|
[[Plik:Kamienica Morsztynowska, Kraków.jpg|thumb|180px|Kamienica Morsztynowska]]
[[Plik:Kamienica Pinocińska, Kraków.jpg|thumb|180px|Kamienica Pinocińska]]
'''Wierzynek''' – słynna restauracja mieszcząca się w [[Kraków|Krakowie]] przy [[Rynek Główny w Krakowie|Rynku Głównym]]. Założona została w 1945 roku przez Kazimierza Książka jako restauracja ''Pod Wierzynkiem''. Jej nazwa nawiązuje do postaci mieszczanina [[Mikołaj Wierzynek (młodszy)|Mikołaja Wierzynka]] i wydanej przez niego w XIV1364 wiekur. słynnej [[uczta u Wierzynka|uczty]], w której uczestniczyli m.in. cesarz [[Karol IV Luksemburski]], [[Kazimierz III Wielki]] oraz wielu innych królów i książąt.
=== {{Main|Uczta u Wierzynka ===}}▼
Restauracja znajduje się w [[kamienica Morsztynowska|kamienicy Morsztynowskiej]] (nr 16) i [[kamienica Pinocińska|kamienicy Pinocińskiej]] (nr 15) oraz na piętrze [[kamienica Hetmańska w Krakowie|kamienicy Hetmańskiej]] (nr 17). Parter zajmuje kawiarnia. Pierwsze piętro składa się z czterech sal: Sali Zegarowej, Tatrzańskiej, Kolumnowej i Wierzynkowej. Pół piętra wyżej znajduje się Sala Rycerska. Na drugim piętrze znajdują się trzy sale: Sala Pompejańska Duża i Mała oraz Sala Klubowa. Są to sale, w zależności od potrzeb, restauracyjne, konferencyjne lub taneczne.
Obecnie restauracja jest w rękach Elżbiety Filipiak – żony znanego krakowskiego biznesmena [[Janusz Filipiak|Janusza Filipiaka]].
▲=== Uczta u Wierzynka ===
{{podziel sekcję|Uczta u Wierzynka}}
W [[1364]], podczas zjazdu w Krakowie europejskich władców: [[Karol IV Luksemburski|Karola IV Luksemburskiego]] – władcy [[Święte Cesarstwo Rzymskie Narodu Niemieckiego|Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego]] i króla [[Czechy|Czech]], króla [[Ludwik I Węgierski|Ludwika I Węgierskiego]], króla [[Dania|Danii]] [[Waldemar IV|Waldemara IV]] i [[Piotr I Cypryjski|Piotra Lusignana]] – króla [[Królestwo Cypru|Cypru]] i książąt (m.in. austriackiego [[Rudolf IV Założyciel|Rudolfa IV Założyciela]], [[Siemowit III|mazowieckiego Siemowita III]], [[Władysław Opolczyk|opolskiego Władysława]], [[Bolko II Mały|świdnickiego Bolka II]], wołogojsko-słupskiego [[Bogusław V Pomorski|Bogusława V Pomorskiego]] z synem [[Kazimierz IV Słupski|Kaźkiem Słupskim]]) i [[margrabia|margrabiów]] [[Brandenburgia|brandenburskich]] Ottona i Ludwika zaproszonych przez [[Kazimierz Wielki|Kazimierza Wielkiego]], u Wierzynka odbyła się uczta. Przyjęcie to było zorganizowane przez Radę Miejską, w której imieniu monarchów podjął się właśnie Wierzynek. Okazją do przyjęcia był ślub królewskiej wnuczki Elżbiety z cesarzem Karolem IV, który zawarty został [[21 maja]] [[1363]], a także grudniowe mediacje Kazimierza Wielkiego i księcia Bolka Świdnickiego, którzy szukali kompromisowego rozwiązania w sporze Ludwika Węgierskiego z cesarzem Karolem. Najważniejszym celem politycznym tego zjazdu był projekt stworzenia ligi państw Środkowej Europy wobec zagrożenia [[Turcja|tureckiego]], w której również uczestniczący obok potęg europejskich król zagrożonego bliskością Turcji i słabego Cypru liczył na korzystny sojusz.
Uczta, opisana przez [[Jan Długosz (historyk)|Jana Długosza]], trwała 21 dni, a król Kazimierz, zadowolony z jej wystawności i przede wszystkim z doskonałego wrażenia, jakie odebrali (wraz z hojnymi darami od gospodarza, z których najcenniejszy, dla Kazimierza, miał mieć wartość ponad 100 tysięcy [[floren]]ów) zaproszeni przez niego władcy i książęta, przekładającego się na korzystne dla królestwa polskiego postanowienia, jakie uzgodniono przy tej okazji, nadał Wierzynkowi przywilej przyjmowania królewskich gości w jego domu. Od tego też czasu datowana jest tradycja krakowskiej restauracji "Wierzynek" - być może uczta odbyła się właśnie w kamienicy Morsztynowskiej, jak głosi tradycja, jednak brak na to dowodów. Niewykluczone, że miejscem uczty była kamienica nr 44, [[Szara Kamienica w Krakowie|Szara Kamienica]] lub jeden z domów przy [[ulica św. Jana w Krakowie|ulicy św. Jana]]<ref>Zob.: [http://www.mowiawieki.pl/artykul.html?id_artykul=2081 Krzysztof Mikulski , ''Krakowski zjazd monarchów czyli uczta u Wierzynka'']</ref>.
{{przypisy}}
*Rożek M., ''Urbs celeberrima. Przewodnik po zabytkach Krakowa'', Kraków 2006, ISBN 83-7318-730-8, s. 164-165.
=== Linki zewnętrzne ===
*[http://www.wierzynek.com.pl/ Oficjalna strona restauracji]
|
