Kraton: Różnice pomiędzy wersjami

Współczesne rozumienie powstawania kratonów opiera się na wykształconej w latach 60. i 70. koncepcji '''akrecji kontynentów'''. Zgodnie z tą ideą skorupa kontynentalna - lżejsza od skorupy oceanicznej - jest stopniowo nabudowywana wokół istniejących, sztywnych jąder kontynentalnych od momentu zainicjowania tektoniki płyt. Przypuszczalnie w okresie [[archaik|archaicznym]] wykształciły się pierwsze tego typu zalążki dla procesu akrecji, wokół których stopniowo gromadziły się masy skalne. Najstarsze znane skały kontynentalne należą do tzw. asocjacji [[granit]]owo-[[gnejs]]owej, których genezę upatruje się w przeobrażeniu pierwotnych [[skały plutoniczne|plutonicznych]] [[skały magmowe|skał magmowych]]. Procesy prowadzące do gromadzenia się skał kratonicznych są różnorakie.▼

Warto zaznaczyć, że kraton nie jest ściśle nieruchomy i nieaktywny tektonicznie. Obecnie uważa się, że poszczególne partie kratonów mogą ulec odmłodzeniu, czyli zostać pobudzone do aktywności tektonicznej, najczęściej przez zmianę rozkładu naprężeń wewnątrz płyty litosferycznej. Przykładowo, zderzenie [[płyta indyjska|mikropłyty indyjskiej]] z [[płyta eurazjatycka|płytą eurazjatycką]], które spowodowało wypiętrzenie się [[Himalaje|Himalajów]], odmłodziło również leżące na północ stare góry [[Tien-szan]], sfałdowane pierwotnie w [[paleozoik]]u. Istniejące pasmo fałdowe, nawet jeśli było już stare i tektonicznie nieaktywne, stanowiło wciąż osłabiony region litosfery, dzięki czemu narastające w związku z kolizją kontynentów napięcie znalazło ujście właśnie w tym obszarze. Również sfery dawnych zderzeń - szwy kolizyjne - czy istniejące prawdopodobnie od archaiku potężne sieci uskoków - rozłamy wgłębne - są regionami potencjalnej aktywności sejsmicznej, nawet gdy leżą na terenie na pozór sztywnych i tektonicznie "martwych" kratonów.▼