Michael Sela: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m kategorie; drobne korekty
drobne techniczne, drobne redakcyjne, interwiki
Linia 1:
'''Michael Sela''', hebr. מיכאל סלע‎סלע, (początkowo: '''Mieczysław Salomonowicz''') (ur. [[2 marca]] [[1921]] r. w [[Tomaszów Mazowiecki|Tomaszowie Mazowieckim]]), dr chemii, światowej sławy biochemik i immunolog, profesor Zakładu Immunologii w [[Instytut Naukowy Weizmanna|Instytucie Naukowym]] [[Chaim Weizmann|Chaima Weizmanna]], dyrektor i rektor tej uczelni, profesor kontraktowy licznych uczelni amerykańskich, twórca wielu patentów naukowych, badacz nagrodzony wieloma prestiżowymi nagrodami.
 
== Stosunki rodzinne ==
Michael Sela (Mieczysław Salomonowicz) jest synem [[Jakub Salomonowicz|Jakuba Salomonowicza]] (1891-1954), przemysłowca tomaszowskiego, i Rywki z Aleskowskich (ur. 1891). Pochodzi ze znanej tomaszowskiej rodziny Salomonowiczów. Jego dziadek [[Mordka Salomonowicz]] (1858-1915) należał do przodujących i najbogatszych fabrykantów. Jego babka Chaja Salomonowiczowa (1859-1930) pochodziła z Marchewów.
Pochodzi ze znanej tomaszowskiej rodziny Salomonowiczów. Jego dziadek [[Mordka Salomonowicz]] (1858-1915) należał do przodujących i najbogatszych fabrykantów. Jego babka Chaja Salomonowiczowa (1859-1930) pochodziła z Marchewów.
 
Jego ciotką była [[Stefania Tuwimowa]], żona [[Julian Tuwim|Juliana Tuwima]], która także pochodziła z rodziny tomaszowskich Marchewów. Podobno [[Julian Tuwim]] zaręczył się ze [[Stefania Tuwimowa|Stefanią Marchew]] w tomaszowskim domu Salomonowiczów. Ilekroć Tuwimowie (po roku 1919) odwiedzali Tomaszów, tylekroć (do roku 1935) mieszkali w domu Salomonowiczów. Wedle tradycji rodzinnej tekst poetycki [[Julian Tuwim|Tuwima]] skierowany do żony: ''A może byśmy tak, jedyna, / Wpadli na dzień do Tomaszowa? / Może tam jeszcze zmierzchem złotym / Ta sama cisza trwa wrześniowa'' odnosi się do jednej z wizyt Tuwimów w mieszkaniu Salomonowiczów. (Teksttekst ten spopularyzowała w piosence [[Ewa Demarczyk]]). We wrześniu 1939 roku po ucieczce z Polski do [[Rumunia|Rumunii]] Tuwimowie przez trzy tygodnie mieszkali u Jakuba Salomonowicza w [[Bukareszt|Bukareszcie]].
We wrześniu 1939 roku po ucieczce z Polski do [[Rumunia|Rumunii]] Tuwimowie przez trzy tygodnie mieszkali u [[Jakub Salomonowicz|Jakuba Salomonowicza]] w [[Bukareszt|Bukareszcie]].
 
[[24 marca]] [[1949]] roku w [[Tel Awiw]]ie Sela zawarł związek małżeński z Margalit Liebman (1925-1975), córką Zeliga i Lei.
Po śmierci pierwszej żony ożenił się po raz drugi w roku 1976 z Sarą z domu Kika. SpłodziłMa trzy córki: Irit (ur. 1949) i Orlee (ur. 1953) z pierwszego małżeństwa, Tamar (ur. 1978) z drugiego. Ma pięcioro wnucząt.
 
== Edukacja ==
W [[Tomaszów Mazowiecki|Tomaszowie]] pobierał pierwsze nauki w zakresie chederu[[cheder]]u i szkoły powszechnej. Dopiero w szkole nauczył się języka polskiego, którego mimo długoletniego pobytu poza granicami Polski nigdy nie zapomniał. W roku [[1935]] w wieku jedenastu lat opuścił rodzinne miasto i Polskę, osiedlając się wraz z rodziną w Bukareszcie ([[Rumunia]]). Naukę w zakresie szkoły średniej pobierał w gimnazjum publicznym w [[Bukareszt|Bukareszcie]], a następnie w Gimnazjum Polskim w miejscowości [[Craiova]]. Tam w roku [[1940]] uzyskał świadectwo maturalne. Z powodu nasilających się ruchów faszystowskich w [[Rumunia|Rumunii]] rodzina Salomonowiczów zdecydowała się przesiedlić do [[Palestyna|Palestyny]]. W lutym [[1941]] roku dotarł na ziemi przodków. Od roku [[1941]] studiował chemię na [[Uniwersytet Hebrajski|Uniwersytecie Hebrajskim]] w [[Jerozolima|Jerozolimie]]. Studia te ukończył w roku 1946, uzyskując tytuł magistra nauk chemicznych. W latach 1947-48 studiował chemię na [[Uniwersytet Genewski|Uniwersytecie Genewskim]] w [[Szwajcaria|Szwajcarii]].
 
== Praca zawodowa i naukowa ==
W l.latach 1950-1963 pracował w Zakładzie Biofizyki [[Instytut Naukowy Weizmanna|Instytutu Naukowego]] [[Chaim Weizmann|Chaima Weizmanna]] w [[Rehovot]] ([[Izrael]]). Praca naukowa na tej uczelni wyższej zaowocowała licznymi publikacjami.
 
W roku [[1954]] na [[Uniwersytet Hebrajski|Uniwersytecie Hebrajskim]] w [[Jerozolima|Jerozolimie]] uzyskał stopień naukowy doktora na bazie prac prowadzonych w [[Instytut Naukowy Weizmanna|Instytucie Naukowym Weizmanna]]. W latach 1963-1975 był kierownikiem nowo kreowanego Zakładu Chemicznej Immunologii. W latach 1970-1973 pełnił funkcję dziekana Wydziału Biologicznego. W latach 1970-71 był wicerektorem, a w larach 1975-1985 rektorem uczelni. Profesorem zwyczajnym został w roku 1985.
 
W latach 1963-1975 był kierownikiem nowo kreowanego Zakładu Chemicznej Immunologii.
 
W latach 1970-1973 pełnił funkcję dziekana Wydziału Biologicznego.
 
W latach 1970-71 był wicerektorem, a w larach 1975-1985 rektorem uczelni. Profesorem zwyczajnym został w roku 1985.
 
Opublikował ponad 800 artykułów, rozdziałów, książek z zakresu immunologii, biochemii i chemii molekularnej.
== Nagrody ==
* Nagroda Izraelska w zakresie Nauk Biologicznych / Israel Prize in Natural Sciences ([[1959]]);
* Nagroda Rotschilda w dziedzinie chemii / Rothschild Prize in Chemistry ([[1968]]);
* Medal Otto Warburga, Niemieckie Towarzystwo Biochemiczne ([[1968]]);
* Emil von Behring Prize of the Phillips University ([[1973]]);
* Gairdner Foundation International Award, [[Toronto]] ([[1980]]);
* The Prize of the Institut de la Vie, Fondation Electricite de France ([[1984]]);
* Commander's Cross of the Order of Merit of the Federal Republic of Germany ([[1986]]);
* Officer of l'Ordre de la Legion d'Honneur, [[Francja]] ([[1987]]);
* Albert Einstein Golden Medal (UNESCO) ([[1995]]);
* Harnack Medal of Max-Planck Society ([[1996]]);
* Interbrew-Latour Health Prize, [[Belgia]] ([[1997]]);
* Caballero, Order de San Carlos, [[Kolumbia]] ([[1997]]);
* [[Nagroda Wolfa]] w dziedzinie [[medycyna|medycyny]] ([[1998]]) wraz z [[Ruth Arnon]] za wybitne osiągnięcia w zakresie immunologii.
* Great Officer (Gran Ufficiale) of the Decoration of the Italian Solidarity Star (Onorificenza della Stella della Solidarieta Italiana ([[2007]]).
 
== Doktoraty honoris causa ==
* Uniwersytet Bordeaux II ([[1985]]);
* Państwowy Uniwersytet Autonomiczny w Meksyku ([[1985]]);
* Tufts University, Medford MA ([[1989]]);
* Colby College, Maine ([[1989]]);
* Uniwersytet Ludwika Pasteura w Strasburgu ([[1990]]);
* Uniwersytet Hebrajski w Jerozolimie ([[1995]]);
* Uniwersytet w Tel Awiwie ([[1999]]);
* Uniwersytet Ben-Guriona w Negev ([[2001]]).
* Członek Honorowy: Izraelski Uniwersytet Otwarty ([[2004]])
 
== Bibliografia ==
* [[Archiwum USC w Tomaszowie Mazowieckim]]: Księga pierwopisów aktów urodzeń za lata 1923-1926 (Okr. Bóżniczy), rok [[1924]], akt nr 58 (tu, data ur. 2 III 1921); .
 
== Linki zewnętrzne ==
* [http://www.wolffund.org.il/full.asp?id=100 Nagroda Wolfa w dziedzinie medycyny w roku 1998]
 
 
{{DEFAULTSORT:Sela, Michael}}
[[Kategoria: biochemicyBiochemicy]]
[[Kategoria: Izraelscy biolodzy]]
[[Kategoria: Laureaci nagrody Wolfa]]
[[Kategoria:Polscy Żydzi]]
[[Kategoria: Ludzie związani z Tomaszowem Mazowieckim]]
[[Kategoria:Urodzeni w 1924]]
 
[[Kategoria: Laureaci nagrody Wolfa]]
[[en:Michael Sela]]
[[Kategoria: biochemicy]]
[[he:מיכאל סלע]]
[[Kategoria: Izraelscy biolodzy]]
[[Kategoriaro:Michael ChemiaSela]]