Wersja z 10:44, 7 mar 2010 edytuj Mpfiz (dyskusja \| edycje) Redaktorzy, Administratorzy 38 743 edycje redakcyjne, drobne merytoryczne ← poprzednia edycja		Wersja z 10:46, 7 mar 2010 edytuj anuluj edycję Hiuppo (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 35 403 edycje WP:SK, rozbudowa, ale hasło pisane przez kogoś z wiedzą z wczesnych lat 80.ych następna edycja →
Linia 1: [[Plik:Odgromnik.png\|right\|thumb]] ▼ '''Ogranicznik przepięć''', dawniej '''odgromnik''' (także ochronnik przepięciowy, [[język angielski\|ang]]. ''surge arrester'') jest urządzeniem chroniącym przed [[przepięcie\|przepięciami elektrycznymi]] w [[sieć elektroenergetyczna\|sieci elektroenergetycznej]]. Przepięcia mogą powstać podczas np. załączania lub wyłączania nieobciążonej linii napowietrznej lub przy uderzeniu [[piorun]]u w [[linia elektroenergetyczna napowietrzna\|linię napowietrzną]] i mogą one spowodować zniszczenie [[izolatory energetyczne\|~~izolacjii~~izolacji]] i innych elementów sieci. Ponieważ odgromniki są urządzeniami stosunkowo drogimi, są stosowane tylko do ochrony ważnych elementów sieci jak np. [[transformator]] bądź [[generator]]. ▲[[Plik:Odgromnik.png\|right]] == Rodzaje == Odgromniki można podzielić ze względu na budowę na: * a) ~~odgromnik~~ogranicznik ~~iskrowy~~przepięć iskiernikowy - składa się z iskiernika (I) oraz ~~opornika~~rezystancji ~~wykonanego~~wykonanej z [[Węglik krzemu\|węglika krzemu]] (SiC –- silizium carbide) ** konwencjonalne z łukiem swobodnym, gdzie mała długość łuku nie wpływa na jego przebieg * b) odgromnik tlenowo-metalowy składa się wyłącznie z opornika wykonanego z tlenku metalu (MO – metal oxide)▼ ** magnetowydmuchowe z łukiem wydłużanym, gdzie ma wpływ na ograniczenei chwilowych wartości prądu następczego i czasu jego przepływu ▲* b) ~~odgromnik~~ogranicznik przepięć beziskiernikowy tlenowo-metalowy - składa się wyłącznie z ~~opornika~~rezystancji ~~wykonanego~~wykonanej z tlenku metalu (MO –- metal oxide) Obecnie stosowane są głównie ograniczniki beziskiernikowe z uwagi na wiele zalet w stosunku do iskiernikowych, takich jak prostsza konstrukcja, większa precyzja i krótszy czas zadziałania, brak prądu następczego możliwość łączenia równoległego warystorów dla zwiększenia obciążalności czy niewrażliwość na zabrudzenia i inne czynniki środowiskowe. Te zalety pozwalają na stosowanie ich np. w rozdzielnicach z gazem SF6. Na wielu stacjach energetycznych można jeszcze spotkać ograniczniki iskiernikowe, często mające 30 lat i wciąż w eksploatacji. Jednym z wiodących producentów ograniczników były przedwojenne zakłady ZWAR Szpotańskiego, obecnie część koncernu ABB. == Zasada działania == [[Plik:Odgromnik chaka.png\|~~frame~~thumb\|~~center~~left\|Przykładowa charakterystyka prądowo-napięciowa ~~''U''~~Uf(''I'') odgromnika a) iskrowego, b) tlenowo-metalowego]]▼ Zasadę działania najlepiej opisać na podstawie ~~odgromnika~~ogranicznika ~~iskrowego~~iskiernikowego. W warunkach normalnych prąd nie płynie przez odgromnik. Po wystąpieniu przepięcia następuje przeskok iskry w iskierniku czyli przez iskiernik i przez rezystancje płynie prąd. Przepływ prądu powoduje załamanie się napięcia spowodowanego np. uderzeniem pioruna czyli napięcie zostało ograniczone do pewnego poziomu. Napięcie zadziałania nazywane jest napięciem zapłonu. W przypadku ~~odgromnika~~ogranicznika beziskiernikowego tlenowo-metalowego prąd płynie przez niego przez cały czas. Jednakże jest on w warunkach normalnych znikomy (w zakresie mA). ~~Odgromnik~~Urządzenie tego typu ma bardzo nieliniową charakterystykę ~~''U''~~Uf(''I''). Po powstaniu napięcia zaczyna płynąć coraz większy prąd co powoduje również załamanie i ograniczenie napięcia.▼ == Galeria == <gallery> plik:Surge Arrester.jpg\|Typowy ogranicznik średniego napięcia plik:Surge Arresters big.jpg\|Radziecki ogranicznik na 1150 kV plik:Surge Arresters.jpg\|Różne rodzaje ograniczników niskiego i średniego napięcia plik:SurgeArrester.jpg\|Ogranicznik wysokiego napięcia montowany na transformatorach </gallery> == Źródła == ▲W przypadku odgromnika tlenowo-metalowego prąd płynie przez niego przez cały czas. Jednakże jest on w warunkach normalnych znikomy (w zakresie mA). Odgromnik tego typu ma bardzo nieliniową charakterystykę ''U''(''I''). Po powstaniu napięcia zaczyna płynąć coraz większy prąd co powoduje również załamanie i ograniczenie napięcia. {{Cytuj książkę \| nazwisko = Maksymiuk \| imię = Jan \| tytuł = Aparaty elektryczne w pytaniach i odpowiedziach \| data = 1997 \| wydawca = Wydawnictwa Naukowo-Techniczne \| miejsce = Warszawa \| isbn = 83-204-2101-2 \| strony =88-95 }} == Zobacz też == ▲[[Plik:Odgromnik chaka.png\|frame\|center\|Przykładowa charakterystyka prądowo-napięciowa ''U''(''I'') odgromnika a) iskrowego, b) tlenowo-metalowego]] {{commonscat\|Surge Arresters}} [[Warystor]] [[Kategoria:Elektroenergetyka]]

Ogranicznik przepięć: Różnice pomiędzy wersjami