Państwo Machabeuszy: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
→‎Historia: grafika
m drobne redakcyjne
Linia 1:
{{Historia Starożytnegostarożytnego Izraela}}
'''Państwo Machabeuszy''' powstało w roku [[142 p.n.e.]], gdy [[Demetriusz II Nikator|Demetriusza II Nikatora]] przyznał [[Judea|Judzie]] niezależność. Uzyskanie autonomii terytorialnej było wynikiem zwycięstwa [[Żydzi|żydowskiego]] [[Powstanie Machabeuszów|powstania Machabeuszów]] (lata [[167 p.n.e.|167]]-[[160 p.n.e.]]).
 
== Historia ==
[[Grafika:Hasmonean Kingdom.svg|thumb|210px|left|Państwo Machabeuszy na przestrzeni dziejów.]]
W [[152 p.n.e.]] [[Starożytna Syria|Syria]] została zagrożona przez przymierze [[Republika Rzymska|Rzymu]] i [[Sparta|Sparty]], które było wymierzone przeciwko [[Starożytna Syria|Syrii]]. [[Seleucydzi|Seleukidzki]] władca [[Demetriusz II Nikator]] zawarł porozumienie z [[Powstanie Machabeuszy|Machabeuszami]]. W [[152 p.n.e.]] [[Żydzi]] otrzymali od [[Seleucydzi|Seleucydów]] w [[Judea|Judei]] znaczne przywileje. Demetriusz uznał [[Jonatan Machabeusz|Jonatana Machabeusza]] za swojego sojusznika i udzielił zgody na stworzenie żydowskiej armii w [[Judea|Judei]]. [[Judea]] stała się [[lenno|lennikiem]] [[Seleucydzi|Syrii]]. Jonatan Machabeusz był jednocześnie [[arcykapłan|arcykapłanem]]. Funkcje te sprawowała do roku [[37 p.n.e.]] dynastia [[Powstanie Machabeuszy|Machabeuszy]] (Hasmoneuszy):
 
* [[Jonatan Machabeusz]] - gubernator [[Judea|Judei]] i [[arcykapłan]] w latach [[152 p.n.e.]]-[[143 p.n.e.]] Stworzył on silną armię żydowską i uczynił [[Judea|Judeę]] bogatą i wpływową prowincją.
* [[Szymon Machabeusz]] - gubernator [[Judea|Judei]] w latach [[142 p.n.e.]]-[[134 p.n.e.]]. W [[140 p.n.e.]] zawarł on porozumienie z [[Republika Rzymska|Rzymem]]. [[Judea]] stała się [[lenno|lennikiem]] [[Republika Rzymska|Rzymu]], który w zamian zakazał [[Seleucydzi|Syrii]] krzywdzenia [[Żydzi|Żydów]]. Szymon Machabeusz w [[140 p.n.e.]] został wybrany [[arcykapłan|arcykapłanem]] oraz przywódcą narodu (''Nassi''). Został zamordowany przez Syryjczyków.
* [[Jan Hirkan I]] - [[etnarcha]] [[Judea|Judei]] i [[arcykapłan]] w latach [[134 p.n.e.]]-[[106 p.n.e.]] W [[129 p.n.e.]] wykorzystał osłabienie potęgi militarnej Syrii i zupełnie zrzucił z Judei supremację syryjską. Następnie rozpoczął podboje narodów ościennych. Po opanowaniu [[Galilea|Galilei]] (Galilea stała się ziemią przede wszystkim [[Żydzi|Żydów]]), zdobył [[Samaria|Samarię]]. Zniszczył wtedy świątynię wybudowaną przez [[Samarytanie|Samarytan]] na górze [[Gerizim|Gerazim]]. [[Żydzi]] podbili także [[Idumea|Idumeę]] pokonując [[Edomici|Edomitów]]. [[Jan Hyrkan I]] był mocno związany z [[Saduceusze|Saduceuszami]].
* [[Arystobul I]] - król [[Judea|Judei]] i [[arcykapłan]] w latach [[106 p.n.e.]]-[[105 p.n.e.]] Był ściśle związał się ze stronnictwem [[Saduceusze|Saduceuszy]].
* [[Aleksander Jannaj]] - król [[Judea|Judei]] i [[arcykapłan]] w latach [[105 p.n.e.]]-[[79 p.n.e.]] Za jego panowania [[Żydzi]] pogrążyli się w wojnie domowej pomiędzy [[Saduceusze|Saduceuszami]] a [[Faryzeusze|Faryzeuszami]].
* [[Aleksandra Salome]] - królowa [[Judea|Judei]]. [[Arcykapłan|Arcykapłanem]] był jej syn, [[Jan Hirkan II]].
* [[Jan Hirkan II]] - król [[Judea|Judei]] i [[arcykapłan]] w [[69 p.n.e.]] Został pokonany w wojnie domowej przez własnego brata.
* [[Arystobul II]] - król [[Judea|Judei]] w latach [[69 p.n.e.]]-[[63 p.n.e.]] [[Arcykapłan|Arcykapłanem]] był jego brat, [[Jan Hirkan II]]. W [[67 p.n.e.]] [[Jan Hirkan II]] wraz z namiestnikiem [[Idumea|Idumei]] [[Antypater|Antypaterem]] przeciwstawili się królowi. Ta wojna położyła kres niepodległości [[Judea|Judei]], gdyż w jej przebieg włączyli się [[Starożytny Rzym|Rzymianie]].
 
* [[37 p.n.e.]] koniec panowania Machabeuszów z ręki Edomity Heroda, króla Judei
 
== Zobacz też ==
* [[Historiahistoria Izraela]]
 
[[Kategoria:Powstanie machabejskie]]