Poliploidalność: Różnice pomiędzy wersjami

'''Poliploidalność''' - występuje, gdy dany organizm ma więcej niż dwa kompletne zestawy [[chromosom|chromosomów]]ów. Organizm taki nazywa się '''poliploidalnym''', '''[[poliploid]]em''' lub '''polieuploidem'''. Takie zwiększenie ilości zestawów chromosomów dzieje się w trakcie tworzenia gamet, gdy po podziale chromosomów nie nastąpi podział komórki.

[[ImagePlik:Wheat P1210892.jpg|thumb|300px|Heksaploid ''Triticum aestivum'', pszenica wykorzystywana do produkcji chleba]]

Dla zwierząt poliploidyzacja ma zwykle skutki [[letalność|letalne]] (śmiertelne) lub jest powodem występowania poważnych zaburzeń. Istniejące nieliczne gatunki poliploidalne są [[hermafrodytyzm|hermafrodytami]] (np. niektóre [[dżdżownice]] i [[płazińce]]) lub są [[partenogeneza|partenogenetyczne]] (niektóre [[chrząszcze]], [[ćmy]], [[skorupiaki]], [[ryby]] i [[salamandry]]). Zwierzęta partenogenetyczne zwykle podwajają swoją liczbę chromosomów poprzez [[endomitoza|endomitozę]] ([[replikacja]] bez podziału tuż przez [[mejoza|mejozą]]). [[Rośliny]] są bardziej tolerancyjne jeśli chodzi o liczbę chromosomów, ażi jest ona bardzo powszechna wśród nich. Wg różnych szacunków od 35%<ref name=ewolucja>{{cytuj książkę|imię=Douglas J. |nazwisko=Futuyma |tytuł=Ewolucja |edycja= |miejsce=Warszawa |rok=2008 |wydawca=Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego |isbn =83-235-0577-8}}</ref> do 47%<ref>{{cytuj pismo |nazwisko =Stebbins |imię =G.L. |nazwisko2=Ayala |imię2= F.J. |autor link = |tytuł =The evolution of Darwinism |czasopismo =Scientific American |numer = |wydanie = 253(1) |strony =54—64 |data =1985 |wydawca = |miejsce = |issn = |doi = }}</ref> wszystkich [[rośliny kwiatowe|roślin kwiatowych]] toma poliploidyliczbę (Stebbinschromosomów ibędącą Ayalawielokrotnością 1985)najniższej liczby występującej w danym rodzaju. Ok. 75% [[rośliny naczyniowe|roślin naczyniowych]] odziedziczyło najprawdopodobniej zwielkrotnione zestawy chromosomów od dawnego, wepoliploidalnego przodka<ref name=ewolucja/>. We florze środkowej Europy mniej więcej połowa roślin jest naturalnymi lub wytworzonymi przez człowieka poliploidami (można tego dokonać np. poprzez zastosowanie [[kolchicyna|kolchicyny]], która niszczy [[wrzeciono kariokinetyczne]] uniemożliwiając podział komórki). Jako przykłady można podać [[pszenżyto]], ziemniaki, roślinywiele ozdobneroślin ozdobnych i traw, drzewa owocowe, trawy łąkowe i inne. Odznaczają się one większymi rozmiarami, większą żywotnością i odpornością (dają więc także większe plony).

Poliploidy bardzo często powiększają komórki (zwłaszcza u roślin, co prowadzi do [[gigantyzm|gigantyzmu]]u, u zwierząt zwykle się go nie obserwuje, co jest prawdopodobnie zasługą sprawniejszych mechanizmów regulacji rozwoju - większe komórki są rekompensowane ich mniejszą liczbą). Poliploidy dojrzewają wolniej w porównaniu z osobnikami diploidalnymi. Poliploidalność często jest wykorzystywana dla zwiększania atrakcyjności produktów (np. większe komórki poprawiają strukturę owoców i warzyw takich jak truskawki, jabłka czy ziemniaki). Sterylność triploidów jest przydatna przy produkcji owoców beznasiennych (np. beznasienne ogórki są mniej gorzkie). Poliploidyzacja prowadzi do stabilizacji genomów (może eliminować skrajne genotypy).