Sipajowie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
Nie podano opisu zmian
Linia 2:
'''Sipajowie''' - od XVIII wieku anglo-indyskie określenie żołnierzy pochodzenia hinduskiego w służbie państw europejskich, szkolonych i dowodzonych przez Europejczyków. Samo słowo "sipaj" (ang. ''sepoy'') wywodzi się z perskiego słowa ''sipahi'', oznaczającego żołnierza konnego.
 
Choć termin "sipaj" jest XVIII-wieczny, żołnierze pochodzenia azjatyckiego służyli już w armii portugalskiej - zwano ich wtedy [[laskarinowie|laskarinami]] (następnie termin ten zmienił znaczenie). Piewsze oddziały sipajów zorganizował w 1744 Francuz [[Joseph FrançopsFrançois Dupleix]], kierownik faktorii w Pndicherry. Cztery lata później własne oddziały sipajów zorganizowali Anglicy. Rrozwijały się one bardzo szybko i wkrótce stały się podstawą armii brytyjskiej w walce o podbój Indii. Początkowo organizowane były głównie na południu subkontynentu, a w ich skład wchodzili głównie [[maplillowie]]; w drugiej połowie XVIII w. armia bengalska składała się głównie z [[braminowie|braminów]] i [[Radźputowie|Radźputów]].
 
W XVIII wieku Hindusom powierzno niższe stanowiska oficerskie, tzw. [[subadarowie|subadarów]], tj. dowódzców kompanii. W XIX w. zamknięto Hindusom możliwości awansu, nawet Anglo-Indusi nie mogli obejmować wyższych stanowisk oficerkich. Brak możliwości awansu i słaby kontakt oficerów z podwładnymi oraz ich niesprawidliwe traktowanie stanowiły jedną z głównych przyczyn niezadowolenia wśród żołnierzy. Brytyjczycy nie respektowali kultury i religii sipajów, tak muzułmanów, jak i hinduistów - perspektywa wyobcowania z [[dźati]] i nieczystości rytualnej stawała się przyczyną buntów. Żołnierze, którzy wysyłani byli poza Indie, za morze lub do Afganistanu, tracili swoją kastę. Istotna była także kwestia tłuszczu do smarowania nabojów: przy narastającym niezadowoleniu żołnierzy plotki, że jest to tłuszcz wieprzowy lub wołowy stały się w 1856 jedną z przyczyn wybuchu w 1857 wielkiego powstania na północy Indii. Nazywane jest ono często [[powstanie sipajów|powstaniem sipajów]], gdyż żołnierze hinduscy odgrywali w nim bardzo znaczącą rolę: wzięło w nim udział ok. 70 tysięcy żołnierzy hinduskich. Znaczna część pozostała jednak w czasie powstania lojalna wobec Brytyjczyków.