Zalążek: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
klasyfikacja zalążków
Kenraiz (dyskusja | edycje)
drobne redakcyjne
Linia 1:
{{disambigR|żeńskiego organu rozmnażania u roślin nasiennych|[[Wikipedia:Zal%C4%85%C5%BCek_artyku%C5%82uZalążek artykułu|zalążek artykułu]]}}
'''Zalążek''' - żeński organ [[rozmnażanie|rozmnażania]] charakterystyczny dla [[rośliny nasienne|roślin nasiennych]], w którym rozwija się [[gametofit]] żeński w postaci [[woreczek zalążkowy|woreczka zalążkowego]]. Powstaje ze szczególnej [[tkanka twórcza|tkanki twórczej]], która tworzytworzącej [[łożysko (botanika)|łożysko]] (''placenta''). Jest on zazwyczaj kształtu owalnego. Do wspomnianego łożyska przymocowuje się za pomocą sznureczka (''funiculus''), przez który wnikają do niego [[wiązka przewodząca|wiązki przewodzące]]. W zwykle owalnym zalążku rozróżnia się: [[osłonka zalążka|osłonkę]] (''integumenta''), [[ośrodek zalążka|ośrodek]] (''nucellus'') i [[woreczek zalążkowy]]. Z zalążka po [[zapylenie|zapyleniu]] i [[zapłodnienie|zapłodnieniu]] powstaje [[nasiono]].
 
=== Lokalizacja ===
U [[nagonasienne|nagonasiennych]] (nagozalążkowych)zalążek powstaje na wzgórku merystematycznym w kącie łuski nasiennej lub na brzegu [[megasporofil|megasporofilu]]u (u [[Sagowcowe|sagowców]]).
 
U [[okrytonasienne|okrytozalążkowychokrytonasiennych]] powstaje na wewnętrznej stronie [[Owocolistkiowocolistek|owocolistków]] (''carpellae'') tworzących [[słupek]] (''pistillum'') czyli w [[zalążnia|zalążni]]. Liczba zalążków w zalążni może być różna i jest charakterystyczna dla danego gatunku [[rośliny]]. Przykładowo u [[pszenica|pszenicy]] jest jeden zalążek, u [[Fasola|fasoli]] kilka lub kilkanaście, a u [[mak lekarski|maku lekarskiego]] kilkaset.
 
W obrębie owocolistka zalążki mogą być umieszczone w różny sposób:
Linia 16 ⟶ 17:
** kolumnowo
 
=== Typy budowy ===
Wyróżnia się kilka typów zalążków:
* zalążek ortotropowy (wyprostowany) – mikropyleokienko (okienko''mikropyle'') na tej samej osi co chalazaosadka (osadka''chalaza'') i funikulussznureczek (sznureczek''funikulus''); ten układ, najprostszy i wymagający najmniej zmian kierunku wzrostu podczas rozwoju zalążka, występuje rzadko (u ok. 1/520% opisanych rodzin, np. u [[rdestowate|rdestowatych]] i [[pokrzywowate|pokrzywowatych]]);
* zalążek anatropowy (odwrócony) - rozwijający się [[zalążek]] wskutek nierównomiernego [[Wzrost (biologia)|wzrostu]] sznureczka rozwijający się zalążek zagina się o 180º i zwraca się wierzchołkiem mikropylarnym do [[Łożysko (anatomia)|łożyska]], a sznureczek zrasta się z zewnętrzną osłonką. Ten typ zalążków jest najczęstszy (głównie w grupie[[klad]]zie ''[[Sympetalaeasterids]], dawniej ''Sympetalae''). Sznureczek niektórych gatunków rośnie tak intensywnie, że obraca zalążek dwa razy, tj. o 360º lub więcej (np. u [[Kaktusowate|kaktusowatych]]);
* zalążek kampylotropowy (zgięty) - typ pośredni między zalążkiem ortotropowym a anatropowym (np. w rodzinie [[bobowate|bobowatych]]);
* zalążek amfitropowy - podobny do kamylotropowego, ale zgięcie jest tu silniejsze, dotyczy nie tylko osłonek zalążka, ale także woreczka zalążkowego;
* zalążek hemitropowy (hemianatropowy - poprzeczny) (np. u [[jaskier|jaskrów]]).
 
Pomiędzy wyżej wymienionymi formami wyróżnia siesię niekiedy formy pośrednie.
 
Pomiędzy wyżej wymienionymi formami wyróżnia sie niekiedy formy pośrednie.
 
Z zalążka po [[zapylenie|zapyleniu]] i [[zapłodnienie|zapłodnieniu]] powstaje [[nasienie (botanika)|nasienie]] .
 
=== Bibliografia ===