Dźwięk wielokanałowy: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Xqbot (dyskusja | edycje)
m robot dodaje: fa:صدای ساراند
utworzenie hasła integrującego hasła "5.1", "6.1", "7.1"
Linia 1:
'''Dźwięk wielokanałowy''', '''dźwięk dookólny''', '''dźwięk przestrzenny''' (ang. ''Surround sound'') – technika będąca rozwinięciem [[stereofonia|stereofonii]], pozwalająca na utrwalanie i odtwarzanie co najmniej trzech kanałów [[dźwięk]]u. Zastosowanie dodatkowych kanałów i odpowiadających im [[głośnik]]ów po bokach i z tyłu słuchacza pozwala na zwiększenie poczucia otoczenia [[dźwięk]]iem.
 
Większość nagrań wielokanałowych jest tworzona na potrzeby filmów i gier wideo. Dźwięk wielokanałowy jest wykorzystywany w salach kinowych, systemach [[kino domowe|kina domowego]] i [[Konsola gier wideo|konsolach do gier]]. W przypadku [[film]]ów może być odtwarzany z [[kaseta wideo|kaset wideo]], [[płyta DVD|płyt DVD]] lub transmitowany poprzez [[HDTV|telewizję wysokiej rozdzielczości]]. Dźwięk wielokanałowy bywa też stosowany przy nagraniach muzyki, dając nowe możliwości artystycznej ekspresji. Nagrania muzyczne są rejestrowane w konkurujących formatach [[DVD-Audio]] (DVD-A) i [[Super Audio CD]] (SACD), a także [[MP3 Surround]]. Niektóre systemy audio-wideo zawierają cyfrowe [[procesor akustyczny|procesory akustyczne]], pozwalające symulować dźwięk dookólny na podstawie materiału stereo.
 
Pierwsze udokumentowane wykorzystanie dźwięku wielokanałowego miało miejsce w roku [[1940]] podczas projekcji animowanego filmiu [[Disney|Disney'a]] – [[Fantazja (film)]]. Stworzony na tę okazję system [[Fantasound]] składał się z trzech ścieżek dźwiękowych, które były rozprzestrzeniane w sali za pomocą 54 głośników.
 
== Systemy dźwięku wielokanałowego ==
 
=== 5.1 ===
[[Plik:5 1 channels (surround sound) label.svg|thumb|150px|right|Ustawienie głośników w systemie 5.1]]
'''5.1'''System składa systemsię zapisuz [[dźwięk]]upięciu znany także jako [[Dolby Digital Surround]]. 5.1 oznacza pięćkanałów głośnikówpełnopasmowych (przednie: lewy, prawy i centralny, oraz tylne: lewy i prawy) +oraz kanału [[subwoofer]]a. W systemie 5.1 zapisywane sąJest najczęściej dźwiękistosowany naw ścieżkachfilmach filmów [[DVD]] orazi muzykanagraniach muzycznych na płytach formatu DVD audio. Powoduje on wrażenie dźwięku przestrzennego nieograniczonego do sceny przed słuchaczem ale też za nim oraz po bokachAudio. W odróżnieniu od analogowego systemuformacie [[Dolby Pro LogicSurround]], występują tu nie 4 zależne od siebie kanały alewystępuje 6 całkowicie odseparowanych od siebie kanałów. 5.1W (wyjątkiem jestformacie [[DTS]] którego 6.sygnał kanałkanału nisko-tonowyniskotonowego jest powiązany z kanałem centralnym głośnikiem układu audio). Dolby Digital jak i DTS są systemami całkowicie cyfrowymi. Ich całkowity odbiór jestwymaga osiągalny przy korzystaniu zzastosowania dekodera [[AC3]] 5.1. Wszystkie odtwarzacze DVD są kompatybilne z systemem dolby[[Dolby digitalDigital]], ale nie wszystkie dekodują go bezstratnie (tanie odtwarzacze DVD przekształcają Sygnałsygnał 5.1 do 2.0.).
 
=== Zobacz też6.1 ===
* [[Monofonia|Mono]]
* [[Stereo]]
* [[6.1]]
* [[7.1]]
 
[[Plik:6 1 channels surround sound.svg|thumb|150px|Ustawienie głośników w systemie 6.1]]
{{Systemy TV}}
To rozwinięcie systemu 5.1 o kanał tylny (rear). System 6.1 w swojej najbardziej rozwiniętej wersji (jak np. DTS-ES) dostarcza sześciu kanałów pełnopasmowych (20 Hz - 20 kHz) oraz jednego niskoczęstotliwościowego. Poszczególne kanały to:
* Dwa kanały przednie (lewy i prawy) – L i R
* Kanał centralny – C
* Dwa kanały dookólne – (lewy dookólny i prawy dookólny) – Ls i Rs
* Jeden kanał tylny – Bs
* Jeden kanał niskoczęstotliwościowy - [[LFE]]
 
System 6.1 wymaga zastosowania co najmniej 7 głośników. Ustawienie głośników przenoszących poszczególne kanały w przemyśle kinowym jest ustandaryzowane, natomiast brak standardu w kontekście muzyki.
{{stub}}
 
Jednym z formatów tego systemu w przemyśle kinowym jest [[Dolby Pro Logic IIx]].
 
=== 7.1 ===
[[Plik:7 1 channels surround sound.svg|150px|thumb|right|Ustawienie głośników w systemie 7.1]]
Jest rozwinięciem systemu [[6.1]] o drugi kanał tylny (rear) i wywodzi się z [[Dolby Digital EX]].
 
Poszczególne kanały to:
* Dwa kanały przednie (lewy i prawy) – L i R
* Kanał centralny – C
* Dwa kanały dookólne - (lewy dookólny i prawy dookólny) – Ls i Rs
* Dwa kanały tylne (lewy i prawy) – Lb i Rb
* Jeden kanał niskoczęstotliwościowy – [[LFE]]
 
System 7.1 wymaga zastosowania co najmniej 8 głośników. Ustawienie głośników przenoszących poszczególne kanały w przemyśle kinowym jest ustandaryzowane.
 
=== Zobacz też ===
* [[monofonia]]
* [[stereofonia]]
* [[kwadrofonia]]
 
{{stub}}
[[Kategoria:Akustyka]]
 
Linia 17 ⟶ 49:
[[cs:Prostorový zvuk]]
[[da:Surround sound]]
[[de:5.1]]
[[en:Surround sound]]
[[es:Surround]]
[[fa:صدای ساراند]]
[[fr:5.1]]
[[it:Surround]]
[[he:סראונד]]