Wersja z 15:49, 3 sty 2009 edytuj Henryk Tannhäuser (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 30 703 edycje Nie podano opisu zmian ← poprzednia edycja		Wersja z 23:00, 8 lut 2009 edytuj anuluj edycję MastiBot (dyskusja \| edycje) Boty 3 423 405 edycji m robot dodaje: tr:Aristides; zmiany kosmetyczne następna edycja →
Linia 1: '''Arystydes''' ([[Greka\|gr.]] {{grc\|Ἀριστείδης}} ''Aristeides''; ur. ok. 530 p.n.e. w [[Ateny\|Atenach]], zm. ok. [[467 p.n.e.]]) - ateński polityk i wódz, nazywany Sprawiedliwym. == Kariera polityczna i wojskowa == Brał udział w [[Bitwa pod Maratonem\|bitwie pod Maratonem]] w [[490 p.n.e.]], jako jeden z dziesięciu [[Strateg (Grecja)\|strategów]], w roku następnym został wybrany [[Archont\|archontem]]-eponimem. Wysunął się wówczas na czoło umiarkowanych [[demokracja ateńska\|demokratów]], głównie średniozamożnych chłopów. Kiedy Ateńczycy odkryli nowe żyły [[srebro\|srebra]] w górach [[Laurion]], rozgorzała walka polityczna o to, jak wydatkować wpływy z eksploatacji złóż. Aystydes przeciwstawiał się polityce [[Temistokles]]a, który głosił konieczność budowy wielkiej floty do obrony przed [[Persowie\|Persami]]. Arystydes był zwolennikiem prowadzenia wojny z [[Persja\|Persją]] na lądzie i proponował podział wpływów między obywateli, świadomy również tego, że skutkiem realizacji projektu Temistoklesa byłoby zwiększenie politycznej roli warstwy najuboższej ([[teci\|tetów]]), z której wywodziły się załogi okrętów wojennych. Zwyciężył jednak wniosek Temistoklesa. [[~~Grafika~~Plik:AGMA Ostrakon Aristide.jpg\|thumb\|Ostrakon z imieniem Arystydesa]] Temistokles doprowadził w [[483 p.n.e.]] lub [[482 p.n.e.]] do wygnania Arystydesa przez [[ostracyzm]]. Zgodnie z tym prawem Arystydes opuścił Ateny i udał się na pobliską wyspę [[Egina\|Eginę]]. Miał pozostawać na zesłaniu dziesięć lat. Dwa lata później jednak w obliczu zagrożenia perskiego został wezwany do powrotu. Wybrany przez Ateńczyków jednym z wodzów, sprawował to stanowisko razem ze swoim dawnym wrogiem Temistoklesem. Linia 10: Arystydes umarł jako człowiek ubogi podczas podróży inspekcyjnej nad [[Morze Czarne]] (nie chciał zdobywać majątku przez nadużywanie stanowiska). Pochowany został uroczyście na koszt państwa. Ateny, w uznaniu jego zasług, wyposażyły jego córki. == Anegdoty == Arystydes w oczach Ateńczyków już za swojego życia uchodził za wzór uczciwości: Uczciwy Arystydes miał na prośbę nie znającego go obywatela-[[analfabetyzm\|analfabety]] wpisać swe imię na glinianej skorupce ([[ostrakon]]), skazującej go na wygnanie. Kiedy podczas wykonania tragedii [[Ajschylos]]a „Siedmiu przeciw Tebom” ze sceny padły słowa o prawości i roztropności jednego z bohaterów, Amfiaraosa, oczy widowni skierowały się na miejsce, gdzie siedział Arystydes. == W opinii starożytnych pisarzy == ''"Poznawszy jego charakter, jestem przekonany, że był najlepszym i najsprawiedliwszym mężem w Atenach."'' ([[Herodot]], „Dzieje”). ''"Arystydes odznaczał się prawością do tego stopnia, że był jedynym- jak daleko może sięgnąć pamięć ludzka – o którym wiemy, że nazwano go Sprawiedliwym."'' ([[Korneliusz Nepos\|Nepos]], „Żywoty wybitnych mężów”). == Bibliografia == Iwaszkiewicz P., Łoś W., Stępień M. - „Władcy i wodzowie starożytności. Słownik”, WSiP, Warszawa 1998, s. 62-63, ISBN 83-02-06971-X Rachet G. - „Słownik cywilizacji greckiej”, Wydawnictwo „Książnica”, Katowice 2006, s. 54, ISBN 83-7132-919-9 *Sacks D. - „Encyklopedia świata starożytnych Greków”, Wydawnictwo Książka i Wiedza, Warszawa 2001, s. 64-65, ISBN 83-05-13169-6 [[Kategoria:Politycy starożytnej Grecji]] Linia 47: [[fi:Aristeides]] [[sv:Aristides]] [[tr:Aristides]] [[uk:Аристид]] [[zh:阿里斯提德]]

Arystydes Sprawiedliwy: Różnice pomiędzy wersjami