Domniemanie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Domniemanie (prawo) przeniesiono do Domniemanie: prostsza i klarowniejsza nazwa
Linia 2:
 
Domniemania dzieli się na:
* prawne - wynikające z normy prawnej nakazującej przyjmowanie określonych faktów za stwierdzone, np.: domniemanie niewinności [[oskarżony|oskarżonego]]; proces karny zmierza do obalenia tego domniemania, czyli do wyeliminowania jego przesłanki, którą jest brak wyroku skazującego;
* faktyczne - wynikające z zależności, które są weryfikowalne empirycznie, np.: domniemywa się, że po deszczu jezdnia jest śliska,
 
Domniemania prawne dzieli się na:
* wzruszalne (łac. ''praesumptio iuris tantum'') - można je obalić [[dowód|dowodem]] przeciwnym - np.: [[domniemanie niewinności]], domniemanie [[dobra wiara|dobrej wiary]],.
* niewzruszalne (łac. ''praesumptio iuris ac de iure'') - nie można go obalić [[dowód|dowodem]] przeciwnym - obecnie ten typ domniemywań prawnych jest już praktycznie niestosowany.
 
Kolejnym podziałem domniemywań prawnych jest podział ich na:
* domniemania formalne - za udowodniony przyjmuje się fakt A, do czasu, aż należycie udowodniony zostanie stan mu przeciwny(vide: domniemanie niewinności)
* domniemania materialne - uznawać należy za udowodniony jakiś stan B, jeżeli w postępowaniu został należycie wykazany stan A (vide: domniemanie ojcostwa)
 
Przykłady domniemań niewzruszalnych w polskim systemie prawnym:
* art. 9 ustawy - Prawo czekowe<ref>[http://isip.sejm.gov.pl/servlet/Search?todo=open&id=WDU19360370283 Dz. U. 1936 r. Nr 37 poz. 283]</ref>: ''[[Czek]], w którym sumę czekową napisano literami i liczbami, w razie różnicy ważny jest na sumę, napisaną literami. W razie różnicy sum, napisanych kilkakrotnie literami lub kilkakrotnie liczbami, czek jest ważny na sumę mniejszą.''
* art. 15 ust. 5 ustawy - Prawo czekowe: ''[[Indos]] na rzecz [[trasat]]a ma znaczenie pokwitowania, wyjąwszy przypadek, że trasat ma kilka zakładów, a czek indosowano na rzecz zakładu innego niż zakład, na który czek wystawiono.''
* art. 131 § 2 ustawy - Kodeks morski<ref>[http://isip.sejm.gov.pl/servlet/Search?todo=open&id=WDU20011381545 Dz. U. 2001 r. Nr 138 poz. 1545]</ref>: ''[[Konosament]] wystawiony zgodnie z przepisami niniejszego działu stwarza domniemanie przyjęcia na statek przez przewoźnika określonego ładunku do przewozu w takiej ilości i stanie, jak to uwidoczniono w konosamencie. Dowód przeciwny nie będzie dopuszczony w przypadku, gdy konosament został przeniesiony na osobę trzecią działającą w dobrej wierze.''
* art. 130a ust. 10 ustawy - Prawo o ruchu drogowym<ref>[http://isip.sejm.gov.pl/servlet/Search?todo=open&id=WDU19970980602 Dz. U. 2005 r. Nr 108 poz. 908]</ref>: ''Pojazd usunięty w trybie określonym w ust. 1 lub 2 i nieodebrany przez uprawnioną osobę w terminie 6 miesięcy od dnia usunięcia uznaje się za porzucony z zamiarem wyzbycia się. Pojazd ten przechodzi na rzecz Skarbu Państwa z mocy ustawy''. Przepis ten został jednak uznany za niezgodny z Konstytucją ''w zakresie, w jakim dopuszcza odjęcie prawa własności pojazdu bez prawomocnego orzeczenia sądu''<ref>Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 3 czerwca 2008 r. sygn. akt P 4/06</ref>.
 
{{przypisy}}
 
{{ppraw}}
[[Kategoria:Teoria prawa]]
 
{{Prawo stub}}
 
[[Kategoria:Teoria prawa]]
 
[[en:Rebuttable presumption]]