Aleksander Czawczawadze: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
DumZiBoT (dyskusja | edycje)
m poprawa linków
Linia 3:
 
== Młodość ==
Aleksander Czawaczawadze pochodził z arystokratycznej rodziny wyniesionej do książęcej rangi przez gruzińskiego króla Konstantego II w [[1726]]. Urodził się w 1786 w [[Sankt Petersburg]]u, gdzie jego ojciec, książę [[Garsewan Czawczawadze]] przebywał jako ambasador króla Herakliusza II. Matką chrzestną księcia Aleksandra była caryca [[Katarzyna II Wielka|Katarzyna II]] pokazująca w ten sposób życzliwość gruzińskiemu dyplomacie.
 
Wczesna edukacja Aleksandra miała miejsce w Rosji, ojczystą Gruzję zobaczył dopiero w wieku 13 lat, kiedy jego rodzina wróciła do [[Tbilisi|Tyflisu]] po zaanektowaniu przez Rosję wschodniej Gruzji ([[1801]]). W wieku 18 lat Aleksander Czawczawadze przyłączył się do rebelii księcia [[Parnaoz Bagrationi|Parnaoza]] skierowanej przeciwko rosyjskim rządom ([[1804]]). Po stłumieniu powstania został na krótko aresztowany, w więzieniu stworzył swoje pierwsze prace literackie, m.in pierwszy radykalny poemat społeczny po gruzińsku ''Żałość dla tego świata i jego dzierżawców'' (ვაჰ, სოფელსა ამას და მისთა მდგმურთა). Wiersz szybko zyskał popularność i przyniósł niezwykłą sławę młodemu autorowi, którego rękopisy szeroko krążyły. Jego liryki miłosne i protestacyjne utrzymane w duchu twórczości XVIII-wiecznego poety gruzińskiego [[Besiki]] czy też [[Oświecenie (okres)|oświeceniowego]] myśliciela [[Jan JakubJean-Jacques Rousseau|Jana Jakuba Rousseau]] śpiewano w Tbilisi i w całej Gruzji.
 
[[Plik:Prince a g chavchavadze.jpg|thumb|Książę Aleksander Czawczawadze w [[huzarhuzarzy|huzarskim]]skim mundurze.]]
Po rocznym wychodźstwie w [[Tambow]]ie, Czawczawadze pogodził się z nowo nastałym reżimem i wstąpił do huzarskiego regimentu. Jak na ironię walczył w rosyjskich szeregach pod dowództwem markiza [[Filip Paulucci|Paulucciego]] kiedy w [[1812]] wybuchła następna antyrosyjska rebelia w [[Kachetia|Kachetii]]. W tym samym roku ożenił się z gruzińską księżniczką Salome Orbeliani z wybitnej rodziny arystokratycznej spokrewnionej z królewską dynastią Bagrationich. Podczas wojny [[Napoleon Bonaparte|Napoleona]] z [[Wojny napoleońskie|szóstą koalicją]] ([[1813]]-[[1814|14]]) służył jako adiutant rosyjskiego dowódcy [[Michaił Barclay de Tolly|Barclaya de Tolly]] i został ranny w nogę podczas walk o [[Paryż]] [[31 marca]] [[1814]]. Jako oficer rosyjskiej ekspedycji został w Paryżu dwa lata. Odrestaurowana dynastia [[Burbonowie|Burbonów]] wynagrodziła jego służbę [[Legia Honorowa|Legią Honorową]].
 
Czawczawadze był otwarty na nowe idee, szczególnie na wczesny francuski romantyzm. Pozostał pod wrażeniem [[Alphonse de Lamartine|Lamartine'a]], [[Victor Hugo|Hugo]], ale także [[Jean Baptiste Racine|Racine'a]] i [[Pierre Corneille|Corneille'a]], którzy weszli dzięki niemu do gruzińskiej literatury.
 
== Kariera wojskowa i polityczna ==
W [[1817]] książę Czawczawadze został pułkownikiem rosyjskiej armii. W roku [[1826]] awansowany na [[generał major|generała majora]]. Jego kariera wojskowa rozwinęła się podczas wojny prowadzonej przez Rosję przeciwko [[PersjaIran|Persji]] i [[Imperium osmańskie|imperium osmańskiemu]] pod koniec [[Lata 20. XIX wieku|lat 20. XIX wieku]]. Odegrał ważną rolę w wyzwoleniu [[Armenia|ormiańskiego]] [[Erywań|Erywania]] spod władzy [[PersjaIran|Persów]] w roku [[1827]]. W roku [[1829]] otrzymał rozkaz przenoszący go w charakterze administratora wojskowej rady mieszczącej się w prowincji Kachetia, jego stronach rodzinnych.
 
Po powrocie do Gruzji Czawczawadze zdobył niebywałą popularność w szeregach szlachty oraz ludności. Był szanowany zarówno przez oficerów rosyjskich, jak i gruzińskich. Równocześnie był najbardziej dystyngowanym, najwyżej wyedukowanym i najbogatszym szlachcicem dziewiętnastowiecznej Gruzji. Posługiwał się płynnie kilkunastoma językami używanymi w [[Europa|Europie]] i [[Azja|Azji]] i był w przyjaznych stosunkach z członkami arystokracji rosyjskiej i gruzińskiej, którzy odwiedzali jego salon w Tyflisie. Z jego szesnastoletnią wówczas córką, Niną, ożenił się sławny rosyjski dyplomata i dramaturg [[Aleksandr Gribojedow]], uprzednio udzielając jej podczas swojego pobytu w Tyflisie lekcji muzyki. Kolejna z jego córek, Katarzyna, poślubiła Dawida Dadiani, księcia Megrelii, wywołując u Nikoloza Barataszwili nieodwzajemnioną miłość, która sprawiła, że stał się on największym poetą gruzińskiego romantyzmu.