Filozofia polityczna: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian |
Nie podano opisu zmian |
||
Linia 1:
'''Filozofia polityczna''', '''filozofia państwa''', '''filozofia polityki''' - dział filozofii praktycznej stanowiący krytyczną refleksję nad życiem politycznym i państwem: zwłaszcza istotą [[polityka|polityki]], naturą, pochodzeniem i prawomocnością [[władza|władzy]], pochodzeniem, zmiennością i wartością moralną [[ustrój (polityka)|ustrojów państwowych]]. Jako refleksja krytyczna filozofia polityczna analizuje podstawowe pojęcia związane z życiem politycznym, takie jak [[pokój]], [[wolność]], [[sprawiedliwość]] czy [[postęp]]. Jako refleksja twórcza zmierza do oceny życia politycznego i budowy postulatów ustrojowych: dlatego też niejednokrotnie miała znaczny wpływ na historyczny rozwój życia politycznego i społecznego.
Za dział filozofii politycznej uznaje się zazwyczaj [[filozofia prawa|filozofię prawa]], chociaż jest ona uprawiana w dużej mierze samodzielnie i w ścisłym związku z naukami prawnymi. Czasem ujmuje się filozofię polityczną i filozofię prawa w jeden blok zgadnień, '''filozofię państwa i prawa'''.
Dyscypliną zbliżoną do filozofii politycznej jest [[politologia]]. Politologia jest nauką humanuistyczną, która wyodrębniła się z filozofii politycznej podobnie jak większość innych nauk wyodrębniło się z odpowiednich dyscyplin filozoficznych. Do czasu wyodrębnienia się politologii z filozofii politycznej problematyka filozoficzna i niewykrystalizowana jeszcze problematyka politologiczna traktowane były łącznie, jako gałąź filozofii praktycznej nazywana zgodnie z terminologią Arystotelesa "polityką". Oczywiście politykę w tym znaczeniu odróżnić należy od samego życia politycznego i działalności politycznej, które Grecy nazywali ''techne politike''. Podział dawnej polityki rozumianej jako gałąź filozofii praktycznej na filozofię polityczną i politologię nastąpił dopiero w XX wieku: filozofia polityczna zajmuje się odtąd zagadnieniami najbardziej ogólnymi, często ponadhistorycznymi, ''in abstracto'' od konkretnego zycia politycznego, często ujmując politykę w perspoektywie aksjologicznej. teleologicznej i moralnej. Odpowiada na pytnia o sens, cel i genezę władzy i państwa, obowiązki i prawa obywatela, sprawiedliwość i wartość poszczególnych ustrojów. Politologia natomiast przede wszystkim opisuje, klasyfikuje i analizuje te fakty życia politycznego, które rzeczywiście zaszły, przeważnie porzucając aksjologiczną perspektywę i nie dochodząc ich istoty i sensu.
Dyscyplinami historycznymi pokrewnymi i politologii, i filozofii politycznej są historia myśli politycznej i [[historia idei politycznych]]. Ze względu na wspólną aż do XX wieku historię filozofii politycznej i politologii oraz nawet współcześnie stałe przenikanie się obu dziedzin stanowią one historiografię obu tych dyscyplin łącznie.
Charakterystyczną cechą filozofii politycznej jest to, że w odróżnieniu od wielu innych dziedzin filozofii pozostaje ona w ścisłym związku z działalnością niefilozoficzną. Granice między ogromnym piśmiennictwem traktującym politycznym o charakterze publicystycznym, eseistycznym czy popularyzującym są bardzo nieostre. Niejednokrotnie odpowiedź na to, czy dany tekst mówiący o politycye przynależy do filozofii politycznej jest niemożliwa, często też wypowiedzi filozofów politycznych o charakterze popularyzującym lub eseistycznym mają równie duże znaczenie, co prace systematyczne.
Do najwybitniejszych reprezentantów filozofii politycznej filozofii zachodniej należą [[Platon]] (''Państwo'', ''Prawa''), [[Arystoteles]] (''Polityka''), [[Cyceron]] (''Republika''), [[Augustyn z Hippony|św. Augustyn]] (''Państwo Boże''), [[Tomasz z Akwinu|św. Tomasz z Akwinu]], [[Niccolò Machiavelli]], [[Tomasz Morus|św. Tomasz Morus]], [[Erazm z Rotterdamu]], [[Thomas Hobbes|Thomas Hobbes]], [[John Locke]], [[Jean Jacques Rousseau]], [[Immanuel Kant]], [[Johann Gottlieb Fichte]], [[Georg Wilhelm Friedrich Hegel]], [[Karol Marks]], a spośród filozofów współeczesnych [[Max Horkheimer]], [[Jürgen Habermas]], [[Giovanni Gentile]], [[Hannah Arendt]], [[Carl Schmitt]], [[Robert Nozick]], [[John Rawls]].
| |||