Mora (lingwistyka): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
MastiBot (dyskusja | edycje)
m robot poprawia: pt:Mora (linguística); zmiany kosmetyczne
Linia 1:
'''Mora''' ([[łacina|łac.]]) - jest jednostką [[iloczas|iloczasu]]u używaną w [[fonologia|fonologii]], określającą "wagę" [[sylaba|sylaby]] (która decyduje o synchronizacji czasowej i akcentowaniu) w niektórych językach. Podobnie jak wiele innych pojęć [[Językoznawstwo|lingwistycznych]], dokładna definicja ''mory'' jest dyskusyjna. Pojęcie to (oznaczające dosłownie "odstęp czasu") pochodzi z [[łacina|łaciny]], gdzie było używane jako odpowiednik [[greka|greckiego]] słowa {{grc|χρόνος}} ''chronos'' (czas) w kontekście [[Metrum (poetyka)|metrycznym]]. Obiektywnie ''mora'' zbliżona jest czasem trwania do nuty zwanej ósemką.
 
O sylabie zawierającej jedną morę mówi się '''jednomorowa''', o zawierającej dwie - '''dwumorowa'''.
Linia 5:
Ogólnie, mory formowane są w następujący sposób:
# Początek sylaby (pierwsze [[spółgłoska|spółgłoski]] sylaby) nie reprezentują mory.
# [[Jądro sylaby]] reprezentuje jedną morę w przypadku krótkiej [[samogłoska|samogłoski]], lub dwie mory w przypadku długiej samogłoski lub [[dyftong|dyftongu]]u. Spółgłoski służące jako jądro sylaby także reprezentują jedną morę jeśli są krótkie lub dwie gdy są długie. ([[język słowacki]] jest przykładem języka który ma zarówno długie jak i krótkie jądra spółgłoskowe.)
# W niektórych językach (na przykład w [[język japoński|języku japońskim]]) [[koda sylaby]] (spółgłoski następujące po jądrze) reprezentuje jedną morę, a w innych (jak np. [[język irlandzki|irlandzkim]]) nie. W [[język angielski|języku angielskim]] jest oczywiste że koda sylaby akcentowanej stanowi morę (stąd słowo ''cat'' składa się z dwóch mor), ale nie jest oczywiste czy kody sylab nieakcentowanych też ją stanowią (druga sylaba słowa ''rabbit'' mogłaby być jedną morą).
# W niektórych językach sylaba z długą samogłoską lub dyftongiem w jądrze i jedną lub więcej spółgłosek w kodzie określana jest jako '''trójmorowa''' (patrz: [[pluti]]).
Linia 26:
[[hu:Mora (nyelvészet)]]
[[ja:モーラ]]
[[pt:Mora (lingüísticalinguística)]]
[[ru:Мора]]
[[sv:Mora (språkvetenskap)]]