II Rzeczpospolita: Różnice pomiędzy wersjami

|nazwa oryginalna = Rzeczpospolita Polska{{r|buwcd.buw.uw-image1}}

|dopełniacz nazwy = Polski

|herb = Godło II Rzeczypospolitej.png

|godło =

|flaga = Flag of Poland (1928-1980).svg

|dewiza =

|hymn audio = Ignacy dygas - mazurek dąbrowskiego.ogg

|ustrój polityczny = [[Demokracja parlamentarna|republika parlamentarna]] (1919–1926)<br />[[System semiprezydencki|semiprezydencka]] (1926–1935), [[System superprezydencki|superprezydencka]]<ref>„[[Konstytucja kwietniowa]], której przyjęcie w 1935 r. stanowiło uwieńczenie kilkuletniego procesu ewolucji ustroju II Rzeczypospolitej po [[Przewrót majowy|zamachu majowym]] [[Józef Piłsudski|Józefa Piłsudskiego]] z 1926 r., ustanawiała system rządów, który należy zakwalifikować jako hiperprezydencjalizm”. {{Cytuj pismo |autor = Krzysztof Prokop |tytuł = Uprawnienia nadzwyczajne Prezydenta Rzeczypospolitej w świetle przepisów konstytucji kwietniowej z 1935 r. |url = http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.ojs-issn-1732-9132-year-2020-volume-18-issue-2-article-427/c/427-411.pdf |czasopismo = Miscellanea Historico-Iuridica |wolumin = tom XXVIII |strony = 204 |data = 2019}}</ref><ref>„Gros państw, które konwencjonalnie wkłada się w ramy [[System prezydencki|systemu prezydenckiego]] bądź co najmniej półprezydenckiego, w rzeczywistości nie spełnia założeń ani jednego, ani drugiego systemu i w praktyce wychodzi poza skalę tzw. konstytucyjnych systemów rządów właściwych dla ustroju demokratycznego. Dla tego rodzaju państw (których sporo jest w [[Afryka|Afryce]], [[Ameryka Łacińska|Ameryce Łacińskiej]] albo na obszarach byłego [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]]) przyjęło się określenie ustrojów neoprezydenckich (określanych również mianem neoprezydencjalizmów) bądź hiperprezydenckich (hiperprezydencjalizmów), ewentualnie ustrojów superprezydenckich. Ich wspólnym mianownikiem jest daleko idąca ekspozycja stanowiska ustrojowego prezydenta (głowy państwa), co stanowi asumpt do porównywania ich z klasycznym systemem prezydenckim lub półprezydenckim, przy jednoczesnym ignorowaniu lub tylko niekonsekwentnym przestrzeganiu innych założeń właściwych dla demokratycznych rozwiązań (w tym zwłaszcza formalnej zasady podziału władz oraz materialnej zasady pluralizmu politycznego). W efekcie, systemy tego rodzaju nie spełniają cech systemów demokratycznych i dlatego nie powinno się ich w ogóle uwzględniać, jeśli mówi się o właściwym systemie prezydenckim i innych rozwiązaniach zbliżonych do niego (nawet jeśli formalnie, np. w konstytucjach, systemy te definiowane są jako np. prezydenckie, czego dowodzi casus [[Kazachstan]]u wprost określonego w konstytucji jako ustrój prezydencki)”. {{Cytuj pismo |autor = Jarosław Szymanek |tytuł = Legislatywa i egzekutywa w prezydenckich i półprezydenckich systemach rządów |url = http://orka.sejm.gov.pl/przeglad.nsf/0/E2A81C2B62C9B65EC12580FB0048B3D8/%24File/PS%202017%20nr%201%20_%20s103-136%20art5%20Jaros%C5%82aw%20Szymanek.pdf |czasopismo = Przegląd Sejmowy |wolumin = nr 1(38) |strony = 104 |data = 2017}}</ref><ref>„Jaki system rządów wprowadzała [[konstytucja kwietniowa]]? Chyba należy przyjąć, że niekiedy spotykane określanie go jako zracjonalizowany [[System parlamentarno-gabinetowy|parlamentarno-gabinetowy]] (formuła pół-prezydencka, czy prezydencko-parlamentarna), nie oddaje jednak istoty systemu opartego na omnipotencji głowy państwa. System parlamentarno-gabinetowy, nawet w postaci bardzo zmodyfikowanej poprzez silne wzmocnienie pozycji ustrojowej głowy państwa, zakłada jednak jakąś formę partnerstwa pomiędzy legislatywą a egzekutywą, a przede wszystkim nie podporządkowuje jednoznacznie jednej z nich drugiej. W przypadku konstytucji kwietniowej o jakimkolwiek partnerstwie mowy być nie może. Świadczą o tym zarówno zasady naczelne, jak i przepisy szczegółowe. W takiej sytuacji najbardziej sensownym wydaje się nazwanie systemu wprowadzonego przez konstytucję kwietniową mianem swoistego systemu prezydenckiego”.

[[Plik:Poland NYC 1939.jpg|mały|upright|[[Wystawa Światowa w Nowym Jorku w 1939 roku|Wystawa światowa]], Nowy Jork, 1939, pawilon polski]]

[[Plik:Château de Pignerolle (Eusebius).jpg|mały|Château de Pignerolle w [[Angers]] – [[eksterytorialność|eksterytorialna]] rezydencja [[Rząd Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie|władz RP na uchodźstwie]] XII 1939- VI 1940]]

 

Podstawowy akt ustrojowy stanowiła [[Konstytucja marcowa]], a następnie (od 1935) [[Konstytucja kwietniowa]]. Językiem urzędowym II Rzeczypospolitej był [[język polski]], natomiast walutą najpierw [[marka polska]], a dopiero od 1924 r. [[złoty|złoty polski]].