Friulowie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m artykuł napisany od nowa w oparciu o źródło
Linia 1:
[[Plik:Bandiere dal Friûl.svg|thumb|Tradycyjna [[flaga]] Friulów; na niej wzorowana jest współczesna flaga regionu [[Friuli-Wenecja Julijska]]]]
'''Friulowie''' – naród [[ludy romańskie|romańskiromańska]] zamieszkujący[[grupa etniczna]], zamieszkująca w północno-wschodnich [[Włochy|Włoszech]], przede wszystkim w autonomicznym regionie [[Friuli-Wenecja Julijska]] (prowincje [[Udine]], [[Pordenone]] i część [[Gorycja|Gorycji]]). NależyW do[[1990]] niejroku wgich różnychliczebność szacunkówwynosiła odponad 600 tys. do 2osób,5 mln.co osóbczyni {{fakt}}.Friulów Słabonajliczniejszą wykształcona,z choćgrup w[[Retoromanie|Retoromanów]]. ostatnichPosługują latachsię gwałtownie[[język sięfriulski|językiem rozwijającafriulskim]] tożsamośćz narodowa.grupy Językiem[[języki Friulówretoromańskie|języków retoromańskich]], w użyciu jest także [[język friulskiwłoski]]. Do tradycyjnych zajęć Friulów, używająwciąż jednakgrających częstodużą takżerolę w gospodarce regionu, zalicza się [[językrolnictwo]] włoskii uprawa [[winorośl]]i na nizinach oraz hodowla [[bydło|włoskiegobydła]] i [[pasterstwo]] na obszarach alpejskich.
 
==Historia==
Friulowie są najliczniejszym z trzech odłamów narodu [[Retoromanie|Retoromanów]] (obok [[Ladynowie|Ladynów]] i [[Romanie|Romanów]]), wywodzących swe pochodzenie od [[Retowie|Retów]] – przedindoeuropejskich mieszkańców rejonu [[Alpy|Alp]].
W kształtowaniu się Friulów jako grupy etnicznej na przestrzeni wieków brało udział wiele ludów. Początkowo byli to starożytni [[Retowie]] i [[Celtowie]], później [[Starożytny Rzym|Rzymianie]] i [[Germanie]]. W [[XI]] w. n.e. powstało niezależne księstwo Friuli. Od [[XVI]] wieku Friulowie dostali się pod panowanie [[Republika Wenecka|Wenecji]], co zapoczątkowało okres ich italianizacji. W pierwszej połowie [[XIX]] wieku zostali włączeni do [[Austria|Austrii]], a w [[1866]] roku do zjednoczonych Włoch. W [[XX]] wieku nastąpiło odrodzenie tożsamości etnicznej Friulów, początkowo w oparciu o wspólnotę językową, od lat 80. także narodową.
 
==Bibliografia==
==== Zobacz też ====
*{{cytuj książkę
| nazwisko = Damm
| imię = Krystyna
| nazwisko2 = Mikusińska (red.)
| imię2 = Aldona
| tytuł = Ludy i języki świata
| wydawca = Wydawnictwo Naukowe PWN
| miejsce = Warszawa
| rok = 2000
| strony = 77
| isbn =
}}
 
==== Zobacz też ====
* [[Retoromanie]], [[Ladynowie]], [[Romanie]].
* [[język friulski]]