Alfa1-antytrypsyna: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m trochę dodane |
m trochę informacji |
||
Linia 1:
[[Grafika:A1AT.png|thumb|right|Model α1-antytrypsyny]]
'''Alfa1-antytrypsyna''' (α<sub>1</sub>-antytrypsyna, A1AT) - [[białko]] osocza krwi będące jednym z najsilniejszych [[inhibitor|inhibitorów]] [[proteaza|proteaz]]. α1-antytrypsyna jest [[białka ostrej fazy|białkiem ostrej fazy]], glikoproteina na którą składa się 394 reszt aminokwasowych i która ma masę cząsteczkową 52 k[[Da]]. Jest ona syntetyzowana w wątrobie i przez makrofagi, a jej prawidłowe stężenie w osoczu wynosi 150-350 mg%. A1AT ma zdolność inaktywacji szeregu enzymów proteolitycznych uwalnianych w wyniku reakcji zapalnej przez [[granulocyt|granulocyty]] wielojądrzaste, ale jej najważniejsze działanie to inaktywacja [[elastaza|elastazy]] przez co ogranicza jej niszczący wpływ na tkankę łączną. Gdy stężenie A1AT spada poniżej 40% wartości prawidłowych może dochodzić do uszkodzenia tkanek.
α1-antytrypsyna jest kodowana przez gen SERPINA1 (inne popularne nazwy to ''AAT'' i 'A1AT'') zlokalizowany na długim ramieniu chromosomu 14 (14q32.1).
Opisano ponad 120 mutacji tego genu, chociaż niektóre z mutacji są nieszkodliwe, to inne mogą powodować umiarkowany lub ciężki niedobór α1-antytrypsyny we krwi i mogą prowadzić do wystąpienia objawów chorobowych. Często występująca mutacja polega na wywoływaniu zmiany aminokwasu kwasu glutaminowego na lizynę na pozycji 342 łańcuch polipeptydowego A1AT (Glu342Lys). Powoduje to powstawanie polimerów α1-antytrypsyny, które zalegają w hepatocycie (ok. 85%) nie mogąc przejść do krwioobiegu. Polimery tworzą większe kompleksy, które uszkadzają komórki wątroby. W przebiegu innych mutacji też może dochodzić do powstawania polimerów A1AT, ale wolniej i w mniejszym stopniu.
Na podstawie zachowania w elektroforezie dokonano klasyfikacji różnych alleli genu za pomocą systemu Pi ([[ang.]] ''protease inhibitor''). Prawidłowy gen oznaczono literą ''M'' ze względu na migrację w środku pola (ang. ''middle'' - środek), warianty które migrują szybciej oznacza się literami ''A'' do ''L'', a migrujące wolniej literami ''N'' do ''Z''.
Genotyp prawidłowy oznacza się jako PiMM lub PiM, heterozygotyczne warianty allela Z oznacza się jako PiMZ, a homozygotyczne PiZZ.
'''Fenotypy:'''
Linia 12 ⟶ 18:
'''Niedobór:'''
*charakterystyczne obniżenie frakcji [[alfa1-globuliny|α<sub>1</sub>-globulin]]
*przedłużoną [[żółtaczka noworodków|żółtaczkę noworodków]]
*rozwój [[rozedma płuc|rozedmy płuc]] i rozstrzeni oskrzeli
*[[zapalenie tkanki tłuszczowej]]
Niski poziom A1AT występuje także w [[enteropatia wysiękowa|zespołach utraty białek]] i w [[zespół niewydolności oddechowej noworodków|zespole niewydolności oddechowej noworodków]].
Linia 22 ⟶ 30:
{{Medycyna stub}}
{{hmed}}
[[Kategoria:Białka]]
[[Kategoria:Diagnostyka medyczna]]
| |||