Skarbiec Koronny na Wawelu: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m linki wewnętrzne
Sprecyzowanie przyczyn zniszczenia skarbca koronnego
Linia 11:
Dawny zespół insygniów królewskich wzbogacił się o dwie korony, berła i jabłka, trony i baldachimy, liczne naczynia złote i srebrne, kosztowne miecze cermonialne, w tym dary od papieży, szaty koronacyjne małego Zygmunta Augusta, a przede wszystkim kolekcję klejnotów obejmującą blisko 400 pierścieni, ok. 30 naszyjników i medalionów, 60 zawieszeń, 50 łańcuchów, liczne bransolety, wachlarze, wiele kamieni szlachetnych oprawionych i przechowywanych luzem, sznury pereł, kosztowną wysadzaną kamieniami broń, oporządzenie jeździeckie i przybory myśliwskie. Ale świetność skarbca nie trwała długo.
 
Z jego zawartości korzystali Wazowie – zwłaszcza [[Zygmunt III Waza|Zygmunt III]] i [[Jan II Kazimierz Waza|Jan Kazimierz]] – w celu pokrycia kosztów prowadzonych wojen. Działalność kolejnych władców, poczynając od [[Michał Korybut Wiśniowiecki|Michała Korybuta]], pozbawiła do poł. XVIII w Skarbiec Koronny wszystkich niemal kosztowności. Po raz ostatni użyto królewskich insygniów do koronacji [[Stanisław August Poniatowski|Stanisława Augusta]] w Warszawie w 1764 r. Przewiezione wkrótce na Wawel zostały one w 1795 r. zagrabione na rozkaz króla Prus przez wojsko okupujące wzgórze. W 1809 r. insygnia królów polskich na polecenie dworu berlińskiego przetopiono na monety, a szlachetne kamienie rozdanosprzedano. Nieliczne drobne przedmioty pozostawione przez Prusaków trafiły do rąk kolekcjonera polskich pamiątek [[Tadeusz Czacki|Tadeusza Czackiego]], od którego odkupiła je [[Izabela Czartoryska|Izabela Czartoryska]] do muzeum stworzonego przez siebie w [[Puławy|Puławach]].
 
Próbę odtworzenia skarbca podjęto na początku XX w. Stało się to możliwe dzięki odzyskaniu z Rosji po [[Traktat ryski (1921)|trakcie Ryskim]] w 1921 r. dwóch zabytków należących do dawnego Skarbca Koronnego – miecza koronacyjnego zwanego [[Szczerbiec|Szczerbcem]] i chorągwi króla Zygmunta Augusta oraz regaliów po [[Jan III Sobieski|Janie III Sobieskim]] a także wielu pamiątek po dawnej Rzeczypospolitej, w tym pochodzących ze Skarbca [[Radziwiłłowie|Radziwiłłów]] w [[Nieśwież]]u. We wrześniu 1939 r. najcenniejsze zabytki wawelskie wraz z zawartością Skarbca i arrasami Zygmunta Augusta wywieziono z Polski. Do kraju powracały partiami – w 1959 i 1961 r. Dzięki temu oraz pozyskaniu z [[Muzeum Czartoryskich]] kilku pamiątek pochodzących z wawelskiego Skarbca Koronnego, było możliwe urządzenie w historycznych salach nowej wystawy, która prezentuje również wiele wysokiej klasy dzieł złotnictwa nabytych przez muzeum lub otrzymanych w darze.