północ od [[Morze Czarne|Morza Czarnego]], włącznie ze [[Szkocja|Szkocją]], [[Sycylia|Sycylią]] i [[Kreta|Kretą]].
* ''F. silvestris caucasica'' – '''żbik kaukaski''' – [[Kaukaz (region)|Kaukaz]] i [[Turcja|Turcję]].
zwierzę to jest podobne do zwykłego kota ([[Kot domowy|Kota domowego]]).
== Morfologia ==
== Ekologia ==
Zamieszkuje gęste [[las]]y obszarów górskich. Najlepiej czują się na skraju kompleksów leśnych. Znajdują schronienie wśród [[Drzewo|drzew]], a polują na terenach otwartych: [[łąka]]ch, śródleśnych [[polana]]ch, na [[Pole (rolnictwo)|polach]]. Rozwścieczony żbik kładzie uszy płasko po głowie, otwiera szeroko czerwoną paszczę, przeraźliwie parska, jeży sierść i wygina grzbiet w łuk, co sprawia, że olbrzymieje. Żbiki żywią się małymi [[Ssaki|ssakami]], (w tym[[Gryzonie|gryzoniami)]], [[Ptaki|ptakami]], [[Ryby|rybami]], [[Żabowate|żabami]], małymi wśród ssaków także: [[Sarna europejska|sarnami]], [[Jeleń|jelonkami]] i [[Owca domowa|jagniętami]], a czasem nawet polują na [[owady|owady które ssakami nie są]].
Ciąża trwa 65–69 dni. Samica rodzi od jednego do czterech młodych. Samice dojrzewają w wieku 10 miesięcy, a samce rok później.
== Przypisy ==
<references responsive="">
# <ref name="Schreber">{{cytuj książkę| autor = J.Ch.D. von Schreber| tytuł = Die Säugthiere in Abbildungen nach der Natur, mit Beschreibungen|url = https://www.biodiversitylibrary.org/item/135003#page/125/mode/1up| rok = 1777|wydawca = Expedition des Schreber'schen säugthier- und des Esper'schen Schmetterlingswerkes |miejsce = Erlangen |tom = 3|strony = 397|język = de}}</ref>
# <ref name="Erxleben">{{cytuj książkę| autor = J.Ch.P. Erxleben| tytuł = Systema regni animalis per classes, ordines, genera, species, varietates: cvm synonymia et historia animalivm: Classis I. Mammalia|url = https://www.biodiversitylibrary.org/page/15873315|rok = 1777|wydawca = Impensis Weygandianis|miejsce = [[Lipsk|Lipsiae]] |strony = 518|język = la}}</ref>
# <ref name="Martorelli">{{cytuj pismo |autor = G. Martorelli |tytuł = Nota zoologica sopra i gatti selvatici e le loro affinità colle razze domestiche|url = https://www.biodiversitylibrary.org/page/10283398|czasopismo = Atti della Società italiana di scienze naturali | wolumin = 35|numer = |strony = 253|rok = 1895 |język = it}}</ref>
# <ref name="Trouessart">{{cytuj książkę| autor = É.L. Trouessart| tytuł = Catalogus mammalium tam viventium quam fossilium|url =https://www.biodiversitylibrary.org/page/53423154| rok = 1904|wydawca = Friedländer|miejsce = Berolini|część = 3|tytuł części = Quinquennale supplementum anno 1904|strony = 273|język = la}}</ref>
# <ref name="Satunin">{{cytuj pismo |autor = К.А. Сатунин|tytuł = Млеконитающія Талыша i Мугани / Die säugetiere des Talysciigebietes und der Mugansteppe|url = https://www.biodiversitylibrary.org/page/58456293|czasopismo = Извѣстія Кавказскаго Музея| wolumin = 2|numer = 2|strony = [https://www.biodiversitylibrary.org/page/58456360 154], [https://www.biodiversitylibrary.org/page/58456522 316]|rok = 1906|język = ru de}}</ref>
# <ref name="Blackler">{{cytuj pismo |autor = W.G. Blackler|tytuł = On two new carnivores from Asia Minor|url = https://www.biodiversitylibrary.org/page/22129648|czasopismo = The Annals and Magazine of Natural History| wolumin = 18|oznaczenie = Eight series|wolumin=18|strony = 73|rok = 1916|język = en}}</ref>
# <ref name="Altobello">{{cytuj książkę| autor = G. Altobello| tytuł = Fauna dell’Abruzzo e del Molise. Vertebrati, Mammiferi |url = | rok = 1921|wydawca = Colitti|miejsce = Campobasso|część = 4|tytuł części = I. Carnivori (Carnivora)|strony = 55|język = it}}</ref>
# <ref name="Pocock">{{cytuj pismo |autor = R.I. Pocock|tytuł = A new race of the European wild cat (Felis silvestris)|url = |czasopismo = The Annals and Magazine of Natural History| wolumin = 10|oznaczenie = Eleventh series|wolumin=10|strony = 701|rok = 1943|doi = 10.1080/03745481.1943.9728053|język = en}}</ref>
# <ref name="iucn">{{IUCN |id = 181049859 |nazwa = Felis silvestris |autor = N. Yamaguchi, A. Kitchener, C. Driscoll, B. Nussberger|id=181049859|nazwa=Felis silvestris|iucn rok = 2018 |wersja = 2017-3 |data dostępu = 2018-04-05}}</ref>
# <ref name="Cichocki&inni">{{Cytuj książkę | autor = W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz| tytuł = Polskie nazewnictwo ssaków świata | wydawca = Muzeum i Instytut Zoologii PAN | miejsce = Warszawa | rok = 2015 | isbn = 978-83-88147-15-9| strony = | język = pl en}}</ref>
# <ref name="pwn">{{cytuj książkę| tytuł=Zwierzęta: encyklopedia ilustrowana | rok= 2005 | wydawca= Wydawnictwo Naukowe PWN | miejsce=Warszawa | strony = 157|isbn = 83-01-14344-4}}</ref>
# <ref name="msz">{{cytuj książkę |autor = K. Kowalski (red.), A. Krzanowski, H. Kubiak, B. Rzebik-Kowalska & L. Sych| wydanie = IV| tytuł = Ssaki|wydawca = Wiedza Powszechna| seria = Mały słownik zoologiczny | miejsce = Warszawa| rok = 1991| strony = 440|isbn = 83-214-0637-8}}</ref>
<ref name="rozp2016">{{cytuj stronę | url = https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20160002183 | tytuł = Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz. U. z 2016 r., poz. 2183)| data dostępu= 2017-01-16}}.</ref>
# <ref name="Burgin&inni">{{cytuj książkę| autor = C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest| tytuł = Illustrated Checklist of the Mammals of the World|url = https://www.lynxeds.com/product/illustrated-checklist-of-the-mammals-of-the-world/| rok = 2020|wydawca = Lynx Edicions|miejsce = Barcelona|część = 2|tytuł części = Eulipotyphla to Carnivora|isbn = 978-84-16728-35-0|strony = 406|język = en}}</ref>
# <ref name="Wilson&Reeder">{{cytuj stronę|autor = D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy)|url = https://www.departments.bucknell.edu/biology/resources/msw3/browse.asp?id=14000057|tytuł = Species ''Felis silvestris'' |opublikowany = Johns Hopkins University Press |praca = Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) |rok = 2005 | data dostępu = 2022-04-12}}</ref>
# <ref name="Sunquist">{{Cytuj książkę | autor = D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy)| tytuł = [[Handbook of the Mammals of the World]] | autor r = M.E. Sunquist & F.C. Sunquist| rozdział = Family Felidae (Cats)| część = 1 | tytuł części = Carnivores | wydawca = Lynx Edicions | miejsce = Barcelona | strony = 167–168| isbn = 978-84-96553-49-1 | rok = 2009 | język = en}}</ref>
# <ref name="Kitchener&inni">{{cytuj pismo |autor = A.C. Kitchener, C. Breitenmoser-Würsten, E. Eizirik, A. Gentry, L. Werdelin, LA. Wilting, N. Yamaguchi, A.V. Abramov, P. Christiansen, C. Driscoll, J.W. Duckworth, W.E. Johnson, S.J. Luo, E. Meijaard, P O’Donoghue, J. Sanderson, K. Seymour, M. Bruford, C. Groves, M. Hoffmann, K. Nowell, Z. Timmons & S. Tobe|tytuł = A revised taxonomy of the Felidae : The final report of the Cat Classification Task Force of the IUCN Cat Specialist Group|url = https://repository.si.edu/bitstream/handle/10088/32616/A_revised_Felidae_Taxonomy_CatNews.pdf?sequence=1&isAllowed=y|czasopismo = Cat News| wolumin = Special Issue|numer = 80|strony = 16–20|rok = 2017| język = en}}</ref>
# <ref name="Palmer">{{cytuj pismo| autor = T.S. Palmer| autor link = Theodore Sherman Palmer|tytuł = Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals|url = https://www.biodiversitylibrary.org/page/27792031|rok = 1904|czasopismo = North American Fauna |wolumin = 23| strony = 284|rok=1904|język = en}}</ref>
</references>
| 