Legitymizacja: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Legitymizacja przeniesiono do Legitymizacja władzy |
nowe |
||
Linia 1:
'''Legitymizacja''' (czasem '''legitymacja''') - w szerokim sensie uzasadnienie, bądź prawomocność określonej [[instytucja społeczna|instytucji społecznej]]. Najczęściej mówi się o [[legitymizacja władzy|legitymizacji władzy]], [[legitymizacja państwa|państwa]] czy [[legitymizacja prawa|prawa]].
O legitymizacji można mówić w normatywnym i empirycznym sensie<ref>{{cytuj książkę |autor r=[[David Beetham]]|rozdział=Legitimacy|inni=Edward Craig(red.)|tytuł=Routledge Encyclopedia of Philosophy|tom=7|wydawca=Routledge|rok= 1998|strony=540-541}}</ref>. Legitymizacja normatywna oznacza wskazanie, dlaczego określona instytucja powinna znajdować posłuch. Instytucja jest legitymizowana, jeśli można wskazać, że realizuje [[wartość|wartości]] podzielane przez daną społeczność. Badaniem legitymizacji różnych instytucji i struktur zajmuje się [[filozofia polityki]].
Legitymizacja w sensie empirycznym oznacza, że określona społeczność uważa określoną instytucję za prawomocną i w konsekwencji znajduje ona faktyczny posłuch (tzn. prawo jest przestrzegane, nikt nie podważa władzy). Badaniem legitymizacji w sensie empirycznym zajmują się [[nauki społeczne]] (przede wszystkim [[politologia]] i [[socjologia]]).
=== Legitymizacja władzy i panowania ===
{{main|legitymizacja władzy}}
Legitymizacja władzy jest przedmiotem badań [[politologia|politologii]], filozofii i [[socjologia polityki|socjologii polityki]]. Ponieważ nie można wytłumaczyć posłuchu dla władzy czystą przemocą, należy wytłumaczyć dlaczego ludzie są jej posłuszni. Każda władza oparta jest na przyzwoleniu i musi opierać się na powszechnych wartościach (lub sprawiać takie wrażenie). Do najbardziej znanych teorii legitymizacji władzy (w sensie empirycznym) należą idealne typy panowania [[Max Weber|Maxa Webera]], teorie [[Seymour Martin Lipset|Seymoura Martina Lipseta]]. [[David Easton|Davida Eastona]] i [[David Beetham|Davida Beethama]]. Do normatywnych teorii legitymizacji władzy należą m.in. teorie [[umowa społeczna|umowy społecznej]]<ref>{{cytuj książkę |autor r=[[David Beetham]]|rozdział=Legitimacy|inni=Edward Craig(red.)|tytuł=Routledge Encyclopedia of Philosophy|tom=7|wydawca=Routledge|rok= 1998|strony=539}}</ref>.
=== Legitymizacja prawa ===
{{main|legitymizacja prawa}}
Prawo legitymizowane to prawo które odpowiada pewnym kryteriom wartości (sens normatywny) lub prawo, które jest faktycznie przestrzegane (sens empiryczny). Uzasadnienie podstaw obowiązywania prawa różniło się w zależności od doktryny filozoficznoprawnej i wywodzone było z [[Bóg|istoty najwyższej]], [[natura ludzka|natury ludzkiej]], [[rozum|rozumu filozoficznego]] czy procedurze<ref>{{cytuj książkę |autor r=Adam Mikołajczyk|rozdział=Legitymizacja prawa|inni=Jerzy Zajadło(red.)|tytuł=Leksykon współczesnej teorii i filozofii prawa|wydawca=C.H. Beck|miejsce=Warszawa |rok=2007 |strony=169-170|isbn = 978-83-7483-519-0}}</ref>.
[[Kategoria:Filozofia społeczna i polityczna]]
[[Kategoria:Socjologia polityki i życia publicznego]]
[[ar:شرعية سياسية]]
[[bg:Легитимност]]
[[ca:Legitimitat]]
[[cs:Legitimita]]
[[da:Legitimitet]]
[[de:Legitimität]]
[[en:Legitimacy (political)]]
[[et:Legitiimsus]]
[[es:Legitimidad]]
[[fa:مشروعیت (در علوم سیاسی)]]
[[fr:Légitimité]]
[[he:לגיטימציה]]
[[lt:Legitimumas]]
[[ja:正統性]]
[[no:Legitimitet]]
[[nn:Legitimitet]]
[[pt:Legitimidade]]
[[ru:Легитимность]]
[[sr:Легитимитет]]
[[fi:Legitimiteetti]]
[[sv:Legitimitet]]
[[uk:Легітимність]]
[[zh:合法性]]
| |||