Działalność naukowa: Różnice pomiędzy wersjami

 

== Praca naukowa jako praca twórcza ==

Praca naukowa jest formą pracy twórczej. '''Praca twórcza''' polega przede wszystkim na ustalaniu nowych połączeń pomiędzy już znanymi zjawiskami, rzeczami, pojęciami. Istotniejsze jest w niej dokonywanie nowych wartościujących połączeń między składnikami już znanymi niż dodawanie nowych składników. Różni się tym od pracy wytwórczej, której celem jest wytwór o własnościach znanych, wykonany w sposób również znany.

 

 

== Aspekty teoretyczne i praktyczne ==

Poznawanie rzeczywistości jest nazywane poszukiwaniem lub zdobywaniem '''prawd naukowych'''. Mogą to być różne formy prawd: poznawanie nowych [[fakt naukowy|faktów naukowych]], powiązanie faktów w nowe teorie naukowe, krytyka dotychczasowych osiągnięć naukowych. Do zdobywania nowych prawd naukowych, a więc postępu wiedzy naukowej, przyczynia się wskazywanie i uzasadnianie problemów i [[hipoteza|hipotez]] naukowych. Prawdy naukowe są przekazywane przez naukowców w ich wynikach badań.

 

 

== Wobec publicystyki i literatury pięknej ==

Praca naukowa w odróżnieniu od publicystyki i literatury pięknej zajmuje się odzwierciedlaniem rzeczywistości, a nie jej oceną<ref>Wyjątkiem od tej zasady jest krytyka naukowa – krytyka nauki, pojęć, twierdzeń, hipotez, teorii, wyników badań naukowych, publikacji naukowych – gdzie nie tylko przedstawia się fakty, lecz także zajmuje się wobec nich stanowisko. Pojawia się w niej element krytycznej oceny dzieł naukowych i treści w nich zawartych.</ref>.

 

 

== Rodzaje pracy naukowej ==

Wyróżnia się prace naukowe:

 

W zależności od stopnia lub równomierności uwzględnienia różnych czynności poznawczych, charakterystycznych dla pracy naukowej, wydzielić można różne jej rodzaje.

 

 

'''Prace koncepcyjne''' są to prace naukowe ograniczone do wstępnych kroków poprzedzających badania właściwe lub opracowanie materiałów naukowych; także prace myślowe pośrednio ważne i potrzebne dla postępu badań naukowych. Może to być wskazanie nowego problemu naukowego, uzasadnienie potrzeby zaistnienia nowej specjalności naukowej, ułożenie planu badań. Za pracami koncepcyjnymi mogą iść – i powinny – prace badawcze, dokonywane przez tych samych lub innych uczonych.

'''Prace teoretyczne''' to takie, w których autor opierając się na faktach już znanych, a więc wynikach swoich lub (częściej) cudzych prac badawczych, w szerokim sensie doświadczalnych, zmierza do ustalenia natury pewnych zjawisk, do logicznego uporządkowania twierdzeń, rozumowań i wniosków. Prace takie prowadzą do sformułowania nowych problemów naukowych, do organizacji nowych prac badawczych, a przez to – do nowych odkryć. Dzięki uporządkowaniu w pracy teoretycznej wielu składników wiedzy powstaje teoria naukowa dotycząca pewnego zjawiska; tym różni się od pracy syntetycznej, gdzie nacisk położony jest na przedstawienie wysiłków uczonych. Niekiedy nazywa się tak prace o charakterze abstrakcyjnym i rozważeniowym, nie oparte na wynikach badań doświadczalnych; nie każda jednak z tych prac kończy się teorią naukową.

 

Ze względu na sposób wykonania rozróżnia się prace indywidualne i prace zbiorowe.

 

== Nauka a praca naukowa ==

 

'''Nauka''' rozwija się dzięki badaniom naukowym. Jej rozwój opiera się na [[badanie naukowe|badaniach naukowych]] i publikacjach naukowych. Jest więc zarówno działalnością społeczności specjalistów – zwanych [[naukowiec|naukowcami]] – jak i ogółem opublikowanych wyników prac naukowych. To pierwsze nazywane jest życiem nauki lub po prostu może być nazwane działalnością naukową, drugie – składa się na [[wiedza|wiedzę]] naukową.