V Korpus Wielkiej Armii: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne merytoryczne
m drobne techniczne - patrz WP:CHECK, WP:SK
Linia 1:
[[ImagePlik:Jean lannes.jpg|thumb|Jean Leannes|Marsz. [[Jean Lannes]], pierwszy dowódca V Korpusu WA]]
'''V Korpus Wielkiej Armii''' - jeden z korpusów [[Wielka Armia|Wielkiej Armii]] [[I Cesarstwo Francuskie|I Cesarstwa Francuskiego]] utworzony w [[1805]], zwany czasem w literaturze "''Korpusem polskim''" (w [[1812]] Armia Księstwa Warszawskiego stała się trzonem odtwarzanego korpusu). Z woli Napoleona pierwszym dowódcą V Korpusu Wielkiej Armii został marszałek [[Jean Lannes]].
 
== Dowódcy V Korpusu WA ==
[[ImagePlik:André Masséna.jpg|thumb|right|marsz. [[André Masséna]], dowódca V Korpusu WA od 6 marca 1807]]
[[GrafikaPlik:Ksiaze Jozef.jpg|thumb|Książę [[Józef Poniatowski]],<br /> dowódca V Korpusu WA w 1812]]
[[GrafikaPlik:MWP Zajaczek Jozef.JPG|180px|thumb|Generał Józef Zajączek]]
[[GrafikaPlik:JHDąbrowski 1.JPG|thumb|right|180px|[[Jan Henryk Dąbrowski]]]]
[[ImagePlik:Général_Jacques_Alexandre_Bernard_Law_LauristonGénéral Jacques Alexandre Bernard Law Lauriston.jpg|thumb|right|180px|Gen. [[Jacques Alexandre Law de Lauriston]], dowódca V Korpusu Wielkiej Armii w 1813]]
[[ImagePlik:Général Jean Pierre Baillod.png|thumb|right|Gen. Jean Pierre Baillod, szef sztabu V Korpusu Wielkiej Armii w 1813]]
[[ImagePlik:Maison, Nicolas-Joseph.jpg|thumb|right|180px|Gen. [[Nicolas Joseph Maison]], dowódca 16 Dywizji<br /> w 1813]]
[[ImagePlik:Jacques Pierre Louis Marie Joseph Puthod.jpg|thumb|right|180px|Gen. Jacques Pierre Louis Puthod, dowódca 17 Dywizji<br /> w 1813]]
* marsz. [[Jean Lannes]] (od [[23 sierpnia]] [[1805]] do [[9 grudnia]] [[1805]])
* marsz. [[Édouard Mortier]] (od [[9 grudnia]] [[1805]] do [[4 września]] [[1806]])
Linia 21:
* gen. [[Jacques Alexandre Law de Lauriston]] ([[1813]])
 
== Historia korpusu przed 1812 ==
2 Dywizja V Korpusu Wielkiej Armii, dowodzona przez gen. [[Honoré Théodore Maxime Gazan|Gazana]], była jedną z dywizji tworzących nowy [[VIII Korpus Wielkiej Armii]]. Zmiany organizacyjne Wielkiej Armii miały związek z przygotowaniami do bitwy pod Dürrenstein ([[11 listopada]] 1805).
 
2 brygada huzarów V Korpusu Wielkiej Armii dołączyła do jazdy Joachima Murata i wzięła udział w bitwie pod [[Wertingen]] ([[8 października]] 1805).
 
=== Skład w 1805 (niepełny) ===
* dowódca marsz. [[Jean Lannes]]
 
Linia 33:
** półkompania artylerii konnej (3 armaty)
 
=== Kampania pruska 1806 ===
[[4 października]] [[1806]] [[Wielka Armia]] wkroczyła do sprzymierzonej z Prusami [[Saksonia|Saksonii]] idąc na północny wschód. Podzielona była na korpusy armijne.
 
Linia 40:
{{main|IV koalicja antyfrancuska}}
 
== Odtworzenie korpusu w 1812 ==
{{main|V Korpus Wielkiej Armii ks. Józefa Poniatowskiego}}
Korpus został powołany, a ''de facto'' odtworzony dekretem Napoleona z [[3 maja]] [[1812]]. Dowództwo nad korpusem powierzono księciu [[Józef Poniatowski|Józefowi Poniatowskiemu]]. Od [[12 listopada]] [[1812]], na skutek rany księcia Poniatowskiego, dowództwo przejął gen. [[Józef Zajączek]]. Korpus ten był największą polską [[formacja wojskowa|formacją wojskową]] w wojnie z [[1812]].
Linia 76:
** 20 Brygada Jazdy - gen. [[Antoni Paweł Sułkowski]]
*** 5 pułk szaserów
*** 13 pułk huzarów
Trzy w/w brygady jazdy utworzyły następnie dywizję jazdy, której to dowództwo powierzono gen [[Michał Ignacy Kamieński|Michałowi Ignacemu Kamieńskiemu]].
 
== Odtworzenie korpusu w 1813 ==
 
==Odtworzenie korpusu w 1813==
V Korpus Wielkiej Armii został odtworzony zimą [[1813]] w [[Magdeburg]]u. Kwatera główna: Löwenberg (pol. [[Lwówek Śląski]]).
 
=== Skład w II połowie 1813 ===
* dowódca - gen. dyw. [[Jacques Alexandre Law de Lauriston]] ([[1768]]-[[1828]])
* szef sztabu - gen. bryg. Jean Pierre Baillod ([[1771]]-[[1853]])
* dowódca artylerii - gen. bryg. Jean Edmond Filhol de Camas
* dowódca saperów - płk Lamarre
 
 
* 16 Dywizja - gen. dyw. [[Nicolas Joseph Maison]] ([[1771]]-[[1840]])
Linia 98 ⟶ 96:
** 154 Pułk Piechoty Liniowej - płk Jacques-Francois Ozilliau
** dwie baterie piesze, bateria konna, oddział wozów artyleryjskich
 
 
* 17 Dywizja - gen. Jacques Pierre Louis Puthod ([[1769]]-[[1737]])
Linia 109 ⟶ 106:
** 148 Pułk Piechoty Liniowej - płk Marc Antoine Marie Obert
** dwie baterie piesze, oddział wozów artyleryjskich
 
 
* 19 Dywizja - gen. dyw. Marie Joseph Rochembeau
Linia 121 ⟶ 117:
** rezerwa i tabor korpusu - trzy baterie piesze, bateria konna, trzy kompanie saperów, oddziały wozów artyleryjskich i ekwipunku
 
== Odtworzenie korpusu wiosną 1815 ==
V Korpus odtworzono w marcu [[1815]] na bazie Armii Renu.
 
Linia 129 ⟶ 125:
{{main|100 dni Napoleona}}
 
== Bibliografia ==
* [[Bronisław Gembarzewski]], ''Wojsko polskie. Księstwo Warszawskie. 1807-1814'' 1905;
* [[Marian Kukiel]], ''Dzieje oręża polskiego w epoce napoleońskiej 1795-1815'', Poznań 1912;
* Mariusz Olczak, ''Kampania 1813'', 2004, ISBN 83-82019201-743-9.
* Gabriel Zych, ''Armia Ksiestwa Warszawskiego 1807-1812''.
 
Linia 139 ⟶ 135:
* [[Księstwo Warszawskie]]
{{Korpusy Wielkiej Armii}}
 
[[Kategoria:Korpusy polskie]]
[[Kategoria:Korpusy Wielkiej Armii]]
[[Kategoria:Księstwo Warszawskie]]
 
[[en:V Corps (Grande Armée)]]