Chữ nôm: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m robot dodaje: wuu:喃字; zmiany kosmetyczne |
|||
Linia 3:
W sinowietnamskim Chữ nôm chińskie [[ideogram]]y i [[piktogram]]y zachowały na ogół swoje znaczenie, zyskały natomiast wietnamską [[lekcja (językoznawstwo)|lekcję]]. Na ich bazie Wietnamczycy stworzyli nowe [[piktofonogram|znaki piktofonetyczne]], złożone z elementów semantycznych oraz fonetycznych bazujących na wymowie ([[lekcja (językoznawstwo)|lekcji]]) wietnamskiej. To właśnie te znaki, dla Chińczyków na ogół niezrozumiałe, przesądzają o odrębności Chữ nôm od pisma chińskiego.
Podobnie jak pismo chińskie w początkowym etapie rozwoju, chữ nôm miało wiele wariantów zapisu tego samego znaku. O ile jednak pismo chińskie zostało ustandaryzowane poczynając od [[pismo małopieczęciowe|pisma małopieczęciowego]], o tyle w chữ nôm nigdy nie przyjęto jednego standardu zapisu. Wielu słowom przypisane jest kilka wariantów znaku. Utrudniało to opanowanie tego pisma i przyczyniło się do przejścia na alfabet łaciński.
== Historia ==
Początki Chữ nôm okresu I w. p.n.e. do X w. n.e., kiedy północny Wietnam znalazł się pod władzą Chin. Wietnamskie elity uległy wówczas [[sinizacja|sinizacji]] i przyswoiły sobie chińskie pismo oraz kulturę. U schyłku tego okresu w północnym Wietnamie pojawiły się tendencje niepodległościowe, które doprowadziły w X wieku do powstania rodzimej wersji chińskiego pisma nazywanej wówczas Quốc âm (國音, dosł. ''wymowa narodowa''). Znak z puli Quốc âm pojawił się w [[939]] roku w nazwie pierwszego niepodległego państwa na północy – [[Đại Cồ Việt]] (大瞿越, chodzi o środkowy znak 瞿).
Po zdobyciu niepodległości wietnamscy uczeni energicznie zabrali się do rozwoju Chữ nôm i zaczęli tworzyć kolejne [[piktofonogram
Chữ nôm długo musiało współzawodniczyć z czysto chińskim zapisem i zaczęło dominować dopiero w XVIII wieku, m.in. zw czasów cesarzy [[Tây Sơn]] (西山) w latach (1788–1802), kiedy cała korespondencja urzędowa była nim zapisywana. W okresie tym Pismem Południowym posługiwali się pisarze i poeci, tj. m.in. [[Nguyễn Du]] (阮攸) oraz [[Hồ Xuân Hương]] (胡春香).
Linia 20:
{{Pismo chińskie}}
▲[[kategoria:Kultura Wietnamu]]
▲[[kategoria:Pismo chińskie]]
[[de:Chữ nôm]]
Linia 37 ⟶ 36:
[[th:อักษรจื๋อโนม]]
[[vi:Chữ Nôm]]
[[wuu:喃字]]
[[zh:喃字]]
|