Czworonogi: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne merytoryczne
Nie podano opisu zmian
Linia 13:
'''Czworonogi, tetrapody''' (Tetrapoda) – grupa [[kręgowce|kręgowców]] obejmująca [[płazy]], [[gady]], [[ptaki]] i [[ssaki]].
 
W 1989 roku [[Jacques Gauthier]] i współpracownicy zdefiniowali nazwę Tetrapoda jako odnoszącą się do [[grupa koronowa|grupy koronowej]], czyli obejmującej [[ostatni wspólny przodek|ostatniego wspólnego przodka]] grup [[Lissamphibia]] oraz [[owodniowce|owodniowców]]<ref name=Gauthier89>{{Cytuj książkę |autor r=Gauthier, J., D. C. Cannatella, K. De Queiroz, A. G. Kluge, & T. Rowe |rok=1989 |rozdział=Tetrapod phylogeny |autor=B. Fernholm, K. Bremer i H. Jornvall (red.) |tytuł=The Hierarchy of Life |strony=337–353 |miejsce=Nowy Jork |wydawca=Elsevier Science Publishers B. V. (Biomedical Division)}}</ref>, jednak niektórzy naukowcy rozszerzają znaczenie tego terminu na wszystkie [[kręgowce]] mające kończyny z palcami<ref name=LA04>{{Cytuj pismo |nazwisko=Laurin |imię=M. |imię2=J. S. |nazwisko2=Anderson |rok=2004 |tytuł=Meaning of the name Tetrapoda in the scientific literature: an exchange |czasopismo=Systematic Biology |wolumin=53 |wydanie=1 |strony=68–80 |doi=10.1080/10635150490264716 |język=en}}</ref>. Według panującego konsensusu tetrapody wyodrębniły się z przedstawicieli grupy [[Tetrapodomorpha]], takich jak ''[[eustenopteron|Eusthenopteron]]'', ''[[panderichtys|Panderichthys]]'' czy ''[[Tiktaalik]]'', we wczesnym [[dewon]]ie<ref name=Clack09>{{Cytuj pismo |nazwisko=Clack |imię=Jennifer A. |tytuł=The Fish–Tetrapod Transition: New Fossils and Interpretations |czasopismo=Evolution: Education and Outreach |wolumin=2 |wydanie=2 |strony=213–223 |rok=2009 |doi=10.1007/s12052-009-0119-2 |język=en}}</ref>. Najstarsze odnalezione [[skamieniałości]] ciał tetrapodów ocenia się na późny [[fran]], jednak liczące około 395 mln lat [[skamieniałość śladowa|odciski stóp]] odkryte w morskich osadach w [[Góry Świętokrzyskie|Górach Świętokrzyskich]] są od nich starsze o około 18 milionów lat i mają około 10 milionów lat więcej niż najstarsze znane pozostałości przedstawicieli [[Elpistostegidae]], co sugeruje, że przekształcenie [[ryby|ryb]] w tetrapodyczworonogi miało miejsce wcześniej niż się powszechnie uważa<ref name=Nature10>{{Cytuj pismo |autor=Grzegorz Niedźwiedzki, Piotr Szrek, Katarzyna Narkiewicz, Marek Narkiewicz, Per E. Ahlberg |tytuł=Tetrapod trackways from the early Middle Devonian period of Poland |czasopismo=Nature |wolumin=463 |strony=43–48 |rok=2010 |doi=10.1038/nature08623 |język=en}}</ref>.
 
; Kladogram według [[Tree of Life Web Project]]<ref>{{Cytuj stronę |autor=Michel Laurin |url=http://tolweb.org/Terrestrial_Vertebrates/14952 |tytuł=Terrestrial vertebrates |opublikowany=Tree of Life web project |język=en |data dostępu=6 stycznia 2010}}</ref>