Droga startowa: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Xqbot (dyskusja | edycje)
m robot poprawia: lt:Kilimo ir tūpimo takas; zmiany kosmetyczne
m ort., drobne redakcyjne
Linia 1:
[[Plik:LKPR RWY31.jpg|mały|prawo|300px|Droga startowa 31 na lotnisku [[Port lotniczy Praga-Ruzyně|Praga-Ruzyně]] ([[Czechy]])]]
 
'''Droga startowa''' ([[język angielski|ang.]] ''runway''), jest to zasadnicza część [[pole wzlotów|pola wzlotów]] [[lotnisko|lotniska]] o sztucznej utwardzonej nawierzchni (betonowej, [[asfalt]]owo-[[beton]]owej), lub, na mniejszych [[lotnisko|lotniskach]], naturalnej ([[trawnik|trawiastej]] znanej również jako [[darń|darniowej]], [[żwir]]owej), przeznaczona do startów i lądowań [[samolot|samolotów]] (rzadziej [[śmigłowiec|śmigłowców]]).
Długość drogi startowej na lotnisku powinna wystarczećwystarczać na:
długość* rozbiegu,rozbieg - od postoju samolotu aż do momentu bezpiecznej (pewnej) szybkości oderwania się orazod pasa na
długosć* dobiegudobieg - wystarczającą dla wytracenia szybkości przy dobiegu od szybkości w momenciemomentu zetknięcia z lotniskiem do zatrzymania samolotu.
 
Długość drogi startowej stanowi o [[klasa lotniska|klasie lotniska]]. Pasy startowe posiadają często system naprowadzenia radiowego [[ILS]] pomagający pilotowi wylądować w trudnych warunkach widoczności, a nawet, w przypadku ILS-u Kategorii IIIc, automatycznie wylądować za niego.
 
Linia 10 ⟶ 11:
 
== Układ, nazewnictwo i wymiary ==
Drogi startowe są zazwyczaj ponumerowane zgodnie ze swoim [[azymut magnetyczny|azymutem magnetycznym]], zaokrąglonym do najbliższej dziesiątki stopni, podzielonym przez dziesięć. Każda z cyfr jest wymawiana osobno gwoli jasności w rozmowach przez [[radio]] w [[język angielski|języku angielskim]]. Na przykład, Runway Three Six (droga startowa 36) wskazuje azymut 360 stopni (tj., [[północ]] magnetyczną), a Runway Zero Niner (droga startowa 09) jest nazwą dla drogi startowej ukierunkowanejo ku azymutowiazymucie 94 stopni, a Runway One Seven (droga startowa 17) odpowiada drodze startowej ukierunkowanej kuo azymutowiazymucie 168 stopni. Każda droga startowa może być użyta w obydwu kierunkach, wobec czego nosi dwie nazwy. Runway One Zero (droga startowa 10) przeistacza się w Runway Two Eight (droga startowa 28), kiedy zostaje użyta w odwrotnym kierunku.
 
W [[Stany Zjednoczone|Stanach Zjednoczonych]] drogi startowe na kierunku od 01 do 09 nie posiadają pierwszego zera., Npnp. oznaczenie brzmi Runway Seven, a nie Runway Zero Seven, a droga jest oznaczona jako RWY 7.
 
Jeśli istnieją dwie lub trzy drogi startowe wskazujące ten sam kierunek (równoległe drogi startowe), każda z nich ma nazwę która zawiera człon "Left" (lewa), "Right" (prawa) lub "Center" (środkowa) -, na przykład, Runway One Five Left (15L), Runway One Five Center (15C), i Runway One Five Right (15R). Runway Two Left (2L) przemienia się w Runway Two Zero Right (20R), kiedy ta droga startowa pozostaje użyta w odwrotnym kierunku.
 
W dużych portach lotniczych, które posiadają więcej niż trzy równoległe drogi startowe (na przykład, [[Port lotniczy Los Angeles|Los Angeles International Airport]] w [[Los Angeles]] lub [[Port lotniczy Atlanta - Hartsfield-Jackson|Hartsfield International Airport]] w [[Atlanta|Atlancie]]), nazwy niektórych dróg startowych są przemieszczone o 10 stopni, żeby uniknąć niepewności w nazewnictwie które powstałaby w przypadku zaistnienia więcej niż trzech równoległych dróg startowych. W Los Angeles, ten system wykazuje się drogami startowymi nazwanymi następująco: Runway Six Left (6L), Runway Six Right (6R), Runway Seven Left (7L) i Runway Seven Right (7R), pomimo tego, że wszystkie cztery drogi startowe są absolutnie równoległe do siebie (wskazując azymut ok. 69 stopni).
 
Zaleca się, aby samoloty wzlatywały i lądowały pod [[wiatr]]. Wobec tego większe porty lotnicze zazwyczaj posiadają dwie (lub więcej) drogi startowe, żeby można było wybrać drogę startową najbardziej to umożliwiającą. Porty lotnicze posiadające jedną drogę startową są najczęściej zbudowane tak, że droga startowa jest ułożona zgodnie z przeważającym kierunkiem wiatru.
 
Wymiary dróg startowych sięgają od 240 [[metr|m]] (800 [[stopa angielska|stóp]]) długości i 8 m (25 stóp) szerokości na mniejszych lotniskach dla [[awionetka|awionetek]] do 4800 m (16 000 stóp) długości i 80 m (250 stóp) szerokości w wielkich międzynarodowych portach lotniczych zbudowanych do obsługi dużych odrzutowych [[samolot pasażerski|samolotów pasażerskich]]. Wymiary są podawane w stopach w [[Stany Zjednoczone|Stanach Zjednoczonych]] i [[Kanada|Kanadzie]] i w metrach wszędzie indziej.