Grupa układu okresowego: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
TXiKiBoT (dyskusja | edycje)
m robot dodaje: la:Turma
tłumaczenie z enwiki
Linia 1:
'''Grupa''' (czasem zwana rodziną pierwiastków) jest pionową kolumną w [[układUkład okresowy|układzie okresowym]] [[pierwiastekPierwiastek chemiczny|pierwiastków chemicznych]]. Istnieje 18 grup w standardowym układzie okresowym. Określenie "rodzina" wywodzi się od podobnych właściwości, jakie posiadają pierwiastki wchodzące w skład jednej grupy.
 
Współcześnie podobieństwo chemiczne w obrębie grupy tłumaczy się jednakową lub podobną [[Konfiguracja elektronowa|konfiguracją elektronową]] [[Powłoka elektronowa|powłoki]] [[Elektrony walencyjne|walencyjnej]] atomów pierwiastków danej grupy. To właśnie układ najbardziej zewnętrznych elektronów nadaje pierwiastkowi większość cech chemicznych.
* Grupa 1 - [[metale alkaliczne]] ([[wodór]] i litowce)
 
* Grupa 2 - [[metale ziem alkalicznych]] (berylowce)
Rozpowszechnione są trzy sposoby numerowania grup układu, jedna z użyciem [[Cyfry arabskie|cyfr arabskich]] i dwie z użyciem [[Cyfry rzymskie|cyfr rzymskich]]. Numeracje rzymskie są obecnie traktowane jak określenia zwyczajowe, tradycyjne i sięgają początków historycznych układu okresowego. Numeracja arabska jest zaś oficjalnie rekomendowana przez [[IUPAC]].
* Grupa 3 - [[skandowce]]
 
* Grupa 4 - [[tytanowce]]
Używanie starszych oznaczeń z użyciem cyrf rzymskich i [[Litera|liter]] alfabetu może prowadzić do zamieszania. Pierwszy system, będący dawnym standardem IUPAC, dodawał do liczby literę A w przypadku lewej części układu, zaś B w przypadku części prawej. Drugi system, CAS, rezerwował literę A dla grup głównych, zaś B - dla pobocznych. Obecny standard - oznaczenia cyframi arabskimi, został zaprojektowany w celu usunięcia nieporozumień. Pod publiczną dyskusję poddano go w roku 1985, zaś zatwierdzono w 1990 jako część "The Nomenclature of Inorganic Chemistry".
* Grupa 5 - [[wanadowce]]
 
* Grupa 6 - [[chromowce]]
Oprócz numerycznego, stosuje się także słowne nazewnictwo rodzin pierwiastków. Nazwę tworzy się przez dodanie do nazwy pierwszego (najlżejszego) pierwiastka danej rodziny końcówki <i>-owce</i>, np <i>fluorowce</i>, <i>helowce</i>. Od reguły tej występuje jeden wyjątek - nazwa pierwszej grupy brzmi <i>litowce</i> a nie <i>wodorowce</i>. Wynika to z bardzo odmiennych właściwości [[Wodór|wodoru]] w stosunku do innych pierwiastków pierwszej grupy. Również określenie <i>żelazowce</i> może być mylące, bywa bowiem stosowane do określania tzw. [[Triada żelazowców|triady żelazowców]], w skład której wchodzą [[żelazo]], [[kobalt]] i [[nikiel]].
* Grupa 7 - [[manganowce]]
 
* Grupa 8 - [[żelazowce]]
* Grupa 91 (IA, IA)- [[kobaltowcemetale alkaliczne]] ([[wodór]] i litowce)
* Grupa 102 (IIA, IIA)- [[niklowcemetale ziem alkalicznych]] (berylowce)
* Grupa 113 (IIIA, IIIB)- [[miedziowceskandowce]]
* Grupa 124 (IVA, IVB)- [[cynkowcetytanowce]]
* Grupa 135 (VA, VB)- [[borowce (chemia)|borowcewanadowce]]
* Grupa 146 (VIA, VIB)- [[węglowcechromowce]]
* Grupa 157 (VIIA, VIIB)- [[azotowcemanganowce]] (pniktogeny)
* Grupa 168 (VIII, VIIIB)- [[tlenowceżelazowce]] (chalkogeny)
* Grupa 179 (VIII, VIIIB)- [[fluorowcekobaltowce]] (chlorowce, halogeny)
* Grupa 1810 (VIII, VIIIB)- [[gazy szlachetneniklowce]] (helowce)
* Grupa 311 (IB, IB)- [[skandowcemiedziowce]]
* Grupa 412 (IIB, IB)- [[tytanowcecynkowce]]
* Grupa 13 (IIIB, IIIA)- [[borowce (chemia)|borowce]]
* Grupa 514 (IVB, IVA)- [[wanadowcewęglowce]]
* Grupa 15 (VB, VA)- [[azotowce]] (pniktogeny)
* Grupa 16 (VIB, VIA)- [[tlenowce]] (chalkogeny)
* Grupa 17 (VIIB, VIIA)- [[fluorowce]] (chlorowce, halogeny)
* Grupa 18 (0, 0)- [[gazy szlachetne]] (helowce)
 
Są 2 rodzaje grup: