Wikipedia

Ścigacz okrętów podwodnych: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
uzupełnienia i ulepsz.
uzupełnienia i ulepsz.
Linia 1:
[[Plik:Uss pc-815 1.jpg|thumb|250px|Amerykański ścigacz okrętów podwodnych PC-815 (II w.św.)]]
[[Plik:IJN No14 Submarine Chaser 1941.jpg|thumb|250px|Japoński duży ścigacz okrętów podwodnych Ch 14 (II w.św.)]]
'''Ścigacz okrętów podwodnych''' – klasa niewielkich [[okręt|okrętów]] przeznaczonych do [[zwalczanie okrętów podwodnych|zwalczania okrętów podwodnych]], w zanurzeniu i na powierzchni, obecnie w większości zanikła. Ich [[wyporność]] wynosi od kilkudziesięciu do ok.ponad 400-500 ton<ref name=conw22/>. Przeznaczone są głównie do działań przybrzeżnych.
== Powstanie ==
 
Klasa ścigaczy okrętów podwodnych wywodzi się z [[okręt patrolowy|okrętów patrolowych]]<ref name=ow/>. Potrzeba pojawienia się tej klasy powstała podczas [[I wojna światowa|I wojny światowej]], kiedy [[okręt podwodny|okręty podwodne]] zaczęły być groźną i w pełni wykształconą bronią. Rozpoczęto wówczas budowę niewielkich okrętów patrolowych przeznaczonych specjalnie do walki z nimi i mogących odciążyć od tego zadania [[niszczyciel]]e. Protoplastami ścigaczyokrętów przeznaczonych do zwalczania okrętów podwodnych były [[Wielka Brytania|brytyjskie]] okręty patrolowe typu P o wyporności 600 ton<ref name=ow>Hans Lengerer, Jiro Itani, Tomoko Rehm Takahara, ''Ścigacze okrętów podwodnych Japońskiej Cesarskiej Marynarki Wojennej. Cz.I'' w: Okręty Wojenne nr 16, 1996, s. 20</ref>. Pod koniec I wojny światowej, w [[Stany Zjednoczone|USA]] rozpoczęto budowę podobnych okrętów patrolowych typu ''Eagle'' oraz licznych małych jednostek o wyporności 75 ton, oznaczonych skrótem SC (– od ang. ''submarine chaser'' -– dosłownie "ścigacz okrętów podwodnych")<ref name=ow/>. Wtedy też pojawiła się po raz pierwszy ta nazwa klasy, zaadaptowana jako "ścigacz" lub "łowca" okrętów podwodnych także w innych językach<ref>M.in. rosyjski ''ochotnik za podwodnymi łodkami'' (łowca o.p.), francuski ''chasseur'' (łowca), japoński: ''Kusentei'' (ścigacz o.p. - H.Lengerer, op.cit.)</ref>. W polskiej terminologii, sam termin "ścigacz" uległ przy tym oderwaniu od swojego pierwotnego znaczenia i był używany także na określenie kutrów artyleryjskich lub [[kuter torpedowy|torpedowych]].
== Charakterystyki ==
 
Głównym uzbrojeniem do zwalczania okrętów podwodnych, od początku do końca istnienia tej klasy, były [[bomba głębinowa|bomby głębinowe]], zrzucane zwykle z pochylni (zrzutni) rufowych. Na większych jednostkach stosowano także [[miotacz bomb głębinowych|miotacze bomb głębinowych]]. Od okresu [[II wojna światowa|II wojny światowej]] na części okrętów zaczęto stosować wyrzutnie [[rakietowa bomba głębinowa|rakietowych bomb głębinowych]] (początkowo amerykański [[Mousetrap (broń)|Mousetrap]])<ref name=conw22/>.
 
Uzbrojenie artyleryjskie ścigaczy było stosunkowo słabe, służące głównie do zwalczania wynurzonych okrętów podwodnych, a następnie też samoobrony przed samolotami. Składało się zwykle z kilku [[działko przeciwlotnicze|działek przeciwlotniczych]] małego kalibru lub [[karabin maszynowy|karabinów maszynowych]], a czasami z [[armata|armaty]] kalibru 75 - 85 mm<ref name=conw22/>.
Linia 11:
Konstrukcja i charakterystyki ścigaczy okrętów podwodnych zmieniały się w toku ich rozwoju w niewielkim stopniu, poza ulepszeniami wyposażenia i uzbrojenia. Na okrętach tej klasy montowano udoskonalane [[hydrofon]]y, a następnie [[sonar]]y i [[stacja hydrolokacyjna|stacje hydrolokacyjne]], służące do wykrywania okrętów podwodnych. Oprócz zwalczania okrętów podwodnych, ścigacze nadawały się do zadań patrolowych, a większe okręty tego typu także do eskortowania [[konwój morski|konwojów]], zwłaszcza przybrzeżnych. Większymi okrętami przeciwpodwodnymi były [[eskortowiec|eskortowce]] i [[korweta|korwety]] (należy wspomnieć, że granica między nimi a dużymi ścigaczami okrętów podwodnych nie była obiektywnie zdefiniowana i zależała w dużej mierze od klasyfikacji w danym państwie). Budowano też pomocnicze ścigacze okrętów podwodnych, będące prostszymi jednostkami, zazwyczaj wolniejszymi, często opartymi na konstrukcji kutrów rybackich lub innych małych statków. Napęd ścigaczy okrętów podwodnych stanowiły na ogół silniki spalinowe, a prędkość większości wynosiła w granicach 15 - 25 węzłów<ref name=conw22/>.
 
Głównym sposobem ataku ścigaczy okrętów podwodnych było przepłynięcie nad ustaloną lub domniemaną pozycją okrętu podwodnego i obrzucenie go bombami głębinowymi ze zrzutni rufowych lub miotaczy, ewentualnie atak okrętu podwodnego przed dziobem z wyrzutni [[rakietowa bomba głębinowa|rakietowych bomb głębinowych]], w przypadku okrętów w nie wyposażonych. W miarę dużego postępu w konstrukcji okrętów podwodnych po II wojnie światowej, klasa ścigaczy okrętów podwodnych stała się jednak mało skutecznym środkiem walki. W [[lata 50. XX wieku|latlatach 50.]] - [[lata 60. XX wieku|60.]] XX wieku ścigacze okrętów podwodnych zostały więc wyparte przez większe i doskonalsze okręty przeciwpodwodne<ref name=conw47/> - [[korweta|korwety]] i jeszcze większe [[fregata (okręt eskortowy)|fregaty]], których głównym uzbrojeniem stały się [[torpeda|torpedy]] przeciw okrętom podwodnym i [[śmigłowiec|śmigłowce]] pokładowe. Po tym okresie, ścigacze okrętów podwodnych pozostały na uzbrojeniu już nielicznych marynarek wojennych, w tym [[Marynarka Wojenna Rzeczypospolitej Polskiej|polskiej]]. Z uzbrojenia polskiej Marynarki Wojennej ścigacze polskiego [[ścigacze okrętów podwodnych projektu 912M|projektu 912M]], mało skuteczne już w momencie wejścia do służby, wycofano dopiero w [[2004]].
 
== Przykładowe charakterystyki ==
Linia 23:
| wyporność <br>standardowa /<br> pełna, t.
| długość <br>/ szerokość, m.
| uzbrojenie (ilość x kaliber dział)
|prędkość, w.
|uwagi
|-
|typ SC (110ft)|| USA<br>1917 || 77 t /<br> 85 t|| 33,5 / 4,5 m || 1x76 mm, 2 [[karabin maszynowy|km]], 1 [[miotacz bomb głębinowych|mbg]], [[bomba głębinowa|bg]] || 18 w ||<ref>Robert Gardiner (red.): ''Conway's All the World's Fighting Ships: 1906-1921'', US Naval Institute Press, Annapolis, 1985, ISBN 0-87021-907-3</ref>
|-▼
|typ MO-4|| ZSRR<br>1937 || 53 t /<br>56,5 t || 26,9 / 4 m || 2x45 mm, 2 [[wkm]], 8 bg || 24-25,5 w||kutry o uniwersalnym zastosowaniu<ref name=pat>S.W. Patjanin, ''Korabli Wtoroj mirowoj wojny. WMF SSSR 1941-1945 gg.'', Moskwa 2009, seria Morskaja Kampania 3(24)/2009</ref>▼
|-
|typ PC|| USA<br>1940 || 414 t /<br> 463 t|| 52,9 / 7 m || 1x76 mm, 1x40 mm, 2 [[Mousetrap (broń)|Mousetrap]], 2 [[miotacz bomb głębinowych|mbg]], [[bomba głębinowa|bg]] || 19 w ||dane późnych okrętów<ref name=conw22/>
Linia 38 ⟶ 40:
|-
|typ VAS|| Włochy<br>1942 || 68 t || 28 / 4,3 m || 1-2x20 mm, 2 km, 2 [[wyrzutnia torpedowa|wt]] 450 mm, 26 bg || 20 w||<ref name=conw22/>
▲|-
▲|typ MO-4|| ZSRR<br>1937 || 53 t /<br>56,5 t || 26,9 / 4 m || 2x45 mm, 2 [[wkm]], 8 bg || 24-25,5 w||kutry o uniwersalnym zastosowaniu<ref name=pat>S.W. Patjanin, ''Korabli Wtoroj mirowoj wojny. WMF SSSR 1941-1945 gg.'', Moskwa 2009, seria Morskaja Kampania 3(24)/2009</ref>
|-
|typ OD-200|| ZSRR<br>1943 || 44,2 t /<br>47,2 t || 23,4 / 4 m || 1x37 mm, 4 [[wkm]], 12 bg || 24 w||używane w Polsce<ref name=pat/>
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Ścigacz_okrętów_podwodnych”