Wersja z 22:50, 16 lip 2009 edytuj 93.105.185.15 (dyskusja) lit. ← poprzednia edycja		Wersja z 14:45, 22 sie 2009 edytuj anuluj edycję Green Point (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 573 edycje m lit. następna edycja →
Linia 1: [[Grafika:RussiaStavropol2005.png\|thumb\|Lokalizacja Kraju Stawropolskiego na terenie Rosji]] '''Atak na [[Budionnowsk]]''' – masowego wzięcie [[zakładnik]]ów na [[Rosja\|Rosji]] przez grupę separatystów [[Czeczenia\|czeczeńskich]] pod dowództwem [[Szamil Basajew\|Szamila Basajewa]] w dniach [[14 czerwca\|14]]-[[19 czerwca]] [[1995]] roku. Akcja ta, w wyniku której zginęło co najmniej 180 osób (w tym ponad 140 cywilów), była jednym z głośniejszych wydarzeń i decydującym punktem zwrotnym [[I wojna czeczeńska\|I wojny czeczeńskiej]] toczącej się w latach 1994-1996. == Początkowe wydarzenia == Grupa od 80 do 150 Czeczenów wyruszyła w uprzednio przygotowanych pojazdach: [[milicja\|milicyjny]] [[Łada 2101\|Żiguli]], [[UAZ]] i trzy ciężarówki [[Kamaz]] kryte plandeką. Kierowcy byli w mundurach wojsk rosyjskich, a dokumenty wykazywały, że wiozą trumny ze zwłokami poległych Rosjan. W [[Mineralne Wody\|Mineralnych Wodach]] czekał na nich wyczarterowany samolot do [[Moskwa\|Moskwy]], gdzie wg planu mieli zaatakować [[Kreml]]. Basajew powiadomił swoich ludzi o samobójczym charakterze akcji. Do Budionnowska, około 160 km w [[Kraj Stawropolski\|Kraju Stawropolskim]], dotarli bez przeszkód, w razie potrzeby udzielając łapówek. 8 km za miastem natknęli się na kolejny posterunek. Posterunkowi milicjanci zażądali, by konwój pojechał za nimi pod miejscowy budynek MSW (trwało tam właśnie wydawanie posiłku - większość milicjantów znajdowała się w stołówce). Część milicjantów na widok uzbrojonych ludzi zaczęła się ostrzeliwać, a obaj eskortujący milicjanci zostali zastrzeleni przez Czeczenów podczas próby ucieczki. Doszło do wymiany ognia i Rosjanie zabarykadowali się w budynku MSW, który Czeczeni podpalili. Ludzie Basajewa ruszyli przez miasto i dotarli do budynku administracji miejskiej, gdzie ich sanitariuszka wywiesiła flagę czeczeńską. Czeczeni wzięli zakładników i skierowali się następnie w kierunku szpitala miejskiego; po drodze weszli do szkoły medycznej, gdzie pojmali studentki medycyny. Wszystkich schwytanych w okolicy szpitala mieszkańców miasta bojownicy spędzali pod rosyjskim ostrzałem do szpitala. == Oblężenie szpitala == W pierwszym etapie akcji zginęło 17 mieszkańców Budionnowska oraz co najmniej kilkunastu milicjantów i żołnierzy (kilku innych zostało schwytanych), natomiast Czeczeni stracili 8 zabitych i 15 rannych (Basajew próbował ~~póżniej~~później usprawiedliwić opanowanie szpitala potrzebą udzielenia pomocy rannym). Czeczeni z zakładnikami umieścili się w szpitalu, gdzie przedstawili swoje żądania, z których głównymi było [[zawieszenie broni]] i wycofanie wojsk rosyjskich z Czeczenii. Ogółem wziętych zostało ok. 1500-1800 zakładników (chociaż niektóre źródła mówią o ponad 2000, a nawet 2500) - kilkuset schwytanych w mieście, ok. 450 pracowników szpitala oraz ok. 500 pacjentów. W odpowiedzi, Rosjanie przywieźli do Budionnowska dużą grupę cywilnych więźniów czeczeńskich (w tym kobiet i dzieci) z nadzieją dokonania wymiany zakładników. 16 czerwca oblegający Rosjanie (w tym ochotnicy [[Kozacy\|kozaccy]]) zaatakowali szpital pod osłoną wozów pancernych, jednakże w wyniku ok. 5-godzinnych walk zostali odparci ogniem broni ręcznej i granatników. Następnie szpital zaczęli ostrzeliwać snajperzy (strzelając m.in. do kobiet które Czeczeni zmusili do machania improwizowanymi białymi flagami z okien budynku). 17 czerwca o świcie Czeczeni odparli drugi atak rosyjski z rzędu: w trakcie szturmu elitarnej jednostka [[specnaz]]u [[Federalna Służba Bezpieczeństwa\|FSB]] "Alfa" Rosjanie zdołali zajać parter szpitala (teraz stojącego częściowo w ogniu), po ~~póltorej~~półtorej godziny zostali jednak wyparci. Ponad 100 zakładników straciło życie od zmasowanego ognia sił rosyjskich (przy użyciu m.in. dwóch [[Miotacz ognia RPO Trzmiel\|miotaczy ognia RPO Trzmiel]]) i w trakcie strzelaniny w szpitalu - oficjalnie władze ogłosiły, że zostali oni "zamordowani przez terrorystów". W odpowiedzi na ataki zostało także rzeczywiście rozstrzelanych 5 lub 6 zakładników (lotników wojskowych i milicjantów). Kilkaset osób zostało rannych. 