Sobiesław I czeski: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
nie wiadomo skąd tak dokładna data urodzenia - w Dworzaczku i SSS jej nie ma
Bonio (dyskusja | edycje)
rozbudowa hasła
Linia 16:
| dzieci = Władysław<br>Maria<br>[[Sobiesław II Przemyślida|Sobiesław II]]<br>[[Oldrzych (syn Sobiesława I)|Oldrzych]]<br>Wacław
}}
'''Sobiesław I''' (ur. [[1086]]-[[1087]]; zm. [[14 lutego]] [[1140]] zapewne w [[Hradec Králové|Hradcu Královym]]) – książę [[Czechy|Czech]] z dynastii [[Przemyślidzi|Przemyślidów]] od [[1216 kwietnia]] [[1125]] do swojej śmierci.
 
Sobiesław był najmłodszym synem [[Wratysław II Przemyślida|Wratysława II]] i jego trzeciej żony [[Świętosława Swatawa|Świętosławy Swatawy]]. Na temat jego młodości nie zachowały się informacje. W [[1107]] po przejęciu władzy przez [[Świętopełk Przemyślida|Świętopełka]] udał się wraz z obalonym księciem [[Borzywoj II|Borzywojem II]] na emigrację do [[Polska|Polski]]. Dwa lata później, po śmierci Świętopełka poparł Borzywoja II i przyprowadził mu na pomoc polskie wojska dowodzone przez [[Bolesław III Krzywousty|Bolesława Krzywoustego]]. Borzywoj jednak odesłał Polaków do domu. Wkrótce król niemiecki [[Henryk V Salicki|Henryk V]] wezwał do siebie Borzywoja II i rywalizującego z nim [[Władysław I Przemyślida|Władysława I]], by rozstrzygnąć ich spór. Książęta przybyli do Rokycan koło Starego Pilzna. Tam władca Niemiec uwięził Borzywoja umożliwiając Władysławowi I objęcie władzy. Sobiesław wrócił do Polski. We wrześniu [[1110]] Bolesław Krzywousty najechał na Czechy. W wyprawie wziął udział Sobiesław. W wyniku tej wyprawy Władysław I wydzielił bratu w [[1111]] [[Žatec]] jako dzielnicę.
Sobiesław był najmłodszym synem [[Wratysław II Przemyślida|Wratysława II]] i jego trzeciej żony [[Świętosława Swatawa|Świętosławy Swatawy]].
 
[[18 czerwca]] [[1113]] Sobiesław I polecił zamordować palatyna Vacka, który doradzał Władysławowi I by uwięził brata. Sobiesław uciekł do Polski tracąc dzielnicę. W [[1114]] wraz z polskim wojskiem najechał na [[Kłodzko]]. Dzięki pośrednictwu Krzywoustego w marcu [[1115]] pojednał się z bratem otrzymując od niego [[Hradec Králové]]. Jeszcze w tym samym miesiącu Władysław I wymienił je na księstwo brneńskie. Ok. [[1120]] Sobiesław poślubił [[Adelajda węgierska (zm. 1140)|Adelajdę]], córkę węgierskiego księcia Almosa. W [[1123]] Władysław I pozbawił go księstwa brneńskiego, które przekazał [[Otto II Czarny|Ottonowi II Czarnemu]], który miał zostać jego następcą.
Na temat jego młodości nie zachowały się informacje.
W polityce zagranicznej był wiernym sojusznikiem [[Święte Cesarstwo Rzymskie Narodu Niemieckiego|cesarza niemieckiego]] Lotara III.
 
W [[1125]] pod wpływem matki [[Świętosława Swatawa|Świętosławy Swatawy]] i biskupa [[Otto z Bambergu|Ottona z Bambergu]] umierający Władysław I pojednał się z Sobiesławem co umożliwiło temu drugiemu objęcie władzy. W tej sytuacji Otto II Czarny zbiegł do Niemiec i zwrócił się o pomoc do króla [[Lotar III|Lotara III]]. Wojska niemieckie wkroczyły do Czech. Doszło do [[Bitwa pod Chlumcem|bitwy pod Chlumcem]], w której zwyciężył Sobiesław I, a Otto II Czarny poległ. Sobiesław po bitwie zawarł porozumienie z pokonanym władcą Niemiec i od tej pory był jego sojusznikiem.
W latach 1132-1134 Sobiesław dokonał serii niszczycielskich najazdów na [[Śląsk]].
 
W [[1130]] książę odkrył spisek na swoje życie zawiązany przez biskupa praskiego Menharta (przebywał wówczas w Ziemi Świętej) i księcia Brzetysława (syna Brzetysława II). Większość spiskowców została po procesie stracona, książę Brzetysław został oślepiony. Sobiesław usiłował także bezskutecznie usunąć z urzędu biskupa Menharta.
[[30 maja]] [[1137]] zawarł z [[Bolesław III Krzywousty|Krzywoustym]] [[pokój kłodzki|porozumienie]], kończące polsko-czeską wojnę o [[Śląsk]]. Śląsk pozostał przy Polsce, [[ziemia kłodzka]], [[Śląsk Opawski]] i Karniowski przy Czechach.
 
W [[1132]] Sobiesław I znalazł się w konflikcie z Bolesławem Krzywoustym. Czeski książę popierał króla węgierskiego [[Bela II Ślepy|Belę II Ślepego]]. Jego rywala Borysa wspierał Krzywousty. W latach 1132-1134 Sobiesław dokonał serii niszczycielskich najazdów na [[Śląsk]].
W kwietniu [[1138]] uczestniczył w zjeździe w [[Bamberg]]u, który zwołał nowy król niemiecki [[Konrad III (król Niemiec)|Konrad III]].
 
[[30 maja]] [[1137]] zawarł z [[Bolesław III Krzywousty|Krzywoustym]] [[pokój kłodzki|porozumienie]], kończące polsko-czeską wojnę o [[Śląsk]]. Śląsk pozostał przy Polsce, [[ziemia kłodzka]], [[Śląsk Opawski]] i Karniowski przy Czechach.
Około [[1123]] roku poślubił [[Adelajda węgierska (zm. 1140)|Adelajdę]], córkę węgierskiego księcia Almosa. Z tego małżeństwa pochodzili:
W lutym [[1137]] ustanowił swojego nieletniego syna [[Władysław (syn Sobiesława I)|Władysława]] księciem ołomunieckim. Planował mu przekazać władzę w Czechach po swojej śmierci. W [[1138]] poparł nowego władcę Niemiec [[Konrad III (król Niemiec)|Konrada III]].
 
OkołoSobiesław [[1123]]ożenił rokusię poślubiłz [[Adelajda węgierska (zm. 1140)|AdelajdęAdelajdą]], córkęcórką węgierskiego księcia Almosa. Z tego małżeństwa pochodzili:
* [[Władysław (syn Sobiesława I)|Władysław]], książę na Ołomuńcu
* [[Maria Przemyślidka|Maria]], od [[1138]] żona Leopolda IV, margrabiego Austrii,
Linia 36 ⟶ 38:
* [[Wacław II (książę czeski)|Wacław II]], ur. [[1137]], zm. po [[1192]], książę brneński, ołomuniecki i czeski
 
== Bibliografia ==
* [[Vratislav Vaníček|Vaníček V.]], ''Soběslav I. Přemyslovci v kontextu evropských dějin 1092-1140'', Praha-Litomyšl 2007.
* [[Włodzimierz Dworzaczek|Dworzaczek W.]], ''Genealogia'', Warszawa 1959, tabl. 81.
 
== Zobacz też ==
*[[władcy Czech]]
 
{{Władca-Czechy|poprzednik=[[Władysław I Przemyślida|Władysław I]]|następca=[[Władysław II Przemyślida|Władysław II]]|lata=[[1125]]-[[1140]]|urząd=Książę Czech|}}