Wikipedia

Caravaggionizm: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Uzup.
m WP:SK, poprawa linków
Linia 1:
[[ImagePlik:GENTILESCHI Judith.jpg|thumb|230px|Artemisia Gentileschi, ''Judyta odcinająca głowę Holofernesowi'']]
[[ImagePlik:BattistelloPeter.jpg|thumb|230px|Giovanni Battista Caracciolo, ''Uwolnienie św. Piotra'']]
[[ImagePlik:Hendrick Jansz. Terbrugghen 002.jpg|thumb|right|230px|Hendrick Terbrugghen, ''Flecista'' (1621)]]
 
'''Caravaggionizm''' – formuła stylistyczna w malarstwie [[barok]]owym wprowadzona i rozwinięta ok. 1605-1640 przez włoskich kontynuatorów i naśladowców [[Caravaggio|Caravaggia]].
 
== Cechy ==
Charakteryzowały go takie cechy jak: zdecydowana gra [[światłocień|światłocienia]] ([[luminizm]]), śmiałe skróty [[perspektywa|perspektywiczne]], intensywny [[koloryt]] (dominacja czerwieni, brązów i czerni), ukazywanie postaci na bliskim planie i mrocznym neutralnym tle, mocne efekty naturalistyczne i iluzjonistyczne, patos, ekspresja, dramatyzm.
Dominowała tematyka religijna oraz specyficzne sceny rodzajowe: wróżenie z ręki, oszukiwanie w czasie gry w karty, grajkowie i muzykanci, młodzieńcy w tawernie, itp.
 
== Fazy rozwoju ==
W rozwoju [[caravaggionizm]]u można rozróżnić trzy fazy. Wstępną, ograniczoną do pierwszego dziesięciolecia XVII w. zamyka śmierć [[Caravaggia]]. Artyści z nią związani działają w Rzymie ([[Bartolomeo Manfredi]], [[Giovanni Baglione]], [[Orazio Gentileschi]]) i częściowo w Neapolu ([[Giovanni Battista Caracciolo]], [[Artemisia Gentileschi]]). Większość z nich zetknęła się osobiście z [[Caravaggio|Caravaggiem]]. [[Orazio Gentileschi|Gentileschi]], który jako pierwszy poddał się wpływom mistrza, był jego bliskim przyjacielem. [[Bartolomeo Manfredi|Manfredi]], najwierniejszy jego naśladowca, był prawdopodobnie jego pomocnikiem, [[Giovanni Baglione|Baglione]] – jednym z pierwszych jego biografów. [[Giovanni Battista Caracciolo|Caracciolo]], który najpełniej zasymilował dojrzałą i późną manierę mistrza, zetknął się z nim w Neapolu w l. 1606-1607.
W fazie drugiej (II dziesięciolecie XVII w. i pocz. trzeciego) [[tenebryzm|maniera tenebrosa]] była w dalszym ciągu przede wszystkim zjawiskiem rzymskim, z tym że na czoło środowiska wysunęli się cudzoziemcy: Holendrzy, Flamandowie, Francuzi i Hiszpanie.
Po 1620 r. (faza trzecia) międzynarodowe środowisko [[caravaggionizm|caravaggionistów]] uległo stopniowemu rozproszeniu. Głównym ośrodkiem ruchu we Włoszech stał się [[Neapol]], na Północy podobną rolę zaczął odgrywać [[Utrecht]].
Linia 16:
[[Caravaggio]] oddziałał też przejściowo na wielu wybitnych artystów [[barok]]u, m.in.: [[Peter Paul Rubens|Petera Paula Rubensa]], [[Jan Lievens|Jana Lievensa]], [[Rembrandt van Rijn|Rembrandta]], [[Diego Velazquez]]a.
 
== Główni przedstawiciele ==
 
[[Włochy]] – [[Giovanni Baglione]], [[Orazio Borgianni]], [[Giovanni Battista Caracciolo]], [[Cecco del Caravaggio]], [[Antiveduto Gramatica]], [[Artemisia Gentileschi]], [[Orazio Gentileschi]], [[Bartolomeo Manfredi]], [[Mattia Preti]], [[Carlo Saraceni]], [[Giovanni Serodine]], [[Lionello Spada]].
 
Linia 24 ⟶ 23:
[[Holandia]] – [[Dirck van Baburen]], [[Jan van Bijlert]], [[Wouter Crabeth Mł.]], [[Gerrit van Honthorst]], [[Matthias Stomer]], [[Hendrick Terbrugghen]].
 
[[Francja]] – [[Trophime Bigot]], [[Valentin de Boulogne]], [[Georges de La Tour]], [[Louis Le Nain]], [[Nicolas RegnierRégnier]], [[Nicolas Tournier]], [[Claude Vignon]], [[Simon Vouet]].
 
[[Hiszpania]] – [[Francisco de Herrera (starszy)]], [[Antonio de Pereda]], [[Francisco Ribalta]], [[Josè Ribera]], [[Francisco de Zurbaran]].
Linia 30 ⟶ 29:
[[Niemcy]] – [[Johann Liss]], [[Johann Karl Loth]].
 
== Zobacz też ==
* [[Barok]]
* [[Michelangelo Merisi da Caravaggio]]
* [[Caravaggioniści utrechccy]]
* [[Tenebryzm]]
 
== Bibliografia ==
* Jan K. Ostrowski, ''Caravaggio i caravaggionizm'', [w:] ''Sztuka świata'', t. 7, Warszawa: Arkady, 1994, ISBN 83-213-3680-9
* ''Słownik terminologiczny sztuk pięknych'', Warszawa: Wydaw. Nauk. PWN, 2007, ISBN 978-83-01-12365-9
 
[[Kategoria:sztukaSztuka baroku]]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Caravaggionizm”