Swoszowice: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Asteq (dyskusja | edycje)
poprawa linku
m drobne redakcyjne, lit., WP:SK
Linia 6:
W Swoszowicach znajduje się jedno z najstarszych [[Lista uzdrowisk w Polsce|polskich uzdrowisk]].
 
== Etymologia nazwy ==
Nazwa wywodzi się od formy osobowej, pierwszego założyciela wsi, będącąbędącej własnością [[rycerstwo|rycerską]]- o nazwisku Swosz, de Swoszowic.
 
== Historia Swoszowic ==
Pierwsze wzmianki o Swoszowicach pochodzą z ''[[Kodeks dyplomatyczny klasztoru tynieckiego|Kodeksu Tynieckiego]]'' z [[12 marca]] [[1362]] r. Pierwszym właścicielem był Wojciech de Swoszow (pochodzący ze stanu rycerskiego). W 1422 r. odkryto bogate złoża [[siarka|siarki]] wtedy też założono pierwsze kopalnie. (Obecnie [[siarka|Siarkęsiarkę]] wydobywa się tylko do celów leczniczych). Po obecności kopalni zostało jednak wiele pamiątek jak [[hałda|hałdy]] czy liczne nazwy ulic: ''Borowinowa'', ''Szybisko'' czy ''Siarczanogórska''.
 
Najlepszym okresem dla Swoszowic były lata 1800-1831, gdy dr [[Feliks Radwański]] na wykupionych gruntach wybudował Zakład Kąpielowy funkcjonujący do dziś. Uzdrowisko zostało oficjalnie otwarte w [[1811]] roku. Początkowo uzdrowisko stało się jednym z popularniejszych. Zachwyt ten opadł na chwilę, w czasie [[powstanie listopadowe|powstania listopadowego]], ale już w 1859 r. za sprawą dr [[Józef Dietl|Józefa Dietla]] Swoszowice odzyskały dawny blask dzięki budowie w 1875 r. [[tor (kolejnictwo)|linii kolejowej]]. W [[XIX wiek|XIX w.]] Swoszowice były licznie zamieszkiwane przez [[Żyd|Żydów]]ów, istniały tu także [[synagoga|synagogi]]. Po koniec XIX w. wybudowano [[Fort Swoszowice]], gdzie obecnie znajduje się ośrodek szkoleniowy.
 
Do [[1954]] roku istniała zbiorowa [[gmina Swoszowice]].
Linia 18:
Dnia [[26 września]] [[2006]] r. obszar Swoszowic stał się pierwszą i jak dotąd jedyną w Krakowie jednostką pomocniczą niższego rzędu funkcjonującą w ramach dzielnicy. Ta jednostka pomocnicza niższego rzędu w ramach [[Dzielnica X Swoszowice|Dzielnicy X Swoszowice]] nosi nazwę ''Osiedle Uzdrowisko Swoszowice''.
 
== Uzdrowisko w Swoszowicach ==
Obecnie uzdrowisko zarządzane jest przez [[spółka|spółkę]]. Na jego terenie znajdują się dwa źródła wody leczniczej ''Zdrój Główny'' i ''Napoleon'', które dostarczają unikatowych [[Woda mineralna|wód mineralnych]] bogatych w [[siarczan]], [[wodór]], [[Węgiel (pierwiastek)|węgiel]], [[wapń]], [[magnez]]. Zawartość [[siarka|siarki]] w wodach klasyfikuje Swoszowice na 5 miejscu na świecie, a 4 w [[Europa|Europie]]. W uzdrowisku leczy się także schorzenia reumatyczne za pomocą kąpieli z wykorzystaniem wód siarczanych i [[Kąpiel borowinowa|borowiny]]. W 2009 roku nastąpić ma prywatyzacja Uzdrowiska.
 
Mieszkańcy Swoszowic dalej czekają na rozwój swojego uzdrowiska. Obszar Swoszowic wynosi ok. 400 ha, zamieszkuje go ok. 3000 osób. W Swoszowicach znajduje się także [[jeździectwo|stadnina koni]], [[kolarstwo|sekcja kolarska]], [[kort|korty tenisowe]], [[klub piłkarski]] [[Krakus Swoszowice]] oraz 7 ha [[Park w Swoszowicach|park uzdrowiskowy]]. Swoszowice są jedną z najbezpieczniejszych, bogatszych i ładniejszych dzielnic Krakowa. Od 2007 roku [[Dominik Galas]] związany z ziemią swoszowicką został mianowany Starostą Krakowskim Konfederacji Spiskiej.
 
== Ciekawostki ==
* W uzdrowisku leczyli się m.in. [[Julian Ursyn Niemcewicz]] i [[Hugo Kołłątaj]]
* W [[Fort Rajsko|rajskim forcie]] składowano [[Nowa Huta (dzielnica Krakowa)|nowohucki]] [[pomnik]] [[Włodzimierz Lenin|Włodzimierza Lenina]] po jego zdjęciu z postumentu.
* [[Stanisław Staszic]] napisał dzieło poświęcone minm.in. Swoszowicom ''O ziemiorództwie Karpatów''.
* W obecnym przedszkolu mieścił się pałacyk [[Jan Stanisławski|Jana Stanisławskiego]].
* W sztuce Swoszowice zostały utrwalone w obrazie ''Podwieczorek w Swoszowicach'' [[Aleksander Kotsis|Aleksandra Kotsisia]].
 
== Zobacz też ==
* [[Mateczny]]
 
== Linki zewnętrzne ==
* [http://www.uzdrowisko.krakow.pl Strona Uzdrowiska]
* [http://alf.ifj.edu.pl/~bartyzel/swoszowice.html Strona o Swoszowicach]
* {{SgKP|XI|730|Swoszowice}}
{{Dzielnica X Swoszowice}}