Owady społeczne: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Holek.Bot (dyskusja | edycje)
m Aktualizacja szablonu cytowania
Ark (dyskusja | edycje)
drb. red.
Linia 1:
[[GrafikaPlik:Bienenkoenigin2.jpg|thumb|250px|right|thumb|Pszczoły (królowa i robotnice) na plastrze miodu]]
'''Owady społeczne''' - gatunki [[owady|owadów]] (Insecta), które tworzą mniej lub bardziej zaawansowane struktury społeczne. W zależności od poziomu wykształconych struktur społecznych wyróżniane są:
[[Grafika:Bienenkoenigin2.jpg|250px|right|thumb|Pszczoły (królowa i robotnice) na plastrze miodu]]
 
=== Klasyfikacja ===
W zależności od poziomu wykształconych struktur społecznych wyróżniane są:
* owady podspołeczne (subsocial)
* owady gromadne (communal)
Linia 8 ⟶ 11:
 
=== Owady parasocjalne ===
Osobniki gatunków nie w pełni społecznych współpracują ze sobą w ograniczonym zakresie np. wspólnie budują gniazda, wychowanie potomstwa ograniczając do czasu osiągnięcia dojrzałości. Wyższy stopień organizacji osiągają gatunki, których osobniki po wspólnym wybudowaniu gniazda pomagają sobie w opiece nad potomstwem.
 
[[GrafikaPlik:H17termound.jpg|thumb|200px|right|thumb|Wybudowanie takiego gniazda wymaga zaangażowania wielu osobników]]
Kolejnym etapem w rozwoju społeczności owadów jest specjalizacja w wykonywaniu określonych czynności. Pojawiają się kasty - robotnice, żołnierze i królowe. Wśród owadów niemal społecznych nie obserwuje się współwystępowania wielu pokoleń w jednej kolonii. Do tej grupy należą [[karaczany]] z rodziny Cryptocercidae.
 
=== Owady eusocjalne ===
Owadami eusocjalnymi nazywane są gatunki, wśród których wykształciły się zależności społeczne spełniające poniższe zasady:
* owady opiekują się swoim potomstwem,
* występuje reprodukcyjny podział prac (nie wszystkie osobniki w społeczności przystępują do [[Rozród|rozrodu]], a jedynie pomagają innym w wychowaniu [[Potomstwo|potomstwa]]),
* potomstwo pomaga rodzicom w różnych czynnościach związanych z utrzymaniem kolonii.
 
[[GrafikaPlik:Bee dance.png|thumb|200px|left|thumbright|Schemat ukazujący stosowaną przez pszczoły metodę informowania o kierunku i odległości od celu.]]
Wśród owadów eusocjalnych obserwuje się wyraźne różnice morfologiczne pomiędzy przedstawicielami kast. Społeczności do funkcjonowania potrzebują ustalonych metod komunikacji. Owady społeczne komunikują się głównie za pomocą [[feromon|feromonów]]ów (sygnały chemiczne) oraz - w mniejszym stopniu - ''tańców'' (sygnały wizualne) i wydawanych dźwięków.
 
Owady, które uznaje się za owady eusocjalne:
Linia 29 ⟶ 32:
* wszystkie [[termity]] (Isoptera)
* [[błonkówki]] (Hymenoptera): niektóre [[osowate]] (Vespidae), [[pszczołowate]] (Apidae) oraz wszystkie [[mrówkowate]] (Formicidae)
 
<br/>
=== Bibliografia ===
{{Bibliografia start}}
# {{cytuj książkę |nazwisko=Wilson |imię=Edward Osborne |autor link=Edward Osborne Wilson |tytuł=Socjobiologia |rok=2001 |wydawca=Zysk i S-ka Wydawnictwo s.c. |miejsce=Poznań |isbn = 83-7150-682-1|rozdział=Owady społeczne }}
{{Bibliografia stop}}
 
=== Zobacz też ===