Panoplia: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
+ foto |
|||
Linia 2:
[[Plik:Stemma reggio emilia municipio.jpg|thumb|right|panoplia w herbie [[Reggio nell'Emilia|Reggio Emilia]]]]
[[Plik:Coat of arms of Bolivia.svg|thumb|right|panoplia w herbie [[Boliwia|Boliwii]]]]
[[Plik:
'''Panoplia''', l.p. '''panoplium''' (''armatura'', ''spolia hostium'') (z greckiego πανοπλια) – motyw dekoracyjno-symboliczny złożony najczęściej z broni białej i uzbrojenia ochronnego ([[
Nazwa pochodzi od [[Język grecki|greckiego]] ''pan'' - wszystko i ''[[hoplon]]'' - tarcza [[
W czasach [[Republika rzymska|republiki rzymskiej]] i późniejszego [[Cesarstwo rzymskie|cesarstwa]] oręż zdobyty na wrogu, po zwycięskiej bitwie układano pod zawieszoną na krzyżu zbroją wodza pokonanej armii. Był to znak chwalebnego zwycięstwa, jednocześnie ofiara dla boga [[Mars (mitologia)|Marsa]] oraz symbol deifikacji zwycięskiego wodza.
W '''[[Heraldyka|heraldyce]]''' nowożytnej panoplia umieszczano początkowo za i pod [[herb]]em dowódcy wojskowego po odniesionym przez niego znaczącym zwycięstwie. Armaturę herbową komponowano z pik, [[Halabarda|halabard]], [[buńczuk]]ów, [[Chorągiew (weksylologia)|chorągwi]], [[Szabla|szabli]] i innego sprzętu wojennego. Wieszano wtedy autentyczne elementy uzbrojenia. Stopniowo broń biała wychodziła z mody, spadkobiercy rycerzy poświęcali się służbie cywilnej natomiast uzbrojenie wiszące na ścianie coraz rzadziej było w użyciu praktycznym a coraz częściej miało tylko przypominać rzeczywiste lub przyszywane tradycje rycerskie rodu. Coraz mniej było autentycznego uzbrojenia (niszczyło się, produkowano zupełnie inne niż kiedyś, nowe pokolenia były liczniejsze) a coraz więcej symboliki. W XVIII wieku na ściany trafiły panoplia ze stiuku, jedynie przypominające prawdziwe. Jako symbole, do "uzbrojenia panopliów" mogły teraz trafić armaty, kule armatnie oraz karabiny.
Linia 11:
Przykładem zastosowania armatury w heraldyce Polski szlacheckiej jest herb na portrecie [[Starosta|starosty]] sandomierskiego Krzysztofa Tarnowskiego z [[XVI wiek|XVI]] wieku. W wieku [[XVIII wiek|XVIII]] i [[XIX wiek|XIX]] (styl [[barok]]owy oraz [[klasycyzm|klasycystyczny]]) armaturę spotyka się nieporównanie częściej niż w czasach wcześniejszych, W [[heraldyka polska|polskiej heraldyce]] stanowiły one zwyczajowo obowiązujący element herbu (zwłaszcza na pieczęci) osoby w służbie wojskowej, niekoniecznie związany z faktycznymi osiągnięciami militarnymi.
Z upływem czasu, panoplia z ozdób podkreślających rycerskie koneksje właściciela posesji stały się symbolami tradycji wojskowej państw i ich walk o niepodległość, z budynków prywatnych przeniosły się na pomniki, budynki państwowe i symbolikę państwową. Panoplia, mniej lub bardziej rozbudowane spotyka się często w herbach krajów [[Ameryka Południowa|Ameryki południowej]] i środkowej. Stosowane są również w herbach państwowych, terytorialnych i miejskich innych regionów świata. Miniatura klasycznych panopliów stanowi część dekoracji (zawieszkę) wielu rycerskich orderów - m.in. [[
== Zobacz też ==
|