17 czerwca rozpoczęły się negocjacje - zwolniono 227 zakładników, a do szpitala wpuszczono dziennikarzy (Basajew przeprowadził konferencję prasową). 18 czerwca, po osobistej rozmowie telefonicznej Basajewa z premierem Rosji [[Wiktor Czernomyrdin\|Wiktorem Czernomyrdinem]], Rosjanie tymczasowo wstrzymali działania wojenne w Czeczenii, po czym zwolnionych zostało 111 kobiet i dzieci. 19 czerwca władze zgodziły się, aby napastnicy opuścili Budionnowsk w siedmiu autokarach oraz ciężarówce-chłodni (w której przewieźli poległych towarzyszy) w zamian za uwolnienie pozostałych zakładników. W drodze powrotnej do republiki czeczeńskiej, w której czekało ich entuzjastyczne powitanie ze strony ludności, towarzyszyło ludziom Basajewa 120 zakładników, którzy zgłosili się na ochotnika jako żywe tarcze na czas przejazdu - w tym 16 dziennikarzy i dziewięciu deputowanych do [[Duma\|Dumy]] (m.in. [[Siergiej Kowaliow]]). Zostali oni uwolnieni po przekroczeniu granicy w wiosce Zandak, chociaż część już na własną rękę pojechała z Basajewem dalej, do górskiej wsi Dargo. == Następstwa kryzysu == WgWedług danych oficjalnych w wyniku akcji zginęło na miejscu 129 osób cywilnych, natomiast 415 zostało rannych (z czego 18 później zmarło). Śmierć poniosło też co najmniej 25 członków sił rosyjskich (milicjantów i żołnierzy), w tym 3 komandosów z jednostki "Alfa" (możliwe, że straty rosyjskie zostały oficjalnie poważnie zaniżone). Po stronie czeczeńskiej zginęło 14 bojowników (wg relacji jeden z nich został rozstrzelany przez swoich), 2 zaginęło (ciało jednego z nich znaleziono później w szpitalu), natomiast 30 odniosło rany. Ok. 160 budynków zostało zniszczonych lub uszkodzonych. Po ataku władze centralne zrzuciły większość odpowiedzialności za błędy w akcji antyterrorystycznej na władze lokalne, których szef, gubernator Kraju Stawropolskiego [[Jewgienij Kuzniecow]], został 30 czerwca 1995 roku zdymisjonowany. ▼ ▲Wg danych oficjalnych w wyniku akcji zginęło na miejscu 129 osób cywilnych, natomiast 415 zostało rannych (z czego 18 później zmarło). Śmierć poniosło też co najmniej 25 członków sił rosyjskich (milicjantów i żołnierzy), w tym 3 komandosów z jednostki "Alfa" (możliwe, że straty rosyjskie zostały oficjalnie poważnie zaniżone). Po stronie czeczeńskiej zginęło 14 bojowników (wg relacji jeden z nich został rozstrzelany przez swoich), 2 zaginęło (ciało jednego z nich znaleziono później w szpitalu), natomiast 30 odniosło rany. Ok. 160 budynków zostało zniszczonych lub uszkodzonych. Po ataku władze centralne zrzuciły większość odpowiedzialności za błędy w akcji antyterrorystycznej na władze lokalne, których szef, gubernator Kraju Stawropolskiego [[Jewgienij Kuzniecow]], został 30 czerwca 1995 roku zdymisjonowany. Był to przełomowy punkt w wojnie, który pozwolił na odebranie inicjatywy z rąk sił federalnych, przygotowujących się wtedy do ostatecznej ofensywy w Czeczenii. Rozejm był nagminnie łamany przez obie strony, ale pozwolił siłom czeczeńskim na przezbrojenie się i przegrupowanie z przegrywanej wojny pozycyjnej po stracie [[Grozny\|Groznego]] i większości innych miejscowości do skutecznej wojny partyzanckiej - opartej o minowanie dróg, górskie zasadzki i niespodziewane rajdy na miejscowości okupowane przez Rosjan. Rosyjscy generałowie i przedstawiciele władz federalnych podjęli też pierwsze od początku wojny negocjacje z przywódcami separatystów czeczeńskich (przerywane i podejmowane później kilkakrotnie). == Zobacz także == [[Atak terrorystyczny na szkołę w Biesłanie]] == Linki zewnętrzne == [http://www.eioba.pl/a90397/atak_na_budionnowsk_wazny_epizod_i_wojny_czeczenskiej Atak na Budionnowsk - ważny epizod I wojny czeczeńskiej.]

Atak na Budionnowsk: Różnice pomiędzy wersjami