Splot (tkactwo): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m Splot (tkactwo) przeniesiono do Splot tkacki: poprawna nazwa |
m WP:SK |
||
Linia 1:
{{Spis treści}}
'''Splot tkacki''' – sposób wzajemnego przeplatania się układów nitek [[osnowa|osnowy]] i [[wątek tkacki|wątku]] w procesie tworzenia [[tkanina|tkaniny]].
== Opis ==
W opisie splotu tkackiego występują następujące pojęcia:
Linia 10:
'''Pokrycie wątkowe''' – miejsce w tkaninie, w którym nitka wątku znajduje się nad nitką osnowy. Na rysunku, pozycja "b)".
== Projekt tkaniny ==
=== Splot tkacki ===
Splot tkacki jest podstawą rysunku dyspozycyjnego, który zawiera rysunek wzoru tkaniny wraz z przekrojami, sposób przewlekania osnowy przez nicielnice ([[mechanizm przesmykowy|bardo]]) i przez [[mechanizm bidłowy|płochę]] oraz plan sterowania nicielnicami.
[[
=== Rysunek dyspozycyjny ===
Rysunek dyspozycyjny wykonuje się na specjalnym papierze kratkowym – kratkówce. Do zamalowywania pól pokryć osnowowych używa się koloru czarnego w obrębie raportu. Powtórzenia raportu zamalowuje się kolorem czerwonym (cynober), lub w rysunku jednobarwnym kreskuje się pod kątem 45°. Rysunek splotu zawsze rozpoczyna się od pokrycia osnowowego. Na rysunku splotu kolejne nitki osnowy numerowane są od lewej do prawej, a kolejne nitki wątku od dołu do góry. Natomiast kolejne nicielnice numerowane są od góry do doły. Obecnie projektowanie tkanin jest wspomagane komputerowo.
Linia 20:
Elementy rysunku:
* A – raport splotu
* B – sposób przewlekania osnowy do płochy
* C – sposób przewlekania osnowy do nicielnic
* D – plan sterowania nicielnicami
* E – alternatywny sposób przewlekania do nicielnic
* F – alternatywny plan sterowania nicielnicami
* G – przekrój tkaniny wzdłuż osnowy
* H – przekrój tkaniny wzdłuż wątku
* a) – ilustracja pokrycia osnowowego i sposób jego przedstawiania na rysunku splotu
* b) – ilustracja pokrycia wątkowego i sposób jego przedstawiania na rysunku splotu
== Podział splotów tkackich ==
'''Splot tkacki''' z przewagą pokryć osnowowych nazywa się ''osnowowym'', a splot z przewagą pokryć wątkowych, ''wątkowym'', natomiast splot, w którym istnieje równowaga pokryć wątkowych i osnowowych, nazywa się ''dwustronnym''. Sploty dzielą się na:
=== Zasadnicze ===
# [[Splot płócienny]] – jest splotem dwustronnym, ponieważ istnieje w nim równowaga pokryć osnowowych i wątkowych (<math> \begin{matrix} \frac{1 \quad}{\quad 1} \end{matrix}</math>). Wygląd tkaniny po obu stronach jest identyczny.
# [[Splot skośny]] "S" lub "Z" (np. czteronitkowy ''R=4'') – może występować jako:
#* wątkowy (<math> \begin{matrix} \frac{1 \quad}{\quad 3} \end{matrix}</math>)
#* osnowowy (<math> \begin{matrix} \frac{3 \quad}{\quad 1} \end{matrix}</math>) lub
#* dwustronny (<math> \begin{matrix} \frac{2 \quad}{\quad 2} \end{matrix}</math>).
# [[Splot atłasowy]] – może występować jako osnowowy (atłas) lub wątkowy (satyna). W niektórych opracowaniach rozdziela się te dwie odmiany splotu atłasowego i odmianę wątkową nazywa się splotem satynowym. Prawidłowe zaprojektowanie splotu atłasowego jest dość skomplikowane.
=== Pochodne zasadniczych ===
[[
# [[Splot rypsowy|Sploty rypsowe]] – pochodne splotu płóciennego
#* poprzeczny
#* podłużny
#* skośny "S" lub "Z"
# [[Splot panamowy|Sploty panamowe]] – pochodne splotu płóciennego
#* regularny
#* nieregularny
# Sploty skośne – pochodne splotu skośnego zasadniczego
#* łamany (jodełka)
#* stromorządkowy
#* wielorządkowy
#* wzmocniony
#* krzyżykowy
# Sploty atłasowe – pochodne splotu atłasowego zasadniczego
#* nieregularny
#* wzmocniony
#* cieniowany
#* wieloskokowy
Różne kombinacje splotów dają możliwość uzyskania różnorodnych wzorów z żakardowymi włącznie.
| |||