1,3,5-Trioksan: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
link
KamikazeBot (dyskusja | edycje)
zmiana wywolania {{związek chemiczny infobox}}, poprawa linków, drobne techniczne, + WP:SK, za pomocą AWB
Linia 9:
|Nazwa systematyczna = 1,3,5-trioksan
|Inne nazwy = trioksan
|Wzór chemiczny sumaryczny = C<sub>3</sub>H<sub>6</sub>O<sub>3</sub>
|Inne wzory =
|SMILES = [http://www.daylight.com/daycgi/depict?43314f434f434f31 C1OCOCO1]
|Masa molowa = 90.,08
|Wygląd = białe krystaliczne ciało stałe
|Numer CAS = 110-88-3
|GęstośćPubChem = 1.17
|iDrugBank stan skupienia = ciecz
|Gęstość = 1,17
|Stan skupienia w podanej G = ciecz
|G warunki niestandardowe = 65°C
|Rozpuszczalność w wodzie =
|RwW warunki niestandardowe =
|TemperaturaInne rozpuszczalniki topnienia = 60.5
|Temperatura topnienia = 60,5
|Tt warunki niestandardowe = ±1,5°
|Temperatura wrzenia = 113.,5
|Tw warunki niestandardowe = ±1,5°
|Temperatura krytyczna =
Linia 44 ⟶ 48:
|Hazard T =
|Hazard TT =
|Hazard X Xn = tak
|Hazard Xi =
|Hazard N =
|Klasyfikacja UE = '''F''' - łatwopalny<br>'''Xn''' - szkodliwy
|Palność = 2
|Zdrowie = 2
Linia 67 ⟶ 70:
|Podobne związki =
|aktywny =
|minerał =
}}
'''Trioksan''' - (nazwa systematyczna: 1,3,5-trioksan, zwany też trioksymetylenem, C<sub>3</sub>O<sub>3</sub>H<sub>6</sub>) to [[związek organiczny|organiczny]] [[związek chemiczny]], będący [[trimer|trimerem]]em [[Aldehyd mrówkowy|formaldehydu]]. Istnieje także jego [[Izomeria|izomer]] strukturalny: 1,2,4-trioksan, który występuje naturalnie w [[żywica|żywicy]] [[klon (roślina)|klonów]], jednak sam w sobie nie ma żadnego praktycznego zastosowania.
 
1,3,5-Trioksan tworzy białe, igłowe kryształy, które topią się w temp. 61-62 &deg;°C. Trioksan wrze w temp. 115 &deg;°C. Jest dobrze rozpuszczalny w [[woda|wodzie]], [[alkohole|alkoholach]] i [[aceton|acetonie]]ie i [[Etery|eterach]]. Po rozpuszczeniu w wodzie częściowo rozkłada się do [[Aldehyd mrówkowy|formaldehydu]].
 
1,3,5-Trioksan powstaje spontanicznie w wyniku trimeryzacji formaldehydu, katalizowanej dowolnym [[kwasy|kwasem]]:
 
[[ImageGrafika:Trioxane syntesis.svg|500px|center]]
 
Stężony roztwór wodny formaldehydu, gdy pozostawi się go na długo w niedomkniętej butelce ulega zazwyczaj, częściowej, spontanicznej przemianie do 1,3,5-trioksanu.
Linia 82 ⟶ 86:
* jako dodatek do kosmetyków antybakteryjnych, [[insektycyd]], środek pochłaniający przykre zapachy.
* po sprasowaniu w [[peletki]] jest stosowany jako wygodne paliwo turystyczne (tzw. suchy spirytus)
* jest [[monomer|monomerem]]em przy produkcji [[polioksymetylen|polioksymetylenu]]u (POM) - [[polimery|polimeru]] o bardzo dobrych własnościach mechanicznych.
* jako substrat w wielu syntezach organicznych o przemysłowym znaczeniu
 
== Zobacz też ==
*[[Triazyna]]
 
 
[[Kategoria:Etery]]