Okres Ubajd: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
grafika |
+ foto, kat. na commons, lit. |
||
Linia 1:
{{rq|sources}}
'''Kultura Ubajd''' - [[kultura archeologiczna]] rozwijająca się na terenie [[starożytność|starożytnej]] [[Mezopotamia|Mezopotamii]] w [[okres]]ie [[V tysiąclecie p.n.e.|5000]] - [[IV tysiąclecie p.n.e.|3750 p.n.e.]], albo też według innej datacji: [[VI tysiąclecie p.n.e.|5500]]-4000 p.n.e. Początkowo zasięgiem swym obejmowała tylko południową część tej krainy, a następnie zajęła północne jej obszary, będąc pierwszą [[kultura|kulturą]] [[Prehistoria|prehistoryczną]] na terenie Mezopotamii o tak wielkim zasięgu terytorialnym.
[[
Zasadniczo kultura Ubajd, pod względem chronologicznym podzielona jest na cztery fazy rozwojowe (1, 2, 3 i 4), które wyznaczono analizując m.in. stylistyczne zmiany w [[ceramika|ceramice]] i tak też jest ona najczęściej prezentowana. Analizując jednakże dokładniej kultury archeologiczne w Mezopotamii od VII do IV tysiąclecia p.n.e. badacze
* '''Ubajd 0''', ok.[[VII tysiąclecie p.n.e.|6200/6100]]-[[VI tysiąclecie p.n.e.|5500 p.n.e]] - uważana za najwcześniejszą, jej stanowiska archeologiczne występują tylko w południowej Mezopotamii w okolicy [[Larsa|Larsy]];
* '''Ubajd 1''' lub '''Eridu''', ok. 5500-5000 p.n.e. - faza, rozwijająca się tylko na południu Mezopotamii, ale niecałej, gdyż stanowiska [[archeologia|archeologiczne]] odkryto tylko w dolnym biegu [[Eufrat]]u ([[Ur (miasto)|Ur]], [[Eridu]]);
Linia 9:
* '''Ubajd 4''', ok. 4500-4000 p.n.e. - ściśle związana z poprzednią fazą o zasięgu ogólnomezopotamskim - w zasadzie różnica między tymi fazami (3 i 4) polega na stylistyce dekoracyjnej ceramiki, dlatego też niejednokrotnie traktowana jest całościowo jako kultura Ubajd wczesna i późna;
* '''Ubajd 5''', ok. 4200-4000/3800 p.n.e. - jest to okres przejściowy między kulturą Ubajd a okresem Uruk, stąd też ramy chronologiczne tejże fazy zazębiają się zarówno z poprzednim, jak i następnym okresem; wydzielenie tej fazy budzi wśród wielu badaczy liczne kontrowersje.
[[Plik:Iran époque d'Obeid Sèvres.jpg|thumb|left|250px|Ceramika kultury Ubajd, [[Narodowe Muzeum Ceramiki]] w [[Sèvres]], [[Francja]]]]
Ludność ubajdzka wznosiła prostokątne domy z suszonej cegły, których centralnym punktem był [[dziedziniec]]. [[Dom]]ostwa miały prawie 200 m<sup>2</sup> powierzchni. Pojawiają się pierwsze [[Świątynia|świątynie]] stojące na platformach metrowej wysokości, które rozwinęły się w [[ziggurat]]y - tym samym architektura nabrała pewnych cech monumentalizmu. Zmarłych chowano na [[cmentarz]]yskach w jednostkowych [[grób|grobach]], wyposażając nieboszczyków w biżuterię, ceramikę i żywność. Również w tym okresie opanowano sztukę nawadniania pól na większą skalę poprzez budowę skomplikowanej sieci [[Irygacja (rolnictwo)|kanałów]] - pozwoliło to na zagospodarowanie znacznej części nieużytków na terenach pustynnych, a to z kolei było jednym z czynników przyspieszających bardzo szybki rozwój społeczeństwa.
Linia 15:
Najważniejsze stanowiska: [[Eridu]], [[Ur (miasto)|Ur]], [[Tell Auajli]], [[Tell Madhur]], [[Tepe Gawra]], [[Tell Abada]] i [[Kejt Kasim]].
{{commonscat|Ubaid Period}}
== Linki zewnętrzne ==
*[http://www.tvn24.pl/-1,1641310,0,1,kolejne-wielkie-odkrycie-polakow,wiadomosc.html Kolejne wielkie odkrycie Polaków: Znaleźli w Kuwejcie osadę sprzed 7 tys. lat] - tvn24.pl
| |